شیع (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَیَعَ (به فتح شین و یاء و عین) به معنای آشکار شدن و
شِیْعَه (به کسر شین و فتح عین) به معنای پیروان و یاران از مفردات
نهج البلاغه که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره کسانی که به
بصره رفتند برای
افساد از این واژه استفاده نموده است.
[ویرایش]
«شَیْع» به معنای آشکار شدن آمده است. در
اقرب الموارد آمده است: «شاع الخبر شیعا: ذاع - شاع فلانا شیاعا: تبعه».
«شیعه» به معنای پیروان و یاران و شیاع پیروی کردن آمده است. «شیعة الرجل: اتباعه و انصاره»
[ویرایش]
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
خطبه ۲۱۸ درباره آنان‌که به بصره رفتند برای افساد فرمود: «
وَأَفْسَدُوا عَلَيَّ جَمَاعَتَهُمْ، وَوَثَبُوا عَلى شِيعَتِي، فَقَتَلُوا طَائِفَةً مِنْهُمْ غَدْراً؛
وحدت آنها را بر هم زدند و جمعيت آنها را که همه با من بودند به
شورش واداشتند و بر
شیعیان من حمله بردند؛ عدّه‌ای را از روى
خدعه و ناجوان‌مردانه کشتند.»
مشایعت کننده را از آن جهت «مشّیع» گویند که پشت سر انسان می‌آید و آن یک نوع
تبعیّت و پیروی است چنانکه در
خطبه ۸۲ آمده است: «
حَتَّى إِذَا انْصَرَفَ الْمُشَيِّعُ؛ امّا هنگامی که تشییع کنندگان و ناله سردهندگان برگردند.»
[ویرایش]
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«
أَنه شيّع جيشاً يغْزِيهِ فقال: اعْذِبُوا عَنِ النِّسَاءِ مَا اسْتَطَعْتُمْ؛ هنگامى كه سپاهى را براى فرستادن به
جنگ مشایعت مى‌كرد، فرمود: تا آن‌جا كه مى‌توانيد از
زنان دورى جوييد.»
[ویرایش]
[ویرایش]
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شیع»، ج۲، ص۶۲۳.
