شِرْک (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شِرْک (به فتح شین و سکون راء) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای
شریک شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
ریا و عدم
غفران شرک و... از این واژه استفاده نموده است.
شِرْک (به فتح شین) به معنای شرکت و مشارکت به معنی شریک شدن آمده است.
واژه «اشراک» به معنای شریک کردن است.
واژه «شِرْک» (به کسر شین)
اسم است یعنی عمل شرک و نیز به معنی شریک و نصیب است.
واژه «مشرک» و آن کسی است که برای
خدا شریک قرار بدهد.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل‌می باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
ریا فرموده است:
«وَ اعْلَموا اَنَّ یَسیرَ الرِّیاءِ شِرْکٌ.» «آگاه باشید! ریاکاری هر چند کم باشد، شرک است.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
عدم غفران شرک فرموده است:
«فَاَمّا الظُّلْمُ الَّذی لا یُغْفَرُ فَالشِّرْکُ بِاللَّهِ.» «اما ظلمی که بخشوده نخواهد شد، شرک به خداست.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره جاهلان عالم‌نما فرموده است:
«وَ آخَرُ قَدْ تَسَمَّى عالِماً وَ لَيْسَ بِه فَاقْتَبَسَ جَهائِلَ مِنْ جُهّالٍ وَ اَضالیلَ مِنْ ضُلاّلٍ وَ نَصَبَ لِلنّاسِ اَشْراکاً مِنْ حَبائِلِ غُرورٍ وَ قَوْلِ زُورٍ.» «و ديگرى (خويش) را عالم خوانده در صورتى كه عالم نيست، يک سلسله نادانی‌ها را از جمعى نادان فرا گرفته! و مطالبى گمراه كننده از گمراهانى آموخته، دام‌هايى از طناب‌هاى
غرور و گفته‌هاى دروغين بر سر راه مردم افكنده.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره کسانی که
شیطان را ملاک و اساس کار قرار داده‌اند فرموده است:
«اتَّخَذوا الشَّیْطانَ لِاَمْرِهِمْ مِلاکاً وَ اتَّخَذَهُمْ لَهُ اَشْراکاً.» «زشت سيرتان، شيطان را ملاك كارشان قرار داده‌اند، او هم آنان را دام خويش برگزيده.»
اشراک جمع
شریک و
شرک هر دو است یعنی آن‌ها شیطان را برای خود معیار قرار دادند و شیطان آن‌ها را برای خود شریک
اخذ کرده است و یا شیطان آن‌ها را برای خود تله‌ها اخذ کرده است «شرک» (بر وزن عنق) جمع شراک (مثل کتاب) و شرک (مثل قمر) است در صورت اوّل به معنی راه و در صورت دوم به معنی تله است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف زمان
جاهلیّت فرموده است:
«وَ خُذِلَ الاِیمَانُ... وَ دَرَسَت سُبُلُهُ وَ عَفَتْ شُرُکُهُ.» «ايمان بدون ياور مانده، اركان آن فرو ريخته و نشانه‌هايش دگرگون شده ... راه‌هاى آن ويران و جاده‌هاى آن كهنه و فرسوده گشته بود.»
این واژه موارد متعددی در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شرک»، ج۲، ص۵۹۴.
