• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَفَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَفَه (به فتح شین و فاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای لب است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام نصیحت و در وصف اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از این واژه استفاده نموده است.
این واژه پنج بار در نهج‌البلاغه آمده است.




شَفَه به معنای لب آمده است. جمع آن در «نهج البلاغه» شفاه است.



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - الشَّفَتانِ - خطبه ۱۲۹ (در مقام نصیحت)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام نصیحت فرموده است: «وَ هَلْ خُلِّفْتُمْ اِلاّ فی حُثالَة لا تَلْتَقی بِذَمِّهِمْ الشَّفَتانِ، اسْتِصْغاراً لِقَدْرِهِمْ»
«آیا جز این است که شما در میان گروهی بی ارزش که لبها جز به نکوهش آنها حرکت نمی‌کند، تا قدر و مقام آنها را کوچک بشمرد.»


۲.۲ - الشِّفاهِ - خطبه ۱۲۱ (در وصف اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم))

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است: «خُمْصُ الْبُطُونِ مِنَ الصّیامِ، ذُبُلُ الشِّفاهِ مِنَ الدُّعاءِ، صُفْرُ الاَْلْوانِ مِنَ السَّهَرِ»
«و به خاطر روزه شکم‌هایشان تهی و لب‌ها از کثرت دعا خشک شده.»


۲.۳ - الشِّفاهُ - خطبه ۱۶۳ (در وصف خدای متعال)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف خدای متعال فرموده است: «خَرَّتْ لَهُ الْجِباهُ، وَ وَحَّدَتْهُ الشِّفاهُ»
«پیشانی‌ها در برابر عظمتش به خاک افتاده و لب‌ها به یگانگی‌اش گشوده شده است.»



این واژه پنج مورد در «نهج البلاغه» آمده است.



۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۰۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۳۵۰.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۳، ص۷۹.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۲، ص ۱۶، خطبه ۱۲۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۸۷، خطبه ۱۲۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۲۸۱، خطبه ۱۲۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۲۵۸.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۲۶۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۵، ص ۳۸۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۸، ص ۲۳۳.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۸، ص ۲۴۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۷۶، خطبه ۱۲۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۲۳۴، خطبه ۱۱۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۷۸، خطبه ۱۲۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۲۶۳، خطبه ۱۲۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۲۰۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۲۰۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۵، ص ۲۱۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۱۲، ص ۱۳۰.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۷، ص ۲۹۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۵۵، خطبه ۱۶۳.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۲، ص ۸۱، خطبه ۱۵۸.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۲۳۲، خطبه ۱۶۳.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۶۳، خطبه ۳۵۵.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۵۴۲.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۵۴۴.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۶، ص ۳۰۶.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۵۴۴.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۹، ص ۲۵۶.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۷۶، خطبه ۱۲۱.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۵۵، خطبه ۱۶۳.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۰۷، خطبه ۹۰.    




قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « شفه »، ج ۲، ص ۶۰۶.    






جعبه ابزار