• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شَطْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





شَطْر (به فتح شین و سکون طاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای نصف، وسط، جهت، بعض و طرف است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره غصب خلافت توسط ابو‌بکر و عمر از این واژه استفاده نموده است.



شَطْر به معنای نصف، وسط، جهت، بعض و طرف آمده است.


به یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَشَطَّرا - خطبه ۳ (غصب خلافت)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خطبه شقشقیّه درباره غصب خلافت توسط ابو‌بکر و عمر می‌فرماید:
«فَیا عَجَباً بَیْنا هُوَ یَسْتَقیلُها فی حَیاتِهِ إِذْ عَقَدَها لِآخَرَ بَعْدَ وَفاتِهِ لَشَدَّ ما تَشَطَّرا ضَرْعَیْها فَصَیَّرَها فی حَوْزَهٍ خَشْناءَ.»
«عجبا که ابو‌بکر در حیاتش از خلافت استعفا می‌کرد ولی برای بعد از خود آن را به دیگری عقد کرد، خیلی جدّی شد آنچه دو قسمت کردند دو پستان خلافت را و آن‌گاه خلافت را در محل خشنی قرار داد.»
این واژه فقط یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۴۵۳.    
۲. فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۱، ص۴۱۵.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲، خطبه ۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۸، خطبه ۳.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸، خطبه ۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۴۰.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۴۷.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۶۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شطر»، ج۲، ص۵۹۶.    






جعبه ابزار