شَرقی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَرقی:
(إذِ انتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَانًا شَرْقِيًّا) شَرقی: منظور از اين واژه در آيه مورد بحث، سمت
شرقى بیت‌المقدس است.
آيه درباره حضرت
مریم و سرآغاز تولد
مسیح (علیه‌السلام) است، مى‌فرمايد:
«در كتاب آسمانى
قرآن از مريم سخن بگو، آن هنگام كه از خانواده‌اش جدا شد و در ناحيه
شرقى قرار گرفت»
(مَكٰاناً شَرْقِيًّا) مريم در حقيقت مى‌خواست مكانى خالى و فارغ از هرگونه دغدغه پيدا كند كه به راز و نياز با خداى خود بپردازد و چيزى او را از ياد محبوب غافل نكند به همين جهت طرف
شرق بيت
المقدس (آن معبد بزرگ) را كه شايد محلى آرام‌تر و يا از نظر تابش آفتاب پاک‌تر و مناسب‌تر بود برگزيد.
به موردی از کاربرد
شَرقی در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ اذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مَرْيَمَ إِذِ انتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَانًا شَرْقِيًّا) (و مريم را در اين كتاب ياد كن، آن هنگام كه از خانواده‌اش در ناحيه
شرقى بیت المقدس كناره گرفت؛)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نبذ به طورى كه راغب گفته به معناى دور انداختن هر چيز حقيرى است كه مورد اعتناء نباشد، وقتى مى‌گويند نبذه يعنى فلان چيز را انداخت، مى‌رساند كه از جهت حقير شمردن آن را دور انداخت. و اما كلمه انتبذ به معناى از مردم كناره گرفت است.
مريم دختر عمران و مادر مسيح است و مقصود از ياد آوردن مريم، ياد آورى خبر و داستان مريم مى‌باشد و كلمه اذ ظرف داستان مريم است و جمله انتبذت تا آخر داستان مظروف اين ظرف است و معناى آيه اين است كه اى محمد! در اين كتاب داستان مريم را در آن حين كه از مردم اهل خود كناره گرفت و در مكان
شرقى (كه گويا همان سمت
شرقى مسجد باشد) اعتزال جست ذكر كن.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شَرقی»، ج۲، ص۴۸۴.
