شَجَع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَجَع (به فتح شین) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای
جرئت و قوت قلب و اقدام به‌کار است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در بیان بعضی از صفات آدمی از این واژه استفاده کرده است.
شَجَع (به فتح شین)
به معنای جرئت و قوت قلب و اقدام به کار آمده است. «
الشجاعه: الجرئة و الاقدام و شدة القلب عند الباس»
و آن از صفات و خصائص خوب است و واسطه است ما بین
تهوّر که طرف
افراط است و
جبن و ترسویی که طرف
تفریط می‌باشد.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص بیان بعضی از صفات آدمی فرموده:
«الْعَجْزُ آفَةٌ، وَالصَّبْرُ شَجَاعَةٌ، وَالزُّهْدُ ثَرْوَةٌ، وَالْوَرَعُ جُنَّةٌ»؛
«ناتوانى آفت است، و شكيبايى شجاعت، و
زهد ثروت و
تقوا سپر است».
امام (صلوات‌الله‌علیه) آنگاه که از بعضی از اشخاص و سستی یاران خود می‌نالید فرمود:
«وَ أَفسَدتُم عَلَیّ رأَییِ بِالعِصیَانِ وَ الخِذلَانِ حَتّی لَقَد قَالَت قُرَیشٌ إِنّ ابنَ أَبِی طَالِبٍ رَجُلٌ شُجَاعٌ وَ لَکِنْ لاَ عِلْمَ لَهُ بِالْحَرْبِ»؛
«با مخالفت و نافرمانی خود رأی مرا فاسد کردید تا جایی‌که
قریش گفتند: پسر ابو‌طالب مرد شجاعی است ولی به فنون جنگ دانا نیست آیا کسی جنگیدن و تجربه‌اش بیشتر از من است من از بیست سالگی جنگ را شروع کرده‌ام و اکنون از شصت سال گذشته‌ام».
همچنین واژه شجعان که جمع شجاع است نیز در کلام امام (علیه‌السلام) آمده است آنجا که می‌فرماید:
«مِمَّنْ أَرْضَاهُ مِنْ شُجْعَانِکُمْ»؛
می‌بایست مردی از شما که من از شجاعت و دلاوریش راضی باشم، (به سوی دشمن) حرکت کند.»
این واژه هشت بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شجع»، ج۲، ص۵۸۱.
