شبهه وجوبی

ـــ مردد بودن حکمی میان ‌وجوب و غیر حرمت را شُبهه وجوبی گویند.

ـــ شبهه وجوبی، شک ناشی از احتمال وجوب یا غیر حرمت در یک شیء موضوع یا حکم را گویند.

شبهه وجوبی مقابل شبهه تحریمی در جایی است که حکم کلی شرعی مردد میان وجوب و غیر حرمت (مباح، مستحب و مکروه) باشد؛ که در اینصورت «شبهه وجوبی حکمی» نامیده می‌شود، مانند آنکه در حکم دعا هنگام رؤیت هلال ماه شک شود که واجب است یا مستحب.

یا در جایی است که حکم جزئی در موضوعی مردد میان آن دو باشد. که در اینصورت «شبهه وجوبی موضوعی» نامیده می‌شود، مانند اینکه مصداق بودن فردی برای «عالم» که اکرام او واجب است و «غیر عالم» که اکرامش جایز می‌باشد، مشکوک باشد.

شبهه وجوبی، مقابل شبهه تحریمی بوده و در جایی است که در یک شیء ( موضوع یا حکم ) هم احتمال وجوب و هم غیر حرمت داده شود، مانند این که امر دایر باشد میان وجوب و استحباب ، و یا میان وجوب و اباحه چه منشا شک فقدان نص، چه اجمال نص و چه تعارض دو یا چند نص باشد مثل آن که شک شود آیا هنگام رؤیت هلال اول ماه، دعا واجب است یا مستحب؛ در این جا علمای اصولی و اخباری ، بر جریان برائت اتفاق نظر دارند.