سیدعلی‌نقی نقوی لکنهوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سیدعلی نقی نقوی نسبش با بیست و هفت واسطه به
امام دهم علی النقی علیه السلام، می‌رسد و در خانواده‌ای عالم و
اهل فضیلت پا به عرصه ی وجود نهاد.
سیدعلی نقوی در ۲۶
رجب سال ۱۳۲۳ هجری قمری (برابر با ۲۶
دسامبر سال ۱۹۰۵ میلادی) در
لکنهو (لکنهو مرکز استان
اتراپردیش واقع در نیمه شمالی
هندوستان می‌باشد این شهر یکی از شهرهای فرهنگی کشور هندوستان می‌باشد که مراکز، مؤسسات فرهنگی، مدارس، مجامع علمی، انتشارات و کتابخانه‌های گوناگونی را در خود جای داده است مانند کتابخانه عمومی ناصریه، کتابخانه سید محمد قلی موسوی، کتابخانه مدرسه الواعظین،
کتابخانه ممتاز العلماء . کتابخانه فرنگی محل، کتابخانه ندوه العلماء، کتابخانه امیر الدوله، مدرسه ایمانیه، مدرسه سلطانیه،
مدرسه ناظمیه و... نام لکنهو با خاندان علمی و اجتهادی
شیعه در سرزمین هند گره خورده است. وجود مدارس علمیه و مزار عالمان مانند
حسینیه غفران مآب (علامه سید دلدار علی بن محمد معین بن عبد الهادی ملقب به
غفران مآب ) حکایتگر سابقة علمی و فرهنگی غنی در این شهر است.) در خانواده‌ای عالم و
اهل فضیلت پا به عرصه ی وجود نهاد.
سیدعلی نقی نقوی نسبش با بیست و هفت واسطه به
امام دهم علی النقی علیه السلام، می‌رسد (سیدعلی نقی نقوی فرزند سید ابو الحسن بن ابراهیم بن محمد تقی بن حسین بن سید دلدار علی بن محمد معین بن عبد الهادی بن ابراهیم بن طالب بن مصطفی بن محمود بن ابراهیم بن جلال الدین بن زکریا بن جعفر بن تاج الدین بن نصیر الدین بن علیم الدین بن علم الدین بن شرف الدین بن نجم الدین بن علی بن ابی علی بن ابی یعلی محمد بن ابی طالب حمزة بن محمد بن الطاهر بن جعفر ابن الامام علی الهادی الملقب بالنقی بالنون العسکری بن محمد الجواد بن علی الرضا بن موسی الکاظم بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی الحسین بن علی بن ابی طالب علیه‌السّلام الرضوی النصیرآبادی). از منتسبان به آن امام همام را، «نقوی» می‌گویند.
اجداد سیدعلی نقی نقوی، مدتی طولانی در
ایران زندگی می‌کردند. آنان در
سبزوار که آن زمان به «
بیهق » شهرت داشت، سکونت داشتند. اولین کسی که از این خاندان به هندوستان آمد، جد چهاردهم وی سید نجم الدین بود که از فرماندهان فاتح لشکر
سلطان محمود غزنوی بود. وی پس از فتح قصبه ی
تباک لوبر ، همراه فرزندان خود در آن جا اقامت گزید و نام آن شهر را به نام جد خود سید نصیرالدین به
نصیرآباد تغییر نام داد.
خاندان نقوی از خاندان‌های مشهور در آن دیار است که دانشمندان بسیاری از آن برخاسته‌اند مانند:
سیدعلی محمد نقوی متولد ۱۲۶۲ و متوفای ۱۳۱۲ هجری قمری در معروف به
تاج العلماء ، نویسنده ی
شرح الخطبة الشقشقیة .
سید محمد فرزند علامه دلدار متولد ۱۱۹۹ و متوفای ۱۲۸۴ هجری قمری در نویسنده ی
ثمرة الخلافه .
سید محمدصادق فرزند علامه دلدار نویسنده ی
الرد علی العامة و الرد علی النصاری.
علی بن دلدار لکنهوی متولد ۱۲۰۰ هجری قمری در و متوفای ۱۲۵۹هجری قمری در نویسنده ی
التوضیح المجید فی تفسیر کلام الله المجید سید حسن بن السید دلدار متولد ۱۲۰۵ هجری قمری در و متوفای ۱۲۶۰ هجری قمری در نویسنده ی
الباقیات الصالحات پدرش سید علی هادی، مشهور به ابوالحسن و ملقب به ممتازالعلماء در ۲۹
صفر سال ۱۲۹۸ هجری قمری در
بمبئی هنگامی که پدرش عازم
عراق بود ـ به دنیا آمد. وی پس از گذراندن علوم مقدماتی حوزه، برای کسب معارف و مراتب عالی علوم دینی، نزد استادان و عالمان هندوستان، مانند پدرش سید محمد حسین بن سید بنده حسین و سید عابد حسین و سید سبط حسین زانوی شاگردی به زمین زد. در سال ۱۳۲۷ هجری قمری به
عتبات عالیات هجرت کرد. مدتی در
کربلا نزد شیخ
حسین مازندرانی حائری متوفای ۱۳۳۹هجری قمری و دیگران به تحصیل علوم دینی پرداخت پس از آن به
نجف اشرف هجرت کرد. از عالمان و فقیهان بزرگ آن شهر مانند
ملا کاظم خراسانی و
شیخ فتح الله اصفهانی شیخ الشریعه و
سید کاظم یزدی ، مراتب عالی علوم اسلامی را استفاده کرد.
او در سال هجری قمری در (مصادف با جنگ جهانی اول) به لکنهو بازگشت و به تدریس و تبلیغ معارف و احکام دینی و تالیف آثار پرداخت. آن بزرگوار در روز شنبه ۱۱ ذوالحجه سال ۱۳۵۵ هجری قمری در لکنهو دار فانی را وداع گفت و در مقبره ی خانوادگی به خاک سپرده شد. برخی آثار به جا مانده از آن عالم بزرگوار عبارت است از: ۱ ـ
الوقایة (حاشیه بر کفایه الاصولآخوند خراسانی) ۲ ـ رسالة فی تجزی الاجتهاد ۳ ـ رسالة فی الامامة ۴ ـ رسالة فی غسل المیت ۵ ـ طریق الصواب فی بعض المسائل الفقهیة ۶ ـ رسالة فی البداء ۷ ـ رسالة فی اثبات النبوة.
جد اول او سید محمد ابراهیم نقوی لکنهوی متولد ۱۲۵۹ هجری قمری و متوفای ۱۳۰۷ هجری قمری از عالمان و فقیهان هندوستان بود که در راه اعتلای کلمه ی
توحید و دفاع از کیان
اسلام و مبارزه با توطئه‌های استعمار
انگلیس در هندوستان کوشش‌های بسیار کرد. از آن عالم مجاهد آثار گوناگونی در علوم اسلامی به جا مانده است، از جمله
امل الآمل در موضوع
علم کلام و به
زبان فارسی ، فی تحقیق بعض المسائل الکلامیة فارسی، اللمعة الناصریۀ درباره ی احکام
جمعه ، الیواقیت والدرر فی احکام التماثیل والصور، البضاعة المزجاة فی تفسیر
سوره یوسف است.
جد دوم وی سید محمدتقی ملقب به ممتازالعلماء متوفای ۱۲۸۹ هجری قمری از عالمان شهر لکنهو و نویسنده کتاب‌های
ینابیع الانوار در موضوع تفسیر
قرآن کریم و
ارشاد المبتدئین در موضوع فقه، مسالة فی ذبیحة اهل الکتاب،
جواب مسالة قطع الید و... است.
جد سوم ایشان سید حسین نقوی معروف به
سیدالعلماء نویسنده ی
الحدیقة السلطانیة است. وی متولد ۱۲۱۱ هجری قمری و متوفای ۱۲۷۳ هجری قمری از شاگردان علامه دلدار نقویو سید محمد نقوی است.
اما جد اعلای او سید دلدار علی بن محمد معین از عالمان بزرگ هندوستان در سال ۱۱۶۶ در قصبه ی لکنهو هند متولد شد. در هندوستان نزد پدر عالم خویش مقدمات علوم را به پایان برد و در عتبات از شاگردان بارز
وحید بهبهانی و
سید بحرالعلوم و
سید علی صاحب ریاض، و سید محمدمهدی شهرستانی و دیگر اساتید به شمار می‌آمد. پس از آن که جامع علوم مختلف گردید و به فضائل و مکارم اخلاقی زیور یافت، به دیار خویش بازگشت. خاک هندرا چراغی منور گشت و از خود آثاری گران بها در همه ی شئون به جا گذاشت. سید دلدار در ترویج مذهب جعفری، ایجاد آثار و ابنیه، مساجد و حسینیه، تهیه ی کتاب و کتابخانه، گام‌های مؤثری برداشت.
مرآة العقول در علم کلام، منتهی الافکاردر موضوع اصول فقه، الشهاب الثاقب فی الرد علی الصوفیة، الرسالة الذهبیة فی حکم اوانی الذهب والفضة، جواب المولی محمد سمیع الصوفی، در رد صوفیه و حاشیة علی شرح هدایة الحکمةلصدرالدین الشیرازی از آثار او است. سید دلدارپس از عمری خدمات گوناگون در سال ۱۲۳۵ در سن شصت و نه سالگی وفات کرد و در حسینیه ی معروف لکنهو به خاک سپرده شد.
سید علی نقی نقوی به سبب هوش سرشار، ذوق ذاتی، علاقه و انگیزه ی فراوان، در اوان نوجوانی وارد حوزه ی علمیه ی لکنهو شد. او مقدمات علوم حوزوی و علوم متعارف در آن دیار را نزد استادان آن شهر، بویژه پدر بزرگوارش فراگرفت. جدیت و پشتکار در امر تحصیل از او طلبه‌ای ممتاز ساخته بود. او در کنار تحصیل به امر تالیف یافته‌های خود پرداخت و هنوز جوانی بیش نبود که صاحب آثار ماندگاری شد که در بخش تالیفات معرفی خواهند شد.
سید علی نقی نقوی پس ازگذراندن مقدمات علوم اسلامی در زادگاه خویش در سال ۱۳۴۵ هجری قمری برابر با ۱۹۲۷ میلادی در سن ۲۲ سالگی برای
تکمیل تحصیلات و کسب مراتب عالی علوم دینی، لکنهو را به قصد نجف اشرف ترک کرد و در آن شهر مقدس با جدیت و پشتکار فراوان، از فقیهان و محدثان و مفسران و دیگر متخصصان علوم عقلی و نقلی بهره‌های فراوان برد. او در مدت کوتاهی که پنج سال بیش نبود، به درجات عالی علوم دینی دست یافت. آن بزرگوار از جمله کسانی است که در سن جوانی (حدود ۲۷ سالگی) به درجه ی
اجتهاد نائل گشت. سال نگارش تالیفات و اجازه‌های روایت که مشایخ وی در نجف به او عطا کرده‌اند، گویای این واقعیت است.
۱ ـ پدرش سید علی هادی ابو الحسن نقوی لکنهوی (متوفای ۱۳۵۵ هجری قمری) ۲ ـ سید محمدعلی جزائریفرزند سید محمدعباس جزائری لکنهویی.
وی ۱۳ رجب سال ۱۲۹۸ هجری قمری در لکنهوبه دنیا آمد. در دوران نوجوانی وارد حوزه ی علمیه ی آن شهر شد و در مدرسه ی
مشارع الشرایع نزد عالمان و مدرسانی، مانند سید نجم الدین به تحصیل علوم دینی پرداخت. او در سال ۱۳۲۵ هجری قمری برای ارتقای مدارج علمی خود لکنهورا به قصد نجف ترک کرد. به مدت شش سال نزد بزرگان آن شهر مانند
آقا ضیاء الدین عراقی و
شیخ علی مازندرانی زانوی شاگردی به زمین زد تا به درجه ی اجتهاد نایل آمد و در سال ۱۳۳۱ هجری قمری به زادگاه خویش برگشت و به عنوان
مرجع تقلید به رسالت خویش عمل کرد. آثار به جا مانده از آن مرجع بزرگوار عبارت است از: ۱ ـ رسالة فی الاصول ۲ ـ والتحفة الرضویة فی الادب وی در سال سال ۱۳۶۰ هجری قمری دار فانی را وداع گفت.
۱ ـ
محمدحسین نایینی (متوفای ۱۳۵۵ هجری قمری)
۲ ـ
سید ابوالحسن اصفهانی (متوفای ۱۳۶۵ هجری قمری)
۳ ـ شیخ ضیاء الدین عراقی (متوفای ۱۳۶۱ هجری قمری)
۴ ـ
میرزا علی آقا شیرازی میرزا علی آقا شیرازی فرزند میرزا محمدحسن حسینی (
میرزای شیرازی کبیرمتوفای ۱۳۱۲ هجری قمری) در سال ۱۲۸۷ هجری قمری در نجف اشرف به دنیا آمد و در سال ۱۲۹۱ هجری قمری همراه پدر بزرگوارش به شهر مقدس
سامرا رفت. او در اوان نوجوانی وارد
حوزه علمیه آن شهر شد و نزد استادان بزرگ مانند پدرش و نیز
فقیه بزرگوار محمدتقی شیرازی (متوفای ۱۳۳۸ هجری قمری) به کسب معارف و احکام دینی پرداخت. آن عالم نستوه پس از سال‌ها تحصیل و تحقیق، به درجات عالی
علم و
تقوا دست یافت.
پس از وفات محمدتقی شیرازی به نجف اشرف بازگشت و افزون بر مرجعیت دینی، به تدریس و تالیف اشتغال یافت. الشک والسهو و رسالة فی ترکة المیت مع الدین المستوعب و
رسالة فی السهو فی الصلاة از آثار او است. آن مرجع بزرگوار در هجدهم
ربیع الثانی سال ۱۳۵۵ هجری قمری در نجف اشرف دار فانی را وداع گفت و در کنار مزار پدرش در
باب الطوسی حرم مطهر
حضرت امیر علیه السلام، به خاک سپرده شد.
۵ ـ
محمدجواد بلاغی (متوفای ۱۳۵۲ هجری قمری)
۶ـ
احمد آل کاشف الغطاء (متوفای ۱۳۴۴ هجری قمری) نویسنده ی احسن الحدیث فی الوصایا و المواریث
۷ـ
محمدحسین آل کاشف الغطاء (متوفای ۱۳۷۳ هجری قمری) برادر احمد آل کاشف الغطاءنویسنده ی اصل الشیعه و اصولها
۸ ـ
اسماعیل محلاتی .شیخ اسماعیل محلاتی فرزند محمدعلی محلاتی متولد ۱۲۶۹ هجری قمری و متوفای ۱۳۴۳ هجری قمری نویسنده ی انوار المعرفه و نفائس الفوائد فی مهمات اصول الفقه، از عالمان بنام نجف اشرف و از استادان
فقه و اصول و علم کلام و
تفسیر قرآن کریم در آن مکان مقدس بود. شاگردان بسیاری، بویژه سید علی نقی نقوی در محضر ایشان حاضر شدند و از او کسب فیض کردند.
۹ ـ
محمدرضا نجفی اصفهانی (متوفای ۱۳۶۲ هجری قمری) نویسنده ی
وقایة الاذهان
آیت الله سید علی نقی نقوی از بسیاری از بزرگان
علم و اجتهاد،
اجازه روایت دریافت کرد:
۱ـ سید کلب مهدی هندی فرزند سید کلب باقر هندی جائسی متوفای ۱۳۴۹ هجری قمری
۲ـ سید علی هادی ابوالحسن نقوی لکنهوی
۳ ـ سید حسین سیدالعلماء لکنهوی
۴ ـ شیخ
آقا بزرگ تهرانی ۵ ـ شیخ
فدا حسین قرشی هندی شیخ سراج الدین حسن فرزند عیسی قرشی معروف به شیخ فدا حسین یمانی از عالمان بنام هنداست. او در سال ۱۲۷۸ هجری قمری در لکنهو پا به دنیای مادی گذاشت. در اوان جوانی به حوزه ی علمیه ی آن شهر وارد شد و نزد استادان بزرگ، بویژه مفتی میرعباس به کسب علوم دینی پرداخت. سپس برای ادامه ی تحصیل به نجف اشرف هجرت کرد. پس از کسب مراتب عالی علوم دینی به زادگاه خویش بازگشت و به
تدریس و تبلیغ و تالیف پرداخت. او در سال ۱۳۵۳ هجری قمری دار فانی را وداع گفت. اعلام الوری، الافتخار بمکاتیب الکبار، الیم العجاج فی اسانید السراج،
اکمال المنة فی نقض منهاج السنة، الاوائل العلویۀ فی الحکمة العربیة، الغایة فی رد القول بلا نهایة، عزاء الهنود واقامتهم لعزاء الحسین، علیه السلام، برخی از آثار ایشان است.
۶ ـ
سید هبة الدین شهرستانی (متوفای ۱۳۸۶ هجری قمری)
۷ ـ سید
محسن امین عاملی که در سال ۱۳۴۷ هجری قمری در نجف اشرف به ایشان اجازه ی روایت داده است.
۸ ـ
سید حسن صدرالدین (متوفای ۱۳۵۴ هجری قمری) نویسنده ی
تاسیس الشیعة الکرام لعلوم الاسلام ۹ ـ
سید شهاب الدین مرعشی نجفی ۱۰ ـ سید محمدهادی بجستانی خراسانی متوفای ۱۳۶۸ هجری قمری
۱۱ـ
سیدعبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی متوفای ۱۳۷۷هجری قمری نویسنده ی
المراجعات . وی در سال ۱۳۵۴ هجری قمری به سید علی نقی نقوی اجازه روایت داده است. علامه نقوی آن اجازه نامه را به الثبت الموسوی فی اجازة النقوی نامیده است.
۱۲ ـ محمد فرزند رجب علی تهرانی عسکری (متوفای ۱۳۷۱ هجری قمری) نویسنده ی
الصحیفةالمهدویة و الفوائد العسکریة .
۱۳ ـ محمدرضا نجفی اصفهانی مسجد شاهی (متوفای ۱۳۶۲ هجری قمری) نویسنده ی وقایة الاذهان.
۱ ـ سید شهاب الدین مرعشی نجفی
۲ ـ
سید محمدصادق بحرالعلوم نجفی
۳ ـ سید محمدرضا جلالی حسینی.
علامه نقوی ازسوی شرح حال نویسان و دیگر عالمان علوم اسلامی به سبب مقام بلند علمی و معنویش، مورد
تکریم و تحسین قرار گرفته است. نویسنده ی ثبت الاسانید، او را دانشمندی پژوهنده، مورخ، ادیب و شاعری توانا معرفی می‌کند.
سید محمدصادق بحرالعلوم، از او با عنوان علامه ی ادیب یاد می‌کند.
شیخ آقا بزرگ تهرانی و سید حسن صدر، او را علامه ی پژوهنده می‌دانند.
نویسنده ی
علی علیه السلام فی الکتاب والسنة و الادب او را با هوش و کوشا در امر تحصیل و تحقیق توصیف کرده است.
این دانشمند عالی مقام، در نجف اشرف جایگاه ویژه‌ای نزد استادان و عالمان پیدا کرده بود و روز به روز به آگاهی‌های خود در زمینه ی شناخت هرچه بیش تر مبانی و اصول و احکام دینی اسلام می‌افزود، ولی مسئله ی مهمی ذهن او را به خود مشغول کرد و آن وضعیت علمی فرهنگی مسلمانان، بویژه شیعیان هندوستان بود که هر روز با شبهه‌ای نو درباره ی باورهای دینی مردم از سوی مخالفان اسلام و مکتب
تشیع ، بویژه
وهابیت ـ که بیش‌ترین فعالیت را در آن دیار داشتند ـ مواجه بود. از این رو برای تثبیت و تحکیم پایه‌های اعتقادی و بینش‌های مذهبی مردم، در سال ۱۳۵۰ هجری قمری به دیار خود بازگشت و به رسالت الهی خویش تا آخر عمر پربارش عمل کرد.
علامه نقوی پس از بازگشت از نجف اشرف به عنوان استاد تا آخر عمر در دانشگاه علیگر (نام این دانشگاه در ابتدا آنگلو اورینتال کالج بوده است. دانشگاه علی گر (واقع در شهر علیگر در ایالت اتراپردیش) بیش از ۲۷۰۰۰ دانشجو دارد که از سراسر هند و کشورهای خارجی از آفریقا و آسیای غربی و شرقی می‌باشند. این دانشگاه دوازده دانشکده دارد که هر کدام از این دانشکده‌ها چندین دپارتمان در رشته‌های مختلف دارند. تقریبا تمام رشته‌های تحصیلی شامل پزشکی، مهندسی، علوم پایه،
علوم انسانی ، هنرهای زیبا، الهیات، حقوق،
فلسفه ، ادبیات و کشاورزی از لیسانس تا دکترا در این دانشگاه وجود دارد.) به نشر معارف دینی اشتغال پیدا کرد و در کنار آن در لکنهو به تدریس علوم اسلامی پرداخت و به تربیت عالمان و مبلغان علوم دینی پرداخت.
نام بسیاری از شاگردان بارز وی، جز چند نفر، در کتاب‌های تراجم ثبت نشده است:
۱ ـ سید نذر حسین نقوی ، سید نذر حسین نقوی در سال ۱۹۱۴ م در سرگودهای
پاکستان به دنیا آمد. وی مدتی در گوجرا نواله زندگی و سپس برای تحصیلات علوم دینی به هندوستان هجرت کرد و در شهر لکنهو رحل اقامت گزید. از عالمان آن شهر، بویژه عالم بزرگوار سید علینقی نقوی بهره‌های فراوان برد. او از مبلغان علوم دینی موفق در پاکستان است.
۲ ـ سید کلب عابد نقوی فرزند کلب جواد نقوی رییس جمعیت شیعیان لکنهوو از نویسندگان آن شهر.
۳ ـ سید کلب صادق نقوی فرزند کلب جواد استاد
دانشگاه علیگر لکنهو و رییس جعفریان هند.
۴ ـ
محمدعلی مدرس افغانی (متوفای ۱۳۶۵ هجری شمسی) نویسنده ی
مکررات المدرس و شرح السیوطی و..
علامه نقوی بر اساس
رسالت الهی خویش به تبلیغ معارف دینی و احکام شرعی و نشر مکتب تشیع در هندوستان و پاکستان پرداخت. او با بیانی شیوا و روان و در عین حال متقن و مستدل، به تبیین آموزه‌های دینی می‌پرداخت. این ویژگی‌ها که با
اخلاص همراه بود، سخنان آن عالم ربانی را سخنانی ماندگار کرد. شور و اشتیاق مردم آن سامان برای شنیدن سخنان دل نشین او و نیز استفاده از نوارهای صوتی و تصویری وی در میان مردم و نیز سایت‌ها و وبلاگ‌های گوناگون، گویای توانایی وی در بیان مطالب علمی و معارف اسلامی می‌باشد.
او بارها در سال‌های ۱۹۵۴، ۱۹۷۹، ۱۹۸۰، ۱۹۸۴ و۱۹۸۳ میلادی به دعوت عالمان و مراکز علمی فرهنگی مانند جامعة منتظر و جامعة مسجد کریشان نگر به پاکستان سفر کرد. در این زمان‌ها در شهرهای لاهور و
کراچی و
اسلام آباد و راولپندی و مانند آن، به نشر معارف دینی، و مذهبی پرداخت و با طرح موضوعات گوناگون علمی و دینی، مانند حقیقت اسلام و ماهیت
جهاد و
شهادت در اسلام و سجده ی شکر و تفسیر آیه ی
تطهیر و مبانی عقلی و نقلی
توسل و... به شبهات گوناگون و رایج در آن کشور پاسخ داد. افزون بر آن‌ها در سال‌های ۱۹۸۳ و ۱۹۸۳ میلادی در
ماه محرم در تلویزیون پاکستان به طرح واقعه ی
عاشورا و فلسفه ی قیام
امام حسین علیه السلام ، پرداخت.
در هندوستان، ادیان و مذاهب فراوان وجود دارد. علامه نقوی با پیروان آن‌ها با احترام و رعایت اخلاق اسلامی رفتار می‌کرد و به دیگران نیز سفارش می‌کرد که با
اخلاق زیبا با آنان برخورد کنند. اگر میان او و صاحبان و یا طرفداران آن مذاهب و ادیان مناظراتی صورت می‌گرفت و آنان در میان سخنان خود به وی بی احترامی می‌کردند، وی آنان را گرامی می‌داشت و بر این باور بود که آنان در این بی احترامی‌ها مقصر نیستند؛ زیرا، خیال می‌کنند
عقیده شان درست است و عقیده ی وی نادرست. از این رو نبایست با تندی کردن با آنان، زمینه ی دورشدن آنان از
هدایت فراهم کرد.
آیت الله نقوی با این که در
معاشرت و مناظرات بسیار متواضع و خوش رفتار بود، ولی درباره ی اصول و ارکان اسلام با صلابت برخورد می‌کرد و هیچ گاه اهل
تسامح و تساهل نبود. نمونه ی آن، برخورد با وهابیان بود که از هیچ
اتهام و صدمه‌ای علیه شیعیان و عالمان شیعی فروگذاری نمی‌کردند. سرلوحه ی کارهای او، رضایت خداوند بود و جز کسب
رضایت او به چیزی نمی‌اندیشید و هیچ گاه در برابر صاحبان مقام از خود سستی و تزلزلی نشان نمی‌داد. در یکی از سفرهایی که برای تبلیغ دین به پاکستان دعوت شده بود،
ضیاء الحق به ایشان پیغام فرستاد تا به دیدن او برود، ولی ایشان نپذیرفت و گفت: «اگر کسی با من کار دارد، باید او به دیدار من بیاید.
».
آیت الله نقوی از عالمان بیدار و از آگاهان نسبت به زمان خویش بود. او اتفاقات سیاسی و مذهبی در عالم، بویژه عالم اسلام را رصد می‌کرد و در مناسبت‌های گوناگون به آگاه کردن مردم می‌پرداخت. او
انقلاب اسلامی را از حکومت‌های صالح در عصر حاضر می‌دانست و آن را تایید می‌کرد و ارادت ویژه‌ای به
امام خمینی رضوان لله علیه، داشت. این ارادت و تایید برای گروهی از دگراندیشان هندی سخت می‌نمود. از این رو با پخش شایعات برآن بودند. تا ایشان را مخالف برنامه‌های امام و انقلاب اسلامی جلوه دهند، ولی ایشان بارها با روشن گری به خنثی سازی آن توطئه هاپرداخت.
علامه سید علینقی نقوی با توانایی که در همه ی موضوعات علوم دینی داشت و بر اساس نیازهای عصر خود، آثار گوناگون فقهی و اصولی و اعتقادی و تاریخی و مانند آن به رشته ی تحریر در آورد. تعداد آن آثار در قالب تالیف و رساله، به ده‌ها اثر می‌رسد. درقالب مقاله بالغ بر هزار نوشتار دارد. که در نشریات مختلف بویژه العرفان و المرشد و ماهنامه ی علمی و ادبی و تاریخی الرضوان لکنهو به چاپ رسیده است.
بسیاری از آثار تالیفی آن عالم بزرگوار هم اکنون در دست رس نیست. علتش آتش سوزی‌ای بود که به دست وهابی‌ها در سال ۱۹۷۲ میلادی در خانه و کتابخانه ی آن بزرگوار ایجاد شد. افزون بر سوخته شدن بسیاری از آن آثار، خیلی از نسخه‌های خطی که وی در
اختیار داشتند در آتش کینه وهابی‌ها سوزانده شد. با این حال آثار به جا مانده از ایشان، متنوع و از نظر غنای محتوا، قابل توجه است. بسیاری از آن‌ها به عنوان منابع پژوهشی در کتابخانه‌ها و مراکز علمی و فرهنگی مورد استفاده ی پژوهندگان هند و ایرانو عراقو دیگر بلاد اسلامی است.
۱ ـ تجارت در اسلام
۲ ـ مجموعه تقاریر فقهی علامه نقوی
۱ ـ
دیوان السید علی نقی اللکنهوی .
۲ ـ روح الادب فی شرح لامیة العرب. به
زبان اردو است. در سال ۱۳۲۰ هجری قمری در لکنهو چاپ شده است.
۳ ـ ترجمه دیوان میرانیس به عربی. علامه سید علی نقی نقوی از ادیبان و شاعران بزرگ در عصر خویش بود. او شعرهای فراوان و متنوعی در موضوعات گوناگون، بویژه در موضوعات تاریخی ومذهبی مانند ولادت
امام علی علیه السلام ، در مکه ی مکرمه و واقعه ی
غدیر دارد. از این رو در زمره ی شاعران غدیر به شمار آمده است. وی قصیده‌ای بلند به
زبان عربی درباره ی ولادت علی، علیه السلام، دارد. زیبایی آن قصیده سبب شد که استادش میرزا علی آقای شیرازی او را تحسین کند. گزیده‌ای از ابیات آن قصیده، چنین است:
من بدا فازدهر البیت الحرام و زهت مـنه لیـالی رجب
طرب الـکون لبـشر وهنـا اذ بـدا الفـخر بنور و سنا
و اتی الوحی ینادی معلنا قـد‌اتـاکم حجة الله الامام
ولد الطاهر ذاک ابـن جلا من سما العرش جلالا و علا
فـله الامـلاک تـعنـو ذللا و به قد بشر الرسل العظام
صغـر الکـون علی سؤدده و انتمی الوحی الی محتده
۱ ـ
قاتلان حسین علیه السلام : این اثر به زبان اردو و در احوال
بنی امیه و معرفی شخصیت قاتلان امام حسین علیه السلام، است. در نجف اشرف، در سال ۱۳۵۱ هجری قمری در ۱۳۵ صفحه چاپ شده است.
۲ ـ
نزهة اهل الحرمین فی عمارة المشهدین . این اثر در لکنهو به چاپ رسیده است.
۳ ـ
البیت المعمور فی عمارة القبور . به زبان اردو در سال ۱۳۴۵ هجری قمری در هندچاپ شده است.
۴ ـ تواریخ الاعلام.
۵ ـ الحجج والبینات. در موضوع کراماتی که از مشاهد مشرفه ی عراق صادر شده است. این اثر در سال ۱۳۵۰ هجری قمری در لکنهو به چاپ رسیده است.
۶ ـ
الشعائر الحسینیة فی العراق : اصل اثربه
زبان انگلیسی است. نویسنده ی آن، مستر "
طامس لائل " است. علامه نقوی آن را به عربی برگردانده است.
۷ ـ
شهید انسانیت . ۷۱۲ صفحه و به زبان اردو و در بیان سیره ی امام حسین، علیه السلام، است. در لکنهو به همت اداره ی
تذکار حسینی آن شهر به چاپ رسیده است،
در این اثر، آیت‌الله نقوی افزون بر تبیین حرکت و
قیام حسینی علیه السلام، است. درباره برخی حقائق و وقایع شب عاشورا مانند وجود آب میان کاروان حسینی علیه السلام، در شب عاشورا به سخن پرداخته است. همین، سبب برخوردهای نامناسب برخی نویسندگان و عالمان شهر لکنهوبا وی و انزوای وی به مدت طولانی در میان مردم لکنهو شد. از سویی کتاب‌ها و رساله‌های گوناگونی در رد آن مانند "رساله اظهار حقیقت" به وسیله ی سید سبط الحسن فتح پوری نگاشته شد.
او برای جـبران آن در ۱۳۶۹، جزوه‌ای در ۳۱ صفحه به نام حجج و معاذیر منتشر کرد که به زبان عربی و اردو است. تهمت‌هایی را که به وی زده‌اند، پاسخ داده و درمقام عذرخواهی بر آمده است.
۸ ـ وجود الحجة عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در موضوع اثبات وجود
امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف ، به زبان اردو است. در سال ۱۳۵۱ هجری قمری چاپ شده است.
۹ ـ السبطان فی موقفیهما: این اثر به زبان عربی و در
قم به همت مکتبة الداوری به چاپ رسیده است.
این کتاب به کوشش محمود بحرالعلوم میردامادی به فارسی با عنوان
استراتژی صلح و قیام ترجمه شد و توسط موسسه ی انتشاراتی بهار قلوب اصفهان در سال۱۳۸۲ هجری شمسی در ۱۰۰ صفحه به زیور چاپ مزین شد.
۱۰ ـ الولادةالمکرمة فی الکعبةالمعظمة. درباره ولادت علی علیه السلام در
مکه ، به دو زبان عربی و اردو است.
۱۱ ـ معراج انسانیت در موضوع سیره ی امامان معصوم علیه‌السّلام .
۱۲ ـ تاریخ اسلام
۱۳ ـ عید غدیر
۱ـ کشف النقاب عن عقاید ابن عبدالوهاب: موضوع کتاب رد آرای وهابیت است. در سال ۱۳۴۶ هجری قمری در ۱۳۵ صفحه به چاپ رسیده است.
۲ ـ السیف الماضی علی عقائد الاباضی. نگارش این اثر در نجف اشرف
درجمادی الاولی سال ۱۳۴۷ هجری قمری به پایان رسیده است.
۳ ـ
النجعة فی اثبات الرجعة . در موضوع
رجعت است. در مجلة الرضوان لکنهو به چاپ رسیده است.
این اثر بررسی سخنان ابومحمد
فضل بن شاذان ازدی نیشابوری (متوفای ۲۶۰ هجری قمری) نویسنده ی کتاب اثبات الرجعه است.
۴ ـ
نقد الفرائد در موضوع اصول دین. این اثر ترجمه ی عربی کتاب "
عقد الفرائد فی مختصر العقائد " از آثار شیخ
محمدرضا طبسی (متوفای ۱۴۰۵) است.
۵ ـ زبدة الکلام فی تلخیص عماد الاسلام : موضوع اثر
اصول دین و معارف دینی و اصل کتاب تالیف جد اعلایش علامه دلدار است. و علامه سید علی نقی نقویآن را تلخیص و بازنویسی کرد و در قالب مقاله‌های گوناگون در آورد و در ماهنامه ی الرضوان به چاپ رساند.
۶ ـ رد وهابیت
۱ ـ اقرب المجازات الی مشایخ الاجازات. این اثر اجازه نامه ی مفصلی است که سید علی نقی نقوی برای دوستش سید محمد صادق بحرالعلوم صاحب
الاجازة الجلالیة در سال ۱۳۹۴ هجری قمری نگاشته است.
۲ ـ وفیات الشیعة.
۳ ـ تاریخ مشاهیر علماء الهند، این اثرکه در نجف اشرف و در سال ۱۳۴۷ هجری قمری نگارش آن به اتمام رسیده است، درباره ی ترجمه و شرح حال پنجاه و سه نفر ازعالمان بزرگ هندی و در شش طبقه است.
۴ ـ العقود الذهبیة فی السلسلة النسبیه، موضوع آن معرفی سلسله نسب خود تا
امام هادی علیه السلام ، به گونه نظم است. نگارش آن در نجف اشرف دراول ذوالقعده سال ۱۳۴۷ هجری قمری به پایان رسیده است. بیت اول آن به این گونه است: حمدا له من خالق البیان و ملهم الحکمه و البیان
۵ ـ تذکره السلف. زندگی نامه ی جدش علامه دلدار نقوی، متوفای۱۲۳۵ هـجری قمری است.
۶ ـ تاریخ
وفیات الشیعة . این اثر در مجله ی الهدی العماریة به گونه مسلسل به چاپ رسیده است.
۷ ـ مراکز مهم
شیعه در ادوار مختلف اسلامیاین اثر در مجله ی وحید به
زبان فارسی در سال ۱۳۴۹ هجری شمسی به چاپ رسیده است.
۱ ـ تحریف القرآن، به زبان اردو، است. این کتاب رد بر نظریه‌ای است که می‌گوید: شیعیان به تحریف قرآن معتقد هستند.
۲ ـ الفرقان فی تفسیر القرآن،
این اثر تفسیر ترتیبی قرآن کریم است. در ماهنامه ی الرضوان در لکنهوبه چاپ رسیده است. چاپ آن مقاله‌ها از سال ۱۳۵۴ هجری قمری شروع شده است.
۳ ـ تذکرة الحفاظ من الشیعة، موضوع این اثر شرح حال بسیاری از شیعیان حافظ قرآن کریم است. بالغ بر ۱۴۶ حافظ قرآن کریم در این کتاب معرفی شده است. این کتاب در دو جلد در سال ۱۳۵۳ هجری قمری به زبان اردو به چاپ رسیده است.
۴ ـ مقدمه تفسیر
۱ ـ تخمیس العینیةالحمیریة.
۲ ـ ترجمه ی
نهج البلاغه ، در این اثر علامه نقوی نهج البلاغه را به زبان انگلیسی برگردانده است. در سال ۱۳۷۵ هجری قمری ترجمه شده است. بارها به چاپ رسیده است در قم توسط
انتشارات انصاریان در سال ۱۴۰۹ هجری قمری به زیور چاپ آراسته شده است.
۳ ـ الظل الظلیل فی المکاتیب والمراسیل.
وی در اول ماه
شوال سال ۱۴۰۸ هجری قمری برابر با ۱۸ ماه "می" سال ۱۹۸۸ میلادی در سن هشتاد و سه سالگی دار فانی را در لکنهووداع گفت.
از علامه نقوی چهار دختر و یک پسر به یادگار مانده است. پسرش سید علی محمد نقوی از عالمان و فرهیختگان شهر لکنهو است. وی از تحصیل کرده‌های مجمع جهانی علوم اسلامی حوزه ی علمیه ی قم است. اکنون به عنوان استاد علوم اسلامی در دانشگاه اسلامی علیگر در ایالت اوتارپرادش. مبلغ علوم دینی در هندوستان، به رسالت الهی خویش عمل می‌کنند. او آثار ارزشمندی در موضوعات گوناگون به چاپ رسانده است، از جمله: سازمان‌های اسلامی هند، اسلام و ملی گرایی، کندکاوی در جنبش وهابیگری درهند، جامعه شناسی غرب گرایی، ایدئولوژی انقلابی اقبال،... .
سایت فرهیختگان تمدن شیعه، برگرفته از مقاله «سیدعلی نقی نقوی لکنهوی».
