سیدحسن بن محمدباقر حائری قزوینی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حائری
قزوینی، حسن
بن محمدباقر،
فقیه و
متکلم امامی قرن چهاردهم است.
وی در ۱۲۹۶ در
کربلا به دنیا آمد.
جد پدرش، سیدمحمدباقر
موسوی قزوینی، ملقب به معلمالسلطان، وطن خود،
قزوین ، را به قصد کربلا ترک کرد.
سیدابراهیم موسوی قزوینی، صاحب ضوابطالاصول، از فرزندان اوست.
جد مادری او نیز
سیدعلی طباطبایی ، صاحب
ریاضالمسائل ، است.
حائری در کربلا مقدمات
علوم دینی را فراگرفت و در ۲۳ سالگی برای ادامه
تحصیل به
نجف رفت و نزد استادانی چون
آخوند محمدکاظم خراسانی و
سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی
درس خوانده.
در ۱۳۳۰، یک
سال پس از درگذشت آخوند خراسانی، به
سامرا نقل مکان کرد
و از شاگردان
میرزا محمدتقی شیرازی شد.
حائری پس از سه سال اقامت در سامرا، با آغاز
جنگ جهانی اول و آشفتگی اوضاع سیاسی
عراق و اشغال بخشهایی از آن به دست انگلیسیها،
به کربلا بازگشت و تا پایان
عمر در آنجا به
تدریس و
تألیف و
تحقیق پرداخت.
حائری
قزوینی را فقیهی بلندمرتبه،
صریحالرأی و مؤلفی توانا دانستهاند.
او در ۱۳۸۰/۱۳۳۹ش در کربلا درگذشت.
آثار او عبارتاند از: الامامةالکبری و الخلافةالعظمی، در هشت مجلد، که جلد اول آن در ۱۳۷۷/۱۳۳۶ش در نجف به
چاپ رسید؛ البراهینالجَلیة فی دفع تشکیکاتِ الوهابیة، در پاسخ به چند
شبهه و مدعای
ابنتیمیه و به تبع او،
وهابیان ، در مقولاتی مانند
شفاعت و
توسل و
زیارت ، که در ۱۳۸۲/ ۱۳۴۱ش در نجف چاپ شد (کتاب با عنوان نقدی بر اندیشهی وهابیان، به
فارسی برگردانده شده است)؛ المَناهِجُ السَّویة و التُّحفةُ الامامیةُالحائریة، یا المناهج الحائریة، در
رد کتاب الهدیة السُّنیة و التُحفةُ الوهابیةُ النَجدیة
التُحفةُ الاثنا عشریة فی نَقض کلماتِ الوهابیة؛ هُدیالمِلة الی انّ فدک منالنِّحلة، درباره غصب
فدک ، که در ۱۳۵۲/۱۳۱۲ش تألیف و در نجف منتشر شد
شرح اللُّمعَةُ الدمشقیة، که بخشی از آن به چاپ رسیده است
رساله اکمالالدین در شرح تکملة
تبصرة المتعلمین آخوند خراسانی، که در واقع تقریرات درسهای فقهی خراسانی است
و اصول الفقه، که تقریرات درس
اصول آخوند خراسانی است.
(۱) محمدمحسن آقابزرگطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) محمدمحسن آقابزرگطهرانی، طبقات اعلام الشیعة: نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد ۱۴۰۴.
(۳) محمدهادی امینی، معجم رجال الفکر والادب فیالنجف خلال الف عام، (نجف) ۱۴۱۳/۱۹۹۲.
(۴) محمد حمدی جعفری، بریطانیا و العراق حقبه من الصراع: ۱۹۱۴ـ ۱۹۵۸، بغداد ۲۰۰۰.
(۵) حسن حائری
قزوینی، الامامة الکبری و الخلافة العظمی، چاپ مرتضی
قزوینی، ج۱، نجف ۱۳۷۷/۱۹۵۸.
(۶) عبدالحلیم رهیمی، تاریخ الحرکة الاسلامیة فی العراق: الجذور الفکریة و الواقع التاریخی (۱۹۰۰ـ ۱۹۲۴)، بیروت ۱۹۸۵.
(۷) سلمان هادی طعمه، معجم رجال الفکر و الادب فی کربلاء، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹.
(۸) عباس عزاوی، تاریخ العراق بین احتلالین، بغداد ۱۳۵۳ـ۱۳۷۶/ ۱۹۳۵ـ۱۹۵۶، چاپ افست قم ۱۳۶۹ش.
(۹) کاظم عبود فتلاوی، المنتخب من اعلام الفکر و الادب، بیروت ۱۴۱۹/۱۹۹۹؛
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حسن بن محمدباقر حائری قزوینی»، شماره۵۷۵۸.