سِنَّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سِنَّ:(وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَ السِّنَ بِالسِّنِ) «سِنَّ» (به کسر سین و تشدید نون) به معنای دندان است.
آیه مورد بحث درباره احكام جنايى و حدود الهى
تورات است و مى‌فرمايد: ما در تورات
قانون قصاص را مقرر داشتيم كه اگر كسى عمدا بى‌گناهى را به
قتل برساند اولياى مقتول مى‌توانند قاتل را در مقابل اعدام كنند. و اگر كسى آسيب به
چشم ديگرى برساند و آن را از بين ببرد او نيز مى‌تواند، چشم او را از بين ببرد و همچنين در مقابل بريدن بينى،
جایز است بينى جانى بريده شود و اگر كسى دندان ديگرى را بشكند او مى‌تواند دندان جانى را در مقابل بشكند
(وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ) و بطور كلى هركس جراحتى و زخمى به ديگرى بزند، در مقابل مى‌توان
قصاص كرد.
بنابراين حكم
قصاص به طور عادلانه و بدون هيچ‌گونه تفاوت از نظر نژاد و طبقه اجتماعى و طايفه و شخصيت اجرا مى‌شود و هيچ‌گونه تبعيضى در آن از اين جهات راه ندارد.
به موردی از کاربرد «سِنَّ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فيها أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَ الأَنفَ بِالأَنفِ وَ الأُذُنَ بِالأُذُنِ وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ وَ الْجُروحَ قِصاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفّارَةٌ لَّهُ وَ مَن لَّمْ يَحْكُم بِما أنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظّالِمونَ) «و بر آن‌ها
بنی‌اسرائیل در آن تورات، مقرّر داشتيم كه
جان در مقابل جان، و چشم در مقابل چشم، و
بینی در برابر بينى، و گوش در مقابل گوش، و
دندان در برابر دندان،
قصاص مى‌شود؛ و جراحات نيز،
قصاص دارد؛ و اگر كسى از
قصاص، در گذرد، كفّاره گناهان او محسوب مى‌شود؛ و هركس به آن‌چه خدا نازل كرده حكم نكند، ستم‌كار است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ ... وَ الْجُروحَ قِصاصٌ) سياق اين آيه مخصوصا با در نظر گرفتن جمله:
(وَ الْجُروحَ قِصاصٌ) دلالت دارد بر اين‌كه مراد از اين آيه بيان حكم
قصاص در اقسام مختلف جنايات يعنى قتل
نفس و قطع
عضو و زخم وارد آوردن است بنا بر اين زمينه جمله
(النَّفْسَ بِالنَّفْسِ) و مقابله در آن و در ساير جمله‌ها بين مقتص له و مقتص به واقع شده و خلاصه مى‌خواهد بفرمايد در باب
قصاص نفس در مقابل
نفس و چشم در مقابل چشم و بينى در مقابل بينى قرار مى‌گيرد و همچنين هر عضوى كه جانى از يک انسان سلب كند همان عضو از خودش گرفته مى‌شود پس حرف باء در همه اين جملات باء مقابله است مانند حرف باء در جمله: خانه‌ام را فروختم به فلان مقدار يعنى در مقابل فلان مبلغ.
در نتيجه برگشت جمله‌هاى واقع در يک سياق به اين است كه جان جانى در مقابل جانى كه
تلف كرده از او گرفته مى‌شود و چشم جانى در مقابل چشم مجنى عليه از كاسه در مى‌آيد و بينى جانى در مقابل بينى مجنى عليه و گوش جانى در برابر گوش مجنى عليه و همچنين دندانش در برابر
دندان او سلب شده و زخمى برابر زخمى كه به مجنى عليه وارد آورده بر او وارد مى‌آورند و در كوتاه‌ترين سخن با جانى همان معامله مى‌شود كه او با مجنى عليه كرده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سن»، ج۲، ص ۴۱۷.
