• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَيْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: شمشیر.


سَيْف (به فتح سین و سکون یاء) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای شمشیر است. مواردی زیاد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



سَيْر به معنای شمشیر است. در اقرب الموارد آمده است: سلاحٌ‌ ذو حدٍّ يُعلق من الكتف الى الجنب الآخر و يُضرَب بهِ‌ باليد.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - حکمت ۳۴۹

درباره ستم‌گران فرمود: «وَمَنْ سَلَّ سَيْفَ الْبَغْيِ قُتِلَ بِهِ.»«و آن كس كه تيغ ستم بركشد با آن كشته مى‌شود.» (شرح های حکمت:)

۲.۲ - نامه ۳۸

آن‌گاه که مالک اشتر را به مصر فرستاد به اهل‌مصر نوشت: «فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوا أَمْرَهُ فِیمَا طَابَقَ الْحَقَّ فَإِنَّهُ سَیْفٌ مِنْ سُیُوفِ اللَّهِ.»«سخنش را بشنويد و فرمانش را در آن‌جا كه مطابق حق است اطاعت كنيد، چرا كه او شمشيرى است از شمشيرهاى خدا (شرح های نامه:)

۲.۳ - خطبه ۱۲۳

در ميدان صفین به يارانش فرمود: «وَالَّذِي نَفْسُ ابْنِ أَبِي طَالِب بِيَدِهِ، لاََلْفُ ضَرْبَة بِالسَّيْفِ أَهْوَنُ مِنْ مِيتَة عَلَى الْفِرَاشِ (فِي غَيْرِ طَاعَةِ اللهِ!).»«سوگند به آن كس كه جان فرزند ابوطالب در اختيار اوست، هزار ضربه شمشیر بر من آسانتر است تا مرگ در بستر در غير طاعت پروردگار (شرح های خطبه:)

۲.۴ - حکمت ۸۴

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در حکمت ۸۴ می‌فرمایند: «بَقِيَّةُ السَّيْفِ أَبْقَى عَدَداً، وَأَكْثَرُ وَلَداً.»«باقيماندگان شمشير (آنها كه پس از يک جنگ خونين براى حفظ عقیده و ایمان و استقلال و شرف باقى مى‌مانند) دوام و بقايشان زيادتر و فرزندانشان بيشتر است.» (شرح های حکمت:)

۲.۵ - حکمت ۴۷۶

آنگاه كه زیاد بن‌ابیه را حكومت‌ فارس داد در ضمن كلامى به وى نوشت: «اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ، وَاحْذَرِ الْعَسْفَ والْحَيْف، فَإِنَّ الْعَسْفَ يَعُودُ بِالْجَلاَءِ، وَالْحَيْفَ يَدْعُو إِلَى السَّيْفِ.»«عدالت را پيشه كن و از خشونت و سخت‌گيرى بى‌جا و ستم‌گرى بپرهيز، چرا كه سخت‌گيرى موجب فرار مردم از منطقه و ظلم و ستم، دعوت به مبارزه مسلّحانه مى‌كند.» (شرح های حکمت:)


مواردی زیاد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۲.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۷۵۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۵۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۳۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۶، حکمت ۳۴۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۷۸۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۳۳.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۶۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۶۶۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۷۱.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۱، نامه ۳۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۴۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۳۴.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۳۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۰، ص۹۴.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۶۶.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷۸.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۷۹.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۴.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۰، خطبه ۱۲۳.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۷.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۰.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۰.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۲۴۶.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۵۳.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۰۲.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۷۸۸.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۶۹.    
۳۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۲، حکمت ۸۴.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۱.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۰.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۰.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۵۰۱.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۳۰.    
۳۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۳۵.    
۴۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۸۹۴.    
۴۱. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۶۶.    
۴۲. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۹، حکمت ۴۷۶.    
۴۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۵۳.    
۴۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۹.    
۴۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۸۹.    
۴۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۷۱۱.    
۴۷. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۴۱.    
۴۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۴۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سیف»، ج۱، ص۵۶۸.    






جعبه ابزار