سَقَر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَقَر:(ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ) «سَقَر» (بر وزن سفر) در اصل به معناى تغيير رنگ بدن و متأذى شدن از تابش آفتاب و مانند آن است، و از آن‌جا كه
جهنم اين دگرگونى و آزار را به نحو شديد دارد، يكى از
نام
هاى آن
«سقر» است، و مراد از «مَسّ»، همان تماس گرفتن و لمس كردن است. بنابراين، به دوزخيان گفته مى‌شود: بچشيد! حرارت سوزانى را كه از لمس آتش دوزخ حاصل مى‌شود، بچشيد، و نگوييد اينها دروغ، خرافه و اسطوره است.بعضى معتقدند:
«سَقَر» نام تمام دوزخ نيست، بلكه بخش خاصى از دوزخ است كه سوزندگى فوق‌العاده عجيبى دارد، چنان كه در روايتى از
امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده: «دره‌اى است به
نام «سقر» كه جايگاه متكبران است، و هر گاه نفس بكشد دوزخ را مى‌سوزاند». و در اصل، از مادّه
«سَقْر» (بر وزن فقر) به معناى دگرگون شدن و ذوب شدن بر اثر تابش آفتاب نيز آمده، سپس به عنوان يكى از
نام
هاى جهنم انتخاب شده است؛ و كراراً در
آیات قرآن آمده و انتخاب اين
نام، اشاره به عذاب
هاى هولناک
دوزخ است كه دامان اهل خود را مى‌گيرد، و نيز آن را
نام يكى از طبقات ودركات هول‌انگيز دوزخ دانسته‌اند.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با سَقَر:
(يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ) (در آن روز كه به صورت در آتش دوزخ كشيده مى‌شوند و به آنها گفته مى‌شود: بچشيد عذاب دوزخ را.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه سقر يكى از اسامى
جهنم است، و مس كردن سقر به اين است كه: سقر با حرارت و عذابش به ايشان برسد. معناى آيه اين است كه: اين‌كه گفتيم مجرمين از نظر رسيدن به منزلگاه سعادت در ضلالتند، و در عوض راه آتش را در پيش دارند، اين جريان در روزى صورت مى‌گيرد كه با صورت در آتش كشيده مى‌شوند، و آن وقت به ايشان گفته مى‌شود: بچشيد آن‌چه را كه
جهنم با حرارت و عذابش به شما مى‌دهد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(سَأُصْلِيهِ سَقَرَ) (امّا به زودى او را وارد سَقَر (دوزخ) مى‌كنم.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى به زودى او را داخل سقر مى‌كنم، و سقر در عرف
قرآن يكى از
نام
هاى جهنم و يا دركه‌اى از دركات آن است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ) (و توچه مى‌دانى «سَقَر» چيست.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى به زودى او را داخل سقر مى‌كنم، و سقر در عرف
قرآن يكى از
نام
هاى جهنم و يا دركه‌اى از دركات آن است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سَقَر»، ص۲۹۳.
