• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَعْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَعْى (به فتح سین و سکون عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای تلاش و تند رفتن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: سِعایة (به کسر سین) به معنای نمّامی است. پانزده بار از این واژه در نهج البلاغه آمده است.



سَعْى به معنای تلاش و تند رفتن آمده است. راغب در مفردات گوید: سعی تند رفتن است و استعاره به جدّیت در کار اطلاق می‌شود، خیر باشد یا شرّ. «مساعاة» بین الاثنین است. سعایة به معنای نمّامی است.


مساعاة بین الاثنین است. امام علی (علیه‌السلام) درباره دنیا فرموده: «وَمَنْ ساعاها فاتَتْهُ، وَمَنْ قَعَدَ عَنْها وَاتَتْهُ» «هر که با آن مساعات کند از وی فوت می‌شود و هر که از آن دست بردارد اطاعتش می‌کند.» (شرح‌های خطبه: )
سعایة به معنای نمّامی است، حضرت درباره نمّام‌ها به مالک اشتر می‌نیسد: «وَلا تَعْجَلَنَّ إِلَى تَصْديقِ ساع، فَإِنَّ السّاعيَ غاشٌ» نامه ۵۳، ۴۳۰، «در تصدیق نمّام عجله نکن زیرا که نمّام عوض کننده حقائق است.» (شرح‌های نامه: )


پانزده بار از واژه سعی در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۱۸.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۱۱.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۴۱، خطبه ۸۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۲۷، خطبه ۸۰.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۰۶، خطبه ۸۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۷، خطبه ۸۲.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۹۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۹۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۲۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۳۳۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۳۹.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰۱، نامه ۵۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۹۷، نامه ۵۳.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۰، نامه ۵۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷۱، نامه ۵۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۴۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۴۱۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۸۷.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۳۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سعی»، ج۱، ص۵۳۳.    






جعبه ابزار