• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَطْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَطْر (به فتح سین و سکون طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای نوشتن و خطّ و صفّ است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: اَساطیر (به فتح الف و سین) به معنای نوشته‌های باطل و افسانه‌ها و آن جمع اسطار یا اسطوره است.
چهار مورد از این واژه در نهج البلاغه آمده است.



سَطْر به معنای نوشتن و خطّ و صفّ آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - موعظه به کاتب - حکمت ۳۰۶

امام علی (علیه‌السلام) به کاتب خود ابورافع فرمود: «أَلِقْ دَواتَكَ، وَ أَطِلْ جِلْفَةَ قَلَمِكَ، وَ فَرِّجْ بَيْنَ السُّطورِ.» «مرکّب دواتت را با گذاردن ليقه در آن تنظيم كن و نوک قلمت را طولانى نما، بين سطرها فاصله بينداز.»
منظور از سطور نوشته‌ها و خطوط است که در «دوت»
(ببینید: دوت)
و «جلف»
(ببینید: جلف)
گذشت.

۲.۲ - به معاویه - نامه ۷۳

امیرالمومنین علی علیه السلام در نامه ۷۳ به معاویه می‌نویسند: «أَمّا بَعْدُ، فَإِنّي عَلَى التَّرَدُّدِ في جَوابِكَ، وَ الاسْتَِماعِ إِلَى كِتابِكَ، لَمُوَهِّنٌ رَأْيي، وَ مُخَطِّىءٌ فِراسَتي وَ إِنَّكَ إِذْ تُحاوِلُني الاُْمورَ وَ تُراجِعُني السُّطورَ.» «امّا بعد! من در اين كه مكرّر گوش به نامه هاى تو فرا داده و پاسخ نوشته‌ام خود را تخطئه و سرزنش مى‌نمايم. در آن هنگام كه تو از من خواسته هايى (همچون حکومت شام) دارى و مرتباً نامه نگارى مى‌كنى.»

۲.۳ - نوشته های معاویه - نامه ۶۵

اساطیر: نوشته‌های باطل و افسانه‌ها و آن جمع اسطار یا اسطوره است آن حضرت به معاویه نوشته: «وَ قدْ أَتاني كِتابٌ مِنْكَ ذو أَفانينَ ... وَ أَساطيرَ.» «نامه‌اى از تو به من رسيده كه سراسر آن پشت هم اندازى بود...در اساطير و سخنان افسانه‌اى.»
چهار مورد از واژه سطر در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۳۳۰.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۰۹.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵۳، حکمت ۳۰۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۲۸، حکمت ۳۱۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۳۰، حکمت ۳۱۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۵، حکمت ۳۱۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۸.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۵۶۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۰۳.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۲۳.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۶۱، نامه ۷۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۴۷، نامه ۷۳.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۶۳، نامه ۷۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۲۵، نامه ۷۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۵.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۳۹۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۴۰۱.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۶۲.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۵۱، نامه ۶۵.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۳۸، نامه ۶۵.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۵۶، نامه ۶۵.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۳، نامه ۶۵.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۵.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۸.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۲۹۹.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۷۹.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سطر»، ج۱، ص۵۳۰.    






جعبه ابزار