سَرابِیل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَرابِيل: (سَرابيلُهُم مِّنْ) «سَرابِيل» جمع «
سِربال» (بر وزن مثقال) به گفته «
راغب» در «مفردات» به معناى پيراهن است، از هر جنسى كه باشد؛
ساير مفسرين نيز همين معنا را تأييد كرده‌اند. بعضى آن را به معناى هر گونه لباس و پوشش دانسته‌اند، اما مشهور همان معناى اول است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
سَرابِیل:
(سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٍ وَ تَغْشَى وُجُوهَهُمْ النَّارُ) (لباس‌هايشان از قطران «مادّه چسبنده بد بوى قابل اشتعال» است؛ و صورت‌هايشان را آتش مى‌پوشاند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مقرنين از ماده تقرين است كه به معناى جمع نمودن چيزى است با فرد دوم همان چيز (و خلاصه قرين كردن ميان دو چيز است). و كلمه اصفاد جمع صفد است كه به معناى غل و زنجير مى‌باشد كه با آن دستها را به گردن مى‌بندند. ممكن هم هست به معناى مطلق زنجير باشد كه دو نفر اسير را با هم جمع مى‌كند و قرين مى‌سازد. و كلمه
سرابيل جمع
سربال است كه به معناى پيراهن مى‌باشد. و كلمه قطران چيزى سياه رنگ و بدبو است كه به شتران مى‌مالند، و در قيامت آن قدر بر بدن مجرمين مى‌مالند كه مانند پيراهن بدنشان را بپوشاند. و كلمه تغشى از غشاوه - به فتح غين- به معناى پوشيدن مى‌باشد. وقتى گفته مى‌شود: غشى، يغشى، غشاوة يعنى آن را پوشانيد و در لفافه پيچيد، و معناى اين دو آيه روشن است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ اللّهُ جَعَلَ لَكُم مِّمَّا خَلَقَ ظِلاَلًا وَ جَعَلَ لَكُم مِّنَ الْجِبَالِ أَكْنَانًا وَ جَعَلَ لَكُمْ سَرَابِيلَ تَقِيكُمُ الْحَرَّ وَ سَرَابِيلَ تَقِيكُم بَأْسَكُمْ كَذَلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ) (و نيز
خداوند از آنچه آفريده است سايه‌هايى براى شما قرار داده؛ و از كوه‌ها پناهگاه‌هايى؛ و براى شما پوشش هايى آفريده، كه شما را از گرما و سرما حفظ مى كند؛ و پوشش‌هايى كه به هنگام جنگ، حافظ شماست؛ اين گونه نعمتش را بر شما كامل مى‌كند، شايد تسليم فرمان او شويد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مقصود از
سرابيل ، پيراهنى است كه شما را از گرما حفظ كند. در مجمع البيان گفته: اگر فرمود: شما را از گرما حفظ كند و نفرمود: از سرما، براى اين بود كه هر چيزى كه آدمى را از گرما حفظ كند از سرما هم حفظ مى‌كند و اگر خصوص گرما را ذكر كرد با اينكه همان چيز آدمى را از سرما بيشتر حفظ مى‌كند براى اين بود كه مخاطبين به اين خطاب اهالى گرمسير حجاز بودند كه احتياجشان به حفظ از گرما بيشتر از چيزى بود كه از سرما حفظشان كند.
(وَ سَرابِيلَ تَقِيكُمْ بَأْسَكُمْ) ظاهرا مراد از اين
سرابيل كه از صدمه جنگ آدمى را نگه بدارد همانا زرهى است كه از آهن و نظاير آن ساخته مى‌شده است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «سَرابِیل»، ص۲۸۹.
