سلام (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سلام: (فَإِذا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا) تا آنجا كه مى‌دانيم تمام اقوام جهان هنگامى كه به هم مى‌رسند براى اظهار
محبت به يكديگر نوعى
تحیّت دارند كه گاهى جنبه لفظى دارد و گاهى به صورت عملى است كه رمز
تحيت مى‌باشد، در
اسلام نيز «
سلام» يكى از روشنترين تحيّتهاست و در آيه ۸۶
سوره نساء (
(وَ إِذا حُيِّيْتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها إِنَّ اللّهَ كانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَسيبًا))
واژۀ «
تحيّت» گرچه معنى وسيعى دارد، اما يک مصداق روشن آن «
سلام كردن» است، بنابراين طبق اين
آیه همه
مسلمانان موظفند كه سلام را به طور عالى‌تر و يا حدّ اقل به طور مساوى پاسخ گويند. از آيات قرآن نيز استفاده مى‌شود كه سلام يک نوع
تحيّت است.
به موردی از کاربرد
سلام در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَ لا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَ لا عَلَى الْمَريضِ حَرَجٌ وَ لا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَواتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خالاتِكُمْ أَوْ ما مَلَكْتُم مَّفَاتِحَهُ أَوْ صَديقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَميعًا أَوْ أَشْتاتًا فَإِذا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون) «
بر نابينا و افراد لنگ و بيمار ايرادى نيست كه با شما هم غذا شوند)، و
بر شما نيز ايرادى نيست كه از
خانه‌هاى خودتان (
خانه هاى فرزندان يا همسرانتان كه
خانه خودِ شما محسوب مى‌شود بدون اجازه خاصّى) غذا بخوريد؛ وهمچنين
خانه‌هاى پدرانتان، يا
خانه‌هاى مادرانتان، يا
خانه‌هاى برادرانتان، يا
خانه‌هاى خواهرانتان، يا
خانه‌هاى عموهايتان، يا
خانه‌هاى عمه‌هايتان، يا
خانه‌هاى داييهايتان، يا
خانه‌هاى خاله‌هايتان، يا
خانه‌هايى كه كليدهايش در اختيار شماست، يا
خانه‌هاى دوستانتان،
بر شما ايرادى نيست كه بطور دسته جمعى يا جداگانه غذا بخوريد؛ و هنگامى كه داخل
خانه‌اى شديد،
بر خويشتن
سلام كنيد، سلام و
تحيّتى از سوى خداوند، سلامى پر
برکت و پاكيزه. اين‌گونه
خداوند آيات را براى شما روشن مى‌كند، باشد كه بينديشيد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
بعد از آنكه گفتگو از
خانه‌ها را به ميان آورد،
ادب دخول در آن را متفرع
بر آن نموده، فرمود: و چون داخل
خانه‌ها شويد
بر خود سلام كنيد. و مقصود از سلام كردن
بر خود ، سلام كردن
بر هر كسى است كه در
خانه باشد، در اينجا نيز اگر نفرمود:
بر اهل آن سلام كنيد ، خواست يگانگى مسلمانان با يكديگر را برساند، چون همه انسانند، و خدا همه را از يک مرد و زن خلق كرده، علاوه
بر اين همه مؤمنند، و
ایمان ايشان را جمع كرده، چون ايمان قوى‌تر از
رحم، و هر عامل ديگرى براى يگانگى است.
و بعيد هم نيست كه مراد از جمله
(فَسَلِّمُوا عَلى أَنْفُسِكُمْ) اين باشد كه وقتى كسى داخل
بر اهل خانه‌اى شد،
بر آنان سلام كند، و ايشان جواب سلامش را بدهند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « سلام »، ص ۶۴۲.
