• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَحیَّة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَحیَّة (به فتح تاء و تشدید یاء) از واژگان نهج‌البلاغه از خدا اکرام و احسان است نسبت به بنده و میان بندگان هر دعا و ثنا و تعارفی است که شخص در روبه‌رو شدن با شخص دیگری بر زبان می‌آورد.
در اصل مصدر «حیّاک الله» است.



تَحیَّة به معنای از خدا اکرام و احسان است نسبت به بنده و میان بندگان هر دعا و ثنا و تعارفی است که شخص در روبه‌رو شدن با شخص دیگری بر زبان می‌آورد.
راغب گوید: آن از حیات است و سپس دعا بر حیات را تحیّت گفته‌اند.
در اقرب می‌گوید: «حَیَّاهُ‌ اللّه‌ تَحِیَّةً» یعنی خدا عمر او را زیاد کند.


به برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - در قرآن کریم

(لَیْسَ عَلَی الاَعْمی‌ حَرَجٌ وَ لا عَلَی الاَعْرَجِ حَرَجٌ ... فَاِذا دَخَلْتُمْ بُیُوتاً فَسَلِّمُوا عَلی‌ اَنْفُسِکُمْ تَحِیَّةً...)
در آیه شریفه سلام کردن از مصادیق تحیت است.

۲.۲ - بِتَحِيَّة- حکمت ۵۷ (بهترین تحیت)

امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
«إِذا حُيِّيْتَ بِتَحِيَّة فَحَيِّ بِأَحْسَنَ مِنْها»
«چون با تحیتی تحیّت شدی با بهتر از آن تحیت کن، اگر کسی به تو گفت: السلام علیک. بگو السلام علیک و رحمة الله»


۲.۳ - التَّحِيَّةِ - نامه ۴۶ (نامه به فرمانداران)

حضرت به بعضی از فرمانداران نوشته است:
«وَ آسِ بَيْنَهُمْ فِي اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ، وَ الاِْشارَةِ وَ التَّحِيَّةِ»
(تساوی در بين آن‌ها حتّى در نگاه‌هايت را مراعات كن!)



مواردی از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۳۲۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۲۷۰.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۱۱۳    .
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۷۰.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۷۶۰.    
۶. نور/سوره۲۴، آیه۶۱.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۳، حکمت ۵۷.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۵، حکمت ۶۲.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۹، حکمت ۶۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷، حکمت ۶۲.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۳۷۹.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۰۱.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۸۷، نامه ۴۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۸۵، نامه ۴۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۲۱، نامه ۴۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۹، نامه ۲۷.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۹۷-۱۹۸.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۱۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۵۴.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۲۷.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «تحیّة»، ج۱، ص۳۲۰.    






جعبه ابزار