سراج القارئ المبتدی و تذکار المقرئ المنتهی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«سراج القارئ المبتدی
و تذکار المقرئ المنتهی» نوشته ابو القاسم
علی بن عثمان بن محمد بن احمد بن الحسن القاصح العذری البغدادی، از علمای قرن هشتم هجری،
و به
زبان عربی است.
این کتاب مربوط به دوره شرح- نویسی است؛ یعنی دوره‌ای که
علوم قرآنی به طور کامل نضج یافته
و مدون گشته‌اند، لذا دوره شرح نویسی آغاز گشته است. این کتاب شرح کتاب «
حرز الامانی و وجه التهانی » تالیف ابو محمد بن فیرة بن ابی
القاسم الشاطبی متوفای ۵۹۰ ق است. کتاب «
حرز الامانی » به صورت نظم نگارش یافته
و شروح متعددی بر آن نوشته شده است. «سراج القاری» یکی از شرحهایی است که بر این منظومه نگاشته شده است. نویسنده دارای آثار دیگری همچون:
الامالی المرضیة فی شرح القصیدة العلویة له ،
تحفة الانام فی الوقف علی الهمزة لحمزه و هشام ،
العلویة فی القرائات السبع المرویة ، مصطلح الاشارات
فی القرائات الزائدة المرویة عن الثقات
و.... مؤلف در این شرح از شروحی که قبل از وی به نگارش درآمده نظیر شرح سخاوی، فاسی، ابو شامة، ابن جبارة، جعبری
و غیر ایشان بهره برده است. در ابتدای کتاب نویسنده به معرفی ناظم قصیده «حرز الامانی...» یعنی شاطبی پرداخته
و پس از آن به شرح ابیات این منظومه، به گونه‌ای موجز
و مختصر، می‌پردازد.
استعاذه ،
بسمله ،
ادغام ،
مد و قصر ،
وقف ،
فتح و اماله و...
و در نهایت فرش الحروف
سوره‌های بقره تا
ناس موضوعاتی است که در «حرز الامانی» به نظم درآمده
و توسط بغدادی شرح داده شده است.
کتاب مشتمل بر بیوگرافی مختصری از مؤلف، مقدمه مؤلف
و ابوابی چون: باب الاستعاذة، باب البسملة، باب الادغام الکبیر، باب هاء الکنایة، باب المد
و القصر، باب
الهمزتین من کلمة، باب
الهمزتین من کلمتین، باب
الهمز المفرد، باب نقل حرکة
الهمزه الی الساکن قبلها، باب الظهار
و الادغام، باب حروف قربت مخارجها، باب احکام النون الساکنة
و التنوین، باب الفتح
و الامالة، باب الراءات، باب اللامات، باب فرش الحروف
و... در پایان هم فهرست مطالب کتاب درج شده است.
مؤلف کتاب ابو القاسم
علی بن عثمان بن محمد بن احمد بن الحسن معروف به ابن القاصح العذری البغدادی از عالمان قرن هشتم هجری است. آقای محمد عبد القادر شاهین نسبت به ضبط
و تصحیح عبارات
و استخراج
آیات آن اقدام نموده است. این کتاب در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۳۴۹ صفحه برای دومین مرتبه در سال ۱۴۲۵ ه- ۲۰۰۴ م از سوی انتشارات «دار الکتب العلمیة» بیروت منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
