ساهَم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ساهَم: (فَساهَمَ فَكَانَ مِنَ الْمُدْ)«ساهَم» از مادّه «
سهم» در اصل، به معناى تير
و «مساهمه» به معناى قرعه‌كشى آمده است، زيرا به هنگام قرعه‌كشى، نامها را بر چوبه‌هاى تير مى‌نوشتند، و با هم مخلوط مى‌كردند، سپس يک چوبه تير، از آن بيرون مى‌آوردند و به نام هر كس اصابت مى‌كرد، شمول قرعه مى‌شد.
(فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنْ الْمُدْحَضِينَ) (با آنها قرعه افكند، و قرعه به نام او افتاد و مغلوب شد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ساهم ماضى از باب مساهمه است كه به معناى قرعه‌كشى است. و كلمه مدحضين اسم مفعول از ادحاض است كه به معناى غالب آمدن است و معناى آيه اين است كه: در كشتى قرعه انداختند و يونس از مغلوبين شد، و جريان بدين قرار بود كه
نهنگى بر سر راه كشتى درآمد و كشتى را متلاطم كرد و چون سنگين بود خطر غرق همگى را تهديد كرد، ناگزير شدند از كسانى كه در كشتى بودند شخصى را در آب بيندازند، تا
نهنگ او را ببلعد، و از سر راه كشتى به كنارى رود قرعه انداختند به نام
یونس (ع) اصابت كرد به ناچار او را به دهان
نهنگ سپردند و
نهنگ آن جناب را ببلعيد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ساهَم»، ص۲۸۲.
