سالبة اللزوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

سالبة اللزوم یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای قضیه شرطیه متصله دالّ بر سلب لزوم میان مقدم و تالی است.

---

سالبة اللزوم، صفت برای قضیه شرطیه متصله لزومیه است. قضیه سالبة اللزوم، همراه قضیه موجبة اللزوم، دو قسم قضیه شرطیه متصله لزومیه را تشکیل می‌دهند. سالبة اللزوم، قضیه شرطیه متصله‌ای است که در آن به سلب لزوم میان مقدّم و تالی حکم شده است.

---

فرق «سالبة اللزوم» و «لازمة السلب» در این است که در اوّلی، حکم به سلب لزوم میان مقدم و تالی می‌شود، ولی در دومی، حکم به لزوم سلب اتصال میان مقدم و تالی می‌شود.

---

برای تحقق تلازم و تعاکس میان دو قضیه متصله لزومیه، شرط است که ایجاب و سلب به لزوم تعلق بگیرد، به این معنا که متصله موجبه مستلزم قضیه «سالبة اللزوم» است، نه قضیه «لازمة السلب». شرط تلازم میان دو قضیه متصله لزومیه این است که هر دو قضیه در مقدَّم و کمیت توافق داشته، و در کیفیت مخالف باشند و تالی آن دو نقیض یکدیگر باشد؛ مثلاً اگر صادق باشد که «هر گاه الف ب باشد پس ج د است» آن‌گاه این قضیه نیز صادق است که «نه چنین است که هرگاه الف ب باشد پس ج د نیست» و برعکس.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    

---