• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَيْت (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَيْت (به فتح زاء و سکون یاء) از واژگان قرآن کریم به معنای روغن زیتون است.
زيتونه یک بار و زیتون پنج بار در قرآن آمده است.
مشتقات زَيْت که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
زَيْتُها (به فتح زاء، سکون یاء و ضم تاء) به معنای شعله ور شود؛
زَيْتُونَةٍ (به فتح زاء وسکون یاء) به معنای زیتون،
زَيْتُونًا (به فتح زاء و سکون یاء) به معنای زیتون است.


زَيْت به معنای روغن زيتون است.
زيتون به درخت زيتون و ميوه آن هر دو گفته می‌شود.
واحد آن زيتونه است.


به مواردی از زَيْت که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - زَيْتُها (آیه ۳۵ سوره نور)

(يَكادُ زَيْتُها يُضِي‌ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ)
(روغنش آن چنان صاف و خالص است كه نزديک است بدون تماس با آتش شعله‌ور شود.)


۲.۲ - زَيْتُونَةٍ (آیه ۳۵ سوره نور)

(يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ)
چراغى كه افروخته مى‌شود از روغن درخت پربركت زيتونى.)
درباره اهميت زيتون در «تين» توضيح داده‌ايم به آن‌جا رجوع شود.
توضيح آیه مذکور در «نور» خواهد آمد.


۲.۳ - الزَّيْتُونَ (آیه ۹۹ سوره انعام)

(جَنَّاتٍ مِنْ أَعْنَابٍ وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَ غَيْرَ مُتَشَابِهٍ)
(و باغ‌هايى از انواع انگور، زيتون و انار)


۲.۴ - الزَّيْتُونَ (آیه ۱۴۱ سوره انعام)

(وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَ غَيْرَ مُتَشَابِهٍ)
( نيز درخت زيتون و انار را، كه از جهتى با هم شبيه و از جهتى تفاوت دارند.)


۲.۵ - الزَّيْتُونَ (آیه ۱۱ سوره نحل)

(الزَّيْتُونَ وَ النَّخِيلَ وَ الأَعْنَابَ وَ مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ)
(زيتون، نخل، انگور و از همه ميوه‌ها مى‌روياند.)


۲.۶ - الزَّيْتُونِ (آیه ۱ سوره تین)

(وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ )
«قسم به انجیر، زیتون و طور سینا

۲.۷ - زَيْتُونًا (آیه ۲۹ سوره عبس)

(وَ زَيْتُونًا وَ نَخْلًا )
(و زيتون و نخل فراوان)


زيتونه فقط یک بار در قرآن آمده است.
زيتون پنج بار آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۹۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۸۴.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۰۲.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۵۷۵.    
۵. نور/سوره۲۴، آیه۳۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۵۴.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۷۲.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۲۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۴۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۵۱.    
۱۱. نور/سوره۲۴، آیه۳۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۵۴.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۷۲.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۲۴.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۳۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۵۰.    
۱۷. انعام/سوره۶، آیه۹۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۴۰.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۴۰۰..    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۲۸۹.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۲۰۴.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۱۲۳.    
۲۳. انعام/سوره۶، آیه۱۴۱.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۴۶.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۲۹۹.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۱۷۷.    
۲۷. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۶۸.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۳۱۶.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۲۱۵.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۳۴.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۴۳.    
۳۳. تین/سوره۹۵، آیه۱.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۳۹.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۱۹.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۱۶۶-۱۶۷.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۷۵.    
۳۸. عبس/سوره۸۰، آیه۲۹.    
۳۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۵.    
۴۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۴۲.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۰۹.    
۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، چ۲۰، ص۲۰۹.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۸.    
۴۴. نور/سوره۲۴، آیه۳۵.    
۴۵. انعام/سوره۶، آیه۹۹.    
۴۶. انعام/سوره۶، آیه۱۴۱.    
۴۷. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱.    
۴۸. تین/سوره۹۵، آیه۱.    
۴۹. عبس/سوره۸۰، آیه۲۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «زیت»، ج۳، ص۱۹۰.    






جعبه ابزار