زَحْف (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زَحْف: (الَّذینَ کَفَرُواْ زَحْفاً)«زَحْف» در اصل به معنای حرکت کردن به سوی چیزی است
آن چنان که پاها به روی زمین کشیده شود، همانند حرکت کودک قبل از آن که راه بیافتد و یا شتر به هنگام خستگی که پای خود را به روی زمین می‌کشد؛ سپس به حرکت لشکر انبوه نیز گفته شده است؛ زیرا از دور چنان به نظر می‌رسد که گویی روی زمین می‌لغزند و به پیش می‌آیند.
در
آیه فوق به کار بردن کلمه
«زَحْف» اشاره به این است، که هر چند دشمن از نظر نفرات و تجهیزات فراوان، و شما در اقلیت، اما نباید از میدان مبارزه فرار کنید همان گونه که نفرات دشمن در میدان «
بدر» چند برابر شما بود، پایداری به خرج دادید و سرانجام پیروز شدید.
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ زَحْفًا فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ) (اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! هنگامى كه با
کافران در ميدان نبرد رو به رو شويد، به آنها پشت نكنيد و فرار ننماييد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
مجمع البیان درباره كلمه
زحف مى‌گويد:
زحف به معناى نزديك شدن به آرامى و آهسته آهسته است، و
تزاحف به معناى نزديك شدن دو چيز است به يكديگر، مثلا وقتى گفته مى‌شود:
زحف،
يزحف،
زحفا و يا گفته مى‌شود:
ازحفت للقوم معنايش اين است كه من براى اينكه با مردم بجنگم به ايشان نزديك شده و در برابرشان استوار ايستادم، ليث مى‌گويد:
زحف عبارت است از جماعتى كه با هم يك دفعه به دشمن خود نزديك شوند، و جمع آن
زحوف است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «زَحْف»، ص۲۶۹-۲۷۰.
