• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَبْک (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَبْک (به فتح راء و سکون باء) از واژگان نهج البلاغه به معنای قاطی کردن و اصلاح کردن است.
این واژه دارای مشتقی است که در نهج البلاغه به‌ کار رفته است، مانند:
اِرْتِباک (به همزه مکسور و سکون راء و کسر تاء) به معنای فرو رفتن و ماندن در آن است.
این واژه فقط یک بار در «نهج البلاغه» به کار رفته است.



رَبْک به معنای قاطی کردن و اصلاح کردن است.
اِرْتِباک نیز به معنای فرو رفتن و ماندن در آن است.
گویند: «ارتَبَکَ‌ فی الوحل: نشب فیه.»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - ارْتَبَک - خطبه ۱۵۷ (مقام نصیحت)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام نصیحت فرموده:
«فَمَنْ شَغَلَ نَفْسَهُ بِغَیْرِ نَفْسِهِ تَحَیَّرَ فی الظُّلُماتِ وَ ارْتَبَکَ فی الْهَلَکاتِ»
یعنی «هر که نفس خویش را به غیر خود مشغول کند، در ظلمات سرگردان می‌ماند و در مهالک فرو می‌رود.»



این واژه فقط یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۰.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۳۴۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۸، خطبه۱۵۷.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۶۶، خطبه۱۵۲.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۲۱، خطبه۱۵۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳۷، خطبه۱۵۷.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۸۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۸۹.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۱۶۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۱۸-۳۱۹.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۰۹.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۸، خطبه۱۵۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَبْک»، ج۱، ص۴۳۰.    






جعبه ابزار