روشها و گرایشهای تفسیری (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روشها
و گرایش
های تفسیری تالیف حسین علوی مهر، کتابی پیرامون
روشها و گرایشهای تفسیری است.
مؤلف: حسین علوی مهر. کتاب پیرامون
روشها و گرایشهای تفسیری نوشته شده که شامل سه بخش، کلیات،
روشهای تفسیری و گرایش
های تفسیری می‌باشد. مؤلف که از
قرآن پژوهان معاصر می‌باشد در بخش اول کتاب
تفسیر و تاویل را مورد بررسی قرار داد.
و در بخش دوم به شرح
روشهای تفسیری می‌پردازد
و در پایان
گرایش
های معروف را توضیح می‌دهند وی در هر موضوع دیدگاههای مختلف صاحب نظران در آن موضوع را مطرح
و مورد نقد
و بررسی قرار می‌دهد. وی با تقسیم بندی موضوعات در
روش
های تفسیری،
روش تفسیر عقلی را از
روش تفسیر اجتهادی جدا
و بصورت مستقل ذکر نموده است همچنین در بحث
روش تفسیر روائی نقش
ائمه معصومین -علیه‌السّلام- در
تفسیر قرآن و روشهای تفسیری آن بزرگوران را مورد بررسی قرار داده است. از نکات قابل توجه این است که ایشان در دو قسمت
روش عقلی (بخش دوم)
و گرایش علمی قرآن (بخش سوم)
رابطه دین با عقل و رابطه دین با علم را مورد بررسی قرار داد.
و عدم تعارض بین آن دو را اثبات می‌نماید.
مطالب کتاب شامل سه بخش (کلیات-
روشهای تفسیری- گرایشهای
تفسیری) است که مجموعا پانزده فصل را تشکیل می‌دهد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است:
کلیات شامل سه فصل:
تفسیر (معنای لغوی
و اصطلاحی آن)،
تاویل در
قرآن (معنای لغوی
و اصطلاحی آن، تاویل از دیدگاه
مفسران)
و ترجمه
و اقسام آن
روش
های تفسیری :شامل شش فصل:
فصل اول: مباحث مقدماتی (پیشینه
روش
های تفسیری- اقسام
تفسیر- منابع
تفسیر).
فصل دوم:
روش تفسیر قرآن به قرآن : ادله
تفسیر قرآن به
قرآن، حجیت ظواهر انواع
تفسیر قرآن به
قرآن.
فصل سوم:
روش روائی:
ارزش
و جایگاه
تفسیر روائی ، دیدگاهها، اقسام
حدیث و ارزش آن،
حجیت خبر واحد در تفسیر ، دیدگاهها
و بررسی آنها،
آفات تفسیر روائی ،
دلایل تفسیر روائی ، انواع
تفسیر پیامبر -صلیاللهعلیه
وآلهوسلّم-،
دلایل حجیت قول اهل بیت -علیه‌السّلام -در تفسیر قرآن ، دانش
اهل بیت -علیه‌السّلام -نسبت به فهم
قرآن،
روشهای تفسیری اهل بیت -علیه‌السّلام-.
فصل چهارم:
روش عقلی شامل:
ارزش
و جایگاه
عقل در
دین ،
رابطه دین و عقل ، ریشه یابی تعارض عقل
و دین
تفسیر قرآن کریم با عقل، تفاوت
تفسیر به رای و تفسیر عقلی ،
شرائط تفسیر عقلی فصل پنجم:
تفسیر به رای شامل:
پیشینه
تفسیر به رای، روایات
و تفسیر به رای، دیدگاهها در معنای
تفسیر به رای نمونه‌هایی از
تفسیر به رای، دلایل دیگر حرمت
تفسیر به رای.
فصل ششم:
روش اجتهادی شامل:
اهداف، تعریف
روش اجتهادی ، شواهد
و دلایل
تفسیر اجتهادی ، شرائط
و مراحل
تفسیر اجتهادی، معرفی
تفاسیر اجتهادی .
گرایش
های تفسیری شامل شش فصل:
فصل اول:
گرایش صوفیانه
و عرفانی شامل: تعریف
گرایش عرفانی، مفهوم
صوفیه ،
باطنیه و عارف ، دلایل
تفسیر عرفانی ، اصول
و مبانی عرفانی در
تفسیر، نمونه‌ای از
تفسیر رمزی ، نقد دیدگاه
ابن عربی .
فصل دوم:
گرایش کلامی. شامل:
پیشینه اندیشه
های کلامی در
تفسیر ، تعریف
تفسیر کلامی ، مهمترین مباحث
قرآن مورد اختلاف متکلمان، معرفی
تفاسیر کلامی.
فصل سوم:
گرایش ادبی شامل:
اهداف،
تفسیر بیانی ،
تفسیر لغوی ،
تفسیر قرآن هرمنوتیک.
فصل چهارم:
گرایش علمی
قرآن کریم شامل:
اهداف،
قرآن و علم ، نقش
قرآن در پیدایش علوم، تعریف
علم ،
تعریف تفسیر علمی ، پیشینه
تفسیر علمی ، دیدگاهها،
ثابت و متغیر در دین ،
رابطه علم و دین ، آفات
تفسیر علمی ،
امتیازات تفسیر علمی ،
شرایط تفسیر علمی .
فصل پنجم:
گرایش اجتماعی شامل:
اهداف، تعریف
گرایش اجتماعی، معرفی
تفاسیر اجتماعی.
فصل ششم:
گرایش فلسفی شامل:
اهداف،
گرایش فلسفی، معرفی چند
تفسیر فلسفی ملحقات: ارزش نظریات
صحابی و تابعین ،
تفسیر ترتیبی ، موضوعی،
تفسیر فقهی.
۱- در ابتدای هر فصل: اهداف آن فصل همراه با پیشینه تاریخی موضوع مورد بحث را بیان می‌نمایند.
۲- پس از طرح موضوع مورد بحث، دیدگاههای مختلف درباره آن را طرح
و نتیجه گیری می‌نمایند.
۳- در هر
روش تفسیری برخی از
تفاسیر مشهور آن
روش را معرفی می‌نماید.
۴- بخش دوم. فصل سوم: در این فصل پیرامون
روش روایی سخن گفته
و پس از بررسی دیدگاهها در مورد آن، حجیت قول
اهل بیت -علیه‌السّلام -در
تفسیر قرآن را مورد بررسی قرار می‌دهد.
۵- بخش دوم: فصل سوم: در این فصل
روش
های تفسیری اهل بیت علیه‌السّلام را شرح
و توضیح می‌دهند.
۶- فصل چهارم از بخش دوم: در این فصل ارزش
و جایگاه
عقل در
دین و عدم تعارض آن دو را مورد بررسی قرار داده، آنگاه
تفسیر قرآن با عقل را همراه با دلایل آن توضیح می‌دهند.
۷- فصل چهارم از بخش سوم: در این فصل
آفات تفسیر علمی را در ده مورد بیان می‌نمایند.
۸- فصل چهارم از بخش سوم: در این فصل ابتدا
قرآن و علم و نقش
قرآن در پیدایش علوم را مورد بررسی قرار داده، آنگاه رابطه علم
و دین
و عدم تعارض بین آن دو را بیان می‌نمایند.
۹- از ویژگی
های مهم آن تفکیک بین
روش عقلی
و روش اجتهادی است
کتاب یک جلد، متن آن فارسی
و دارای ۳۸۴ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- کاغذ: اعلاء ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد آن: گالینگور ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تاریخ انتشار: زمستان ۱۳۸۱ ه. ش ۶- ناشر: انتشارات اسوه (وابسته به سازمان اوقاف
و امور خیریه) ۷- تیراژ: ۳۰۰۰ نسخه ۸- دارای فهرست:
الف: موضوعات کتاب ب: منابع
و مآخذ ۹- نام کتاب:
روشها و گرایشهای
تفسیری ۱۰- نام مؤلف حسین علوی مهر.
نرم افزار مشکاة الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
