• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذِبْح (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ذِبْح (به کسر ذال و سکون باء) از واژگان قرآن کریم به معنای سربریدن و مذبوح است.



ذِبْح: به معنای سربريدن و مذبوح است.
راغب می‌گويد: اصل «ذَبْح» پاره كردن گلوى حيوانات است و «ذِبْح» به معنى مذبوح است.
ناگفته نماند اگر اصل آن درباره حيوانات باشد، در غير آن به طور مجاز و تشبیه به كار رفته است.


به مواردی از ذِبْح که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - تَذْبَحُوا (آیه ۶۷ سوره بقره)

(إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ‌ تَذْبَحُوا بَقَرَةً)
(خداوند به شما دستور مى‌دهد گاوى را ذبح كنيد.)


۲.۲ - بِذِبْحٍ‌ (آیه ۱۰۷ سوره صافات)

(وَ فَدَيْناهُ‌ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ)
(ما قربانی عظيمى را فداى او كرديم.)
مراد از ذبح، مذبوح و قربانى است و توضيح اين آيه در «ابراهيم» فصل قربانى گذشت.


۲.۳ - ذُبِحَ (آیه ۳ سوره مائده)

(وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ.)
(و حيوانى كه روى بت‌ها يا در برابر آن‌ها ذبح مى‌شود.)
توضيح آن در «نصب» انشاء اللّه خواهد آمد.


۲.۴ - يُذَبِّحُونَ‌ (آیه ۴۹ سوره بقره)

(يُذَبِّحُونَ‌ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ)
يعنى «پسران شما را به طور مدام سر مى‌بريدند و زنانتان را زنده می‌گذاشتند.»
راغب مى‌گويد مراد از تذبيح، تکثیر است يعنى يكى را پس از ديگرى ذبح می‌كردند. اين سخن حقّ است زيرا تكثير يكى از معانى باب تفعیل است؛ در اقرب الموارد آمده: «ذَبَّحَ‌ الْقَوْمَ: بَالَغَ فِي‌ ذِبْحِهِمْ‌.»



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۲۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۴۹.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۲۶.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۶۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰.    
۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱، ص۳۰۱.    
۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۱۹۹.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۲۱۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۱. صافات/سوره۳۷، آیه۱۰۷.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۵۰.    
۱۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۳۲.    
۱۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۱۵۳.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۲۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۰۸.    
۱۷. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۷.    
۱۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۵، ص۲۶۹.    
۲۰. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۶۵.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۰۰.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۴۴.    
۲۳. بقره/سوره۲، آیه۴۹.    
۲۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱، ص۲۸۶.    
۲۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۱۸۸.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۱۶۷.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۲۲۶.    
۲۸. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۲۶.    
۲۹. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۹۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ذبح»، ج۳، ص۳.    






جعبه ابزار