• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذَبْذَب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ذَبْذَب (به فتح ذال و سکون باء) از واژگان قرآن کریم به معنای حرکت دادن است. از مشتقات این واژه در آیات قرآن تَذَبْذُب (به فتح تاء و ذال و سکون باء و ضم ذال دوم) به معنای حرکت کردن است و مُذَبْذَب به کسی گویند که بین دو چیز مردد و متحیر و در حال رفت و آمد است. اين كلمه فقط يك بار در آیه ۱۴۳ سوره نساء آمده است.



ذَبْذَب به معنای حرکت دادن و تَذَبْذُببه معنى حركت کردن است و مُذَبْذَب به کسی گویند که بین دو چیز مردد و در حال رفت و آمد است.
در مجمع فرموده: «ذَبْذَبْتُهُ‌ فَتَذَبْذَبَ‌» يعنى او را حركت دادم و حركت‌ كرد، و آن مانند حركت دادن شى‌ء آويزان است.


خدا فرموده: (مُذَبْذَبِينَ‌ بَيْنَ ذلِكَ لا إِلى‌ هؤُلاءِ وَ لا إِلى‌ هؤُلاءِ) آيه در وصف منافقین است كه نه از مؤمنان بودند و نه از کفّار بلكه هم به اين سو و هم به آن سو می‌رفتند يعنى: «ميان کفر و ایمان مردّداند نه حقيقتا به سوى مؤمنان و از آنها هستند و نه واقعا به سوى كفّار و در رديف آنها هستند».
به نظر می‌آيد مراد، تذبذب ظاهرى و با هر دو كنار آمدن است، نه تذبذب قلبی، و شايد مراد تحیّر قلبى آنهاست، كه نه واقعا ايمان می‌آورند و نه از روى جهل كافر حقيقى‌اند.


اين كلمه فقط يك بار در کلام الله مجید آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۲۵.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۵۸.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۹۷.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۰۷.    
۶. نساء/سوره۴، آیه۱۴۳.    
۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۱۷.    
۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۵، ص۱۹۱.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۹۸.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۰۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ذبذب»، ج۳، ص۳.    






جعبه ابزار