• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دلالت اشاره

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


‌دلالت اشاره به معنی لوازمِ غیر مقصودِ کلام متکلّم است
[۱] الاصول العامة للفقه المقارن، طباطبایی حکیم، محمدتقی، ص ۳۱۸.    
و به آن اشاره نص، دلالت التزام عقلی، دلالت ایماء و دلالت معنوی نیز گفته می‌شود.


دلالت اشاره، از اقسام دلالت سیاقی بوده
[۲] اجودالتقریرات، نائینی، محمد حسین، ج ۱، ص ۴۱۴.    
و عبارت است از دلالتی که لازمه کلام است، ولی مدلول التزامی آن نیست
[۳] اصطلاحات الاصول، مشکینی، علی، ص ۱۳۳.    
؛ به بیان دیگر، لازمه کلام ( لزوم غیر بین یا بیّن به معنای اعم ) در صورتی که عرفاً مقصود گوینده محسوب نشود، دلالت اشاره نامیده می‌شود، چه از یک کلام استنباط شود و چه از چند کلام؛ برای مثال، آیه‌ای در سوره احقاف دلالت می‌کند بر این که مجموع مدت بارداری و شیر دادن، سی ماه است. ( و حمله و فصاله ثلاثون شهرا )
[۴] احقاف/سوره۴۶،آیه۱۵.    
، در حالی که آیه ای دیگر در سوره بقره مدت شیر دادن را دو سال ذکر کرده است ( و الوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین )
[۵] بقره/سوره۲،آیه۲۳۳.    
که از این دو آیه به دلالت اشاره به دست می‌آید که کمترین مدت بارداری شش ماه است.
[۶] اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج ۱، ص ۱۳۴.    
[۷] شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج ۱، ص ۲۹۵.
[۸] اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج ۱، ص ۳۶۱.
[۹] مفاتیح الاصول، مجاهد، محمد بن علی، ص ۱۳.
[۱۰] مبانی استنباط حقوق اسلامی یااصول فقه، محمدی، ابو الحسن، ص ۶۸.


۱. ↑ الاصول العامة للفقه المقارن، طباطبایی حکیم، محمدتقی، ص ۳۱۸.    
۲. ↑ اجودالتقریرات، نائینی، محمد حسین، ج ۱، ص ۴۱۴.    
۳. ↑ اصطلاحات الاصول، مشکینی، علی، ص ۱۳۳.    
۴. ↑ احقاف/سوره۴۶،آیه۱۵.    
۵. ↑ بقره/سوره۲،آیه۲۳۳.    
۶. ↑ اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج ۱، ص ۱۳۴.    
۷. ↑ شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج ۱، ص ۲۹۵.
۸. ↑ اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج ۱، ص ۳۶۱.
۹. ↑ مفاتیح الاصول، مجاهد، محمد بن علی، ص ۱۳.
۱۰. ↑ مبانی استنباط حقوق اسلامی یااصول فقه، محمدی، ابو الحسن، ص ۶۸.


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۵۶، برگرفته از مقاله «دلالت اشاره».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | دلالت | دلالت سیاقی | مباحث الفاظ
جعبه ابزار