• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خُبْر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خُبْر (به ضم خاء و سکون باء) از واژگان قرآن کریم به معنای دانستن و علم به شى‌ء است.
خَبیر (به فتح خاء) به معنای دانا و از اسماء حسنی است.



خُبْر به معنی دانستن و علم به شى‌ء است.
«خَبَرَ الشَّيْ‌ءَ خَبَراً:عَلِمَهُ» آن‌چه نقل و حكايت می‌شود.
خبیر به معنای دانا و از اسماء حسنی است.


به مواردی از خُبْر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خُبْراً (آیه ۹۱ سوره کهف)

(كَذلِكَ وَ قَدْ أَحَطْنا بِما لَدَيْهِ‌ خُبْراً)
«آن‌چه را نزد او بود احاطه كرديم و دانستيم‌.»


۲.۲ - خُبْراً (آیه ۶۸ سوره کهف)

(وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‌ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ‌ خُبْراً)
«چگونه شكيبا می‌شوى در آن‌چه دانش تو احاطه نكرده است.»


۲.۳ - بِخَبَرٍ (آیه ۷ سوره نمل)

(إِذْ قالَ مُوسى‌ لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ ناراً سَآتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ.)
«موسى به خانواده‌اش گفت: من آتشى ديدم به زودى از آن براى شما خبرى می‌آورم.»
راغب گويد: خبر (به فتح اوّل و دوّم) علم به اشياء است از طريق اخبار و حكايت و گفته‌اند:خبره دانستن باطن كار است.


۲.۴ - خَبِيرٌ (آیه ۸ سوره مائده)

(إِنَّ اللَّهَ‌ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ‌)
(خداوند از آن‌چه انجام مى‌دهيد، آگاه است.)


۲.۵ - الْخَبِيرُ (آیه ۱۸ سوره انعام)

(وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ‌ الْخَبِيرُ)
(او است كه بر بندگان خود، تسلّط كامل دارد و او است حكيمِ آگاه.)
در المیزان فرموده: خبیر از خبره مأخوذ است و آن به معنى علم به جزئيّات است و آن اخصّ از علیم است.


۲.۶ - خَبِيرٍ (آیه ۱۴ سوره فاطر)

(وَ لا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ‌ خَبِيرٍ)
(و هيچ كس مانند خداوند آگاه از همه چيز، تو را از حقايق باخبر نمى‌سازد.)
فاعل‌ «يُنَبِّئُكَ» محذوف است و «مِثْلُ خَبِيرٍ» جاى آن‌را گرفته است و شايد فاعل آن «احدى» باشد يعنى: احدى به تو مثل مخبر دانا خبر نمی‌دهد. در الميزان تقدير آن‌را چنين گفته: خبر نمی‌دهد تو را از حقيقت امر مخبرى مثل مخبر دانا.



۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۲۲۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۲۷۳.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۲۸۱.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۱۳.    
۵. کهف/سوره۱۸، آیه۹۱.    
۶. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۳، ص۵۰۲.    
۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۶۳.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۲۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۸۲.    
۱۰. کهف/سوره۱۸، آیه۶۸.    
۱۱. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۳، ص۴۷۵.    
۱۲. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۴۳.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۰۴-۱۰۵.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۶۸.    
۱۵. نمل/سوره۲۷، آیه۷.    
۱۶. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۵، ص۴۸۵.    
۱۷. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۴۲.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۷۹-۸۰.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۶۴.    
۲۰. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۲۷۳.    
۲۱. مائده/سوره۵، آیه۸.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۰۸.    
۲۳. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۵، ص۳۸۶.    
۲۴. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۲۳۷.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۳۴.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۹۲.    
۲۷. انعام/سوره۶، آیه۱۸.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۲۹.    
۲۹. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۷، ص۴۶-۴۸.    
۳۰. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۵-۳۶.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۳۲-۳۳.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۲۱.    
۳۳. فاطر/سوره۳۵، آیه۱۴.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۳۶.    
۳۵. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد‌باقر موسوی، ج۱۷، ص۴۰.    
۳۶. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۰.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۱۹.    
۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۲۳۸.    
۳۹. طباطبایی، سید محمد‌حسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۰.    



قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خبر»، ج۲، ص۲۲۰.    






جعبه ابزار