خطیب کرمانشاهی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خطیب
کرمانشاهی، خطیب
کرمانشاهی، محمد زکی
بن ابراهیم،
واعظ ،
ادیب ،
متکلم و
فقیه امامی قرن دوازدهم می باشد .
از شرح حال و زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. گفتهاند که
پدر و مادرش از اهل سنّت بودند و او ــکه در هفت یا هشت سالگی به
تشیع گراییده بودــ از نزد آنان گریخت و به
حاکم همدان ، اسماعیل خان، پناه برد.
اسماعیل خان او را نزد خود نگاه داشت و به معلّم سپرد. خطیب پس از گذراندن تحصیلات عالی به منصب
شیخ الاسلامی کرمانشاه رسید و امور
شرعی آن سامان به او واگذار شد.
او همچنین مدتی
امام جمعه کرمانشاه و سپس امام جمعه
اصفهان شد.
نادرشاه پس از شنیدن وصف خطیب، او را به سمت
قاضی لشکر منصوب کرد.
در
کتاب حدیث نادرشاهی از فردی به نام میرزا زکی که مشاور موثق نادرشاه بوده، نامبرده شده که ظاهرآ همین خطیب
کرمانشاهی است.
سیدعبداللّه جزایری و
عبدالنبی قزوینی ، که با او مصاحبت داشته اند، مقام علمی و شخصیت وی را ستودهاند.
خطیب
کرمانشاهی واعظی چیرهدست بود و بسیاری به سبب
مواعظ او
هدایت شدند.
او در ۱۱۵۹ بر اثر
اتهام و
سخنچینی ملاعلی مدد،
ملقب به امام افندی، و به امر نادرشاه به
قتل رسید.
امینی نام او را در شمار
شهیدان فضیلت در قرن دوازدهم آورده است.
تنها اثری که شرح حال نویسان از او یاد کردهاند کتابی است با نام الرد علی رسالة نجاسة غیر الامامی که ردی است بر رساله تنجیس غیرامامی و اخراج آنها از
اسلام ، نوشته
حیدرعلی شیروانی .
با این حال، نسخه خطی کتابی با نام تجویدالقرآن نیز به نام او در
مدرسه باقریه مشهد موجود بوده است.
۱) آقابزرگ طهرانی، الذریعه؛
۱) سیدمحسن امین، اعیان الشیعة؛
۲) عبدالحسین امینی، شهداءالفضیلة، قم ۱۳۵۲ش؛
۳)
عبداللّه بن نورالدین جزایری، الاجازةالکبیرة، چاپ محمد سمامی حائری، قم ۱۴۰۹؛
۴) حدیث نادرشاهی، چاپ رضا شعبانی، تهران، بعثت، ۱۳۷۶ش؛
۵) محمود فاضل، «فهرس مخطوطات المدرسةالباقریة، مشهدالمقدسة»، تراثنا، سال ۶، ش ۴ (شوال ـ ذیحجه ۱۴۱۱)؛
۶) عبدال نبی
بن محمدتقی قزوینی، تتمیم املال آمل، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۷؛
۷) محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانةالادب، تهران ۱۳۷۴ش؛
، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «خطیب کرمانشاهی»، شماره ۷۱۴۴.