• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خبر متواتر معنوی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


‌خبر متواتر معنوی، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به اخبار راویان کثیرِ قطع آور، متّحد در معنا و متفاوت در الفاظ اطلاق می‌شود.


خبر متواتر معنوی، مقابل خبر متواتر لفظی بوده و در جایی است که خبرهای نقل شده از عده‌ای که تبانی آنها بر کذب عادتاً محال می‌باشد از نظر الفاظ، متفاوت ولی از نظر معنا و مفهوم، همگی یک حقیقت را افاده نماید؛ به بیان دیگر، اگر اخبار متعدّد در مدلول تحلیلی (مدلول تضمّنی یا التزامی) اشتراک داشته باشند و مدلول مطابقی آنها یک سان نباشد، آن مدلول مشترک را خبر متواتر معنوی می‌گویند.
[۱] صدر، محمدباقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۱۴۰.    


۱.۱ - مثال

همانند اخبار متواتری که درباره جنگ‌های حضرت علی (علیه‌السّلام) و دلاوری‌های آن حضرت در غزوه احد، احزاب، بدر، حنین و خیبر نقل شده است، که هر چند الفاظ آنها تواتر لفظی ندارد، ولی از مجموع آن‌ها، یک معنا و حقیقت استفاده می‌شود و آن شجاعت حضرت علی (علیه‌السّلام) است.
[۲] مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۱۶۱.    
[۳] زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۳، ص۱۲۹.
[۴] صاحب معالم، حسن بن زین‌الدین، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، ص۱۸۷.    


برخی دیگر گفته‌اند: مراد از خبر متواتر معنوی آن است که مورد تواتر قدر مشترک چند خبر باشد و به عبارت دیگر مضمون چند حدیث یکی ولی قالب الفاظ آنها متفاوت باشد.
[۵] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۲۵.    
[۶] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۳۱.    
[۷] طریحی، فخرالدین، جامع المقال، ص۳.    
[۸] درایة الحدیث، ص۳۶.
[۹] علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۱۹.
[۱۰] نادرعلی، عادل، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ص۱۱۵.
[۱۱] فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ج۵، ص۱۴۷.
[۱۲] قاسمی، محمد، قواعد التحدیث، ص۱۴۶.    
[۱۳] جدیدی‌نژاد، محمدرضا، معجم مصطلحات الرجال و الدرایه، ص۱۴۶.    
[۱۴] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۱۵.    
[۱۵] عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۹۲.    


۱. ↑ صدر، محمدباقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۱۴۰.    
۲. ↑ مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۱۶۱.    
۳. ↑ زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۳، ص۱۲۹.
۴. ↑ صاحب معالم، حسن بن زین‌الدین، معالم الدین و ملاذ المجتهدین، ص۱۸۷.    
۵. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۲۵.    
۶. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۳۱.    
۷. ↑ طریحی، فخرالدین، جامع المقال، ص۳.    
۸. ↑ درایة الحدیث، ص۳۶.
۹. ↑ علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۱۹.
۱۰. ↑ نادرعلی، عادل، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ص۱۱۵.
۱۱. ↑ فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ج۵، ص۱۴۷.
۱۲. ↑ قاسمی، محمد، قواعد التحدیث، ص۱۴۶.    
۱۳. ↑ جدیدی‌نژاد، محمدرضا، معجم مصطلحات الرجال و الدرایه، ص۱۴۶.    
۱۴. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۱۱۵.    
۱۵. ↑ عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار، ص۹۲.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «خبر متوالی معنوی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۹/۷.    
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۴۳، برگرفته از مقاله «خبر متواتر معنوی».    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | اقسام حدیث | اقسام خبر متواتر | حدیث شناسی | خبر متواتر | سنت | مباحث حجت | متواتر
جعبه ابزار