• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خالد بن ابی کریمه مدائنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


خالد بن ابی کریمه از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهم‌السلام می‌باشد و راوی امامی است.


کنیه‌اش ابوعبدالرحمان
[۱] محمد بن اسماعیل بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸، دیاربکر: المکتبة الاسلامیة، (بیتا).
[۲] ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
[۳] ابن حِبّان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۶۲، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
و اسم پدرش میسره بوده است
[۴] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.
وی را در زمره اصحاب امام باقر و امام صادق علیهماالسلام نام برده‌اند.
[۵] احمد بن محمد برقی، کتاب الرجال، ج۱، ص۱۵، در ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، تهران ۱۳۸۳ش.
[۶] احمد بن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ج۱، ص۱۵۱، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷.    
[۷] محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۱۳۴، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.    
[۸] محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۱۹۸، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.    

طوسی
[۹] محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۱۹۸، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.    
لقب وی را مدائنی ذکر کرده است
[۱۰] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.
در حالی که رجالیان اهل سنت او را از محله سنبلان اصفهان و ساکن کوفه دانسته اند.
[۱۱] عبداللّه بن محمد ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، ج۱، ص۴۵۲ـ ۴۵۳، چاپ عبدالغفور عبدالحق حسین بلوشی، بیروت ۱۴۰۷ـ۱۴۰۸/ ۱۹۸۷ـ۱۹۸۸.
[۱۲] احمد بن عبداللّه ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵، چاپ سون ددرینگ، لیدن ۱۹۳۱۱۹۳۴، چاپ افست تهران (بیتا).    
[۱۳] یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶ـ۱۵۷، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
[۱۴] ابن حِبّان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۶۲، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
[۱۵] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.
که او را اصالتاً کوفی دانسته‌اند.
مزی
[۱۶] یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
لقب او را اسکاف ذکر کرده است.

در کتب رجالی متقدم شیعه، الفاظی دالّ بر وثاقت، مدح یا قدح وی نیامده، اما در کتب رجالی اهل سنت اوصاف متعدد و گاه متناقضی برای وی ذکر شده است و برخی او را توثیق کرده اند.
[۱۷] یحیی بن معین، تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۲۶۶، روایة عباس بن محمدبن حاتم دوری، چاپ عبداللّه احمد حسن، بیروت (بیتا).
[۱۸] ابن حنبل، کتاب العلل و معرفةالرجال، ج۱، ص۴۰۱، چاپ وصیاللّه عباس، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
[۱۹] سلیمان بن اشعث ابوداوود، سؤالات ابی عبید الآجری اباداود سلیمان بن الاشعث السجستانی، ج۲، ص۲۹۱، چاپ عبدالعلیم عبدالعظیم بستونی، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۰] ابن حِبّان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۶۲، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
) و برخی او را ضعیف دانسته اند.
[۲۱] کتاب التاریخ الکبیر ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸، دیاربکر: المکتبة الاسلامیة، (بیتا).
[۲۲] ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
).
همین امر موجب شده که برخی در امامی بودن او تردید کنند
[۲۳] عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۴۵، چاپ محیی الدین مامقانی، قم ۱۴۲۳ـ.
و چون رجالیان اهل سنت درباره مذهب وی سکوت کرده و غالباً او را توثیق کردهاند، شوشتری
[۲۴] شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۹۹.
او را از اصحاب غیرشیعه امام باقر و امام صادق دانسته است.
شاهد این مدعا روایتی منقول از وی درباره سعی بین صفا و مروه است که با روایت مذهب اهل سنّت همخوانی دارد.
[۲۵] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.


وی نسخهای از احادیث امام باقر علیهالسلام در اختیار داشت و نجاشی
[۲۶] احمد بن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ج۱، ص۱۵۱، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷.    
) از طریق ابن نوح از آن باخبر بود.
این نسخه به دست ما نرسیده و در کتب روایی شیعه نیز هیچ روایتی از آن نقل نشده است.
در کتب روایی اهل سنّت، از او احادیثی از پیامبر و دیگران نقل شده است.
[۲۷] عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنَّف، ج۳، ص۱۲، چاپ حبیب الرحمان اعظمی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۸] ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۲، ص۱۹۱، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۲۹] ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۵۳۵، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۳۰] ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۳۶۰، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۳۱] ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۵۳۳، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۳۲] ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۷۰۹، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
[۳۳] عبداللّه بن محمد ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، ج۱، ص۴۵۳، چاپ عبدالغفور عبدالحق حسین بلوشی، بیروت ۱۴۰۷ـ۱۴۰۸/ ۱۹۸۷ـ۱۹۸۸.
[۳۴] احمد بن عبداللّه ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵ ۳۰۶، چاپ سون ددرینگ، لیدن ۱۹۳۱۱۹۳۴، چاپ افست تهران (بیتا).    
[۳۵] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵ـ۲۲۶.

نسائی
[۳۶] احمد بن علی نسائی، کتاب السنن الکبری، ج۱، ص۲۹۶، چاپ عبدالغفار سلیمان بنداری و سیدکسروی حسن، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
و ابن ماجه
[۳۷] ابن ماجه، سنن ابن ماجة، ج۱، ص۸۶۹، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، (قاهره ۱۳۷۳/ ۱۹۵۴)، چاپ افست (بیروت، بیتا).
تنها یک حدیث از وی نقل کرده‌اند.
خالد از امام باقر علیهالسلام، معاویه بن قره مُزنی، عکرمه مولی ابن عباس و ابو جعفر عبداللّه بن مِسوَر مدائنی روایت کرده است و از جمله راویان او سفیان ثوری، سفیان بن عُیَینَه، شریک بن عبداللّه، وَکیع بن جرّاح، شُعبة بن حَجّاح و مروانبن معاویه فزاری بوده‌اند.
[۳۸] خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.
[۳۹] یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.


(۱) ابنابیحاتم، کتاب الجرح و التعدیل، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
(۲) ابنابیشیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
(۳) ابنحِبّان، کتابالثقات، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
(۴) ابنحنبل، کتاب العلل و معرفةالرجال، چاپ وصیاللّه عباس، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
(۵) ابنماجه، سنن ابنماجة، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، (قاهره ۱۳۷۳/ ۱۹۵۴)، چاپ افست (بیروت، بیتا).
(۶) عبداللّهبن محمد ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، چاپ عبدالغفور عبدالحق حسین بلوشی، بیروت ۱۴۰۷ـ۱۴۰۸/ ۱۹۸۷ـ۱۹۸۸.
(۷) سلیمانبن اشعث ابوداوود، سؤالات ابیعبید الآجری اباداود سلیمانبن الاشعث السجستانی، چاپ عبدالعلیم عبدالعظیم بستونی، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
(۸) احمدبن عبداللّه ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، چاپ سون ددرینگ، لیدن ۱۹۳۱ـ۱۹۳۴، چاپ افست تهران (بیتا).
(۹) محمدبن اسماعیل بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، دیاربکر: المکتبة الاسلامیة، (بیتا).
(۱۰) احمدبن محمد برقی، کتاب الرجال، در ابنداوود حلّی، کتاب الرجال، تهران ۱۳۸۳ش.
(۱۱) خطیب بغدادی.
(۱۲) شوشتری.
(۱۳) عبدالرزاقبن همام صنعانی، المصنَّف، چاپ حبیبالرحمان اعظمی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۱۴) محمدبن حسن طوسی، رجال الطوسی، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.
(۱۵) عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ محییالدین مامقانی، قم ۱۴۲۳ـ.
(۱۶) یوسفبن عبدالرحمان مِزّی، تهذیبالکمال فی اسماء الرجال، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
(۱۷) احمدبن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷.
(۱۸) احمدبن علی نسائی، کتاب السنن الکبری، چاپ عبدالغفار سلیمان بنداری و سیدکسروی حسن، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
(۱۹) یحییبن معین، تاریخ یحییبن معین، روایة عباسبن محمدبن حاتم دوری، چاپ عبداللّه احمد حسن، بیروت (بیتا).

۱. ↑ محمد بن اسماعیل بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸، دیاربکر: المکتبة الاسلامیة، (بیتا).
۲. ↑ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
۳. ↑ ابن حِبّان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۶۲، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
۴. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.
۵. ↑ احمد بن محمد برقی، کتاب الرجال، ج۱، ص۱۵، در ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، تهران ۱۳۸۳ش.
۶. ↑ احمد بن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ج۱، ص۱۵۱، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷.    
۷. ↑ محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۱۳۴، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.    
۸. ↑ محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۱۹۸، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.    
۹. ↑ محمد بن حسن طوسی، رجال الطوسی، ج۱، ص۱۹۸، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.    
۱۰. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.
۱۱. ↑ عبداللّه بن محمد ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، ج۱، ص۴۵۲ـ ۴۵۳، چاپ عبدالغفور عبدالحق حسین بلوشی، بیروت ۱۴۰۷ـ۱۴۰۸/ ۱۹۸۷ـ۱۹۸۸.
۱۲. ↑ احمد بن عبداللّه ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵، چاپ سون ددرینگ، لیدن ۱۹۳۱۱۹۳۴، چاپ افست تهران (بیتا).    
۱۳. ↑ یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶ـ۱۵۷، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
۱۴. ↑ ابن حِبّان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۶۲، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
۱۵. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.
۱۶. ↑ یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
۱۷. ↑ یحیی بن معین، تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۲۶۶، روایة عباس بن محمدبن حاتم دوری، چاپ عبداللّه احمد حسن، بیروت (بیتا).
۱۸. ↑ ابن حنبل، کتاب العلل و معرفةالرجال، ج۱، ص۴۰۱، چاپ وصیاللّه عباس، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
۱۹. ↑ سلیمان بن اشعث ابوداوود، سؤالات ابی عبید الآجری اباداود سلیمان بن الاشعث السجستانی، ج۲، ص۲۹۱، چاپ عبدالعلیم عبدالعظیم بستونی، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۲۰. ↑ ابن حِبّان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۶۲، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
۲۱. ↑ کتاب التاریخ الکبیر ج۲، قسم ۱، ص۱۶۸، دیاربکر: المکتبة الاسلامیة، (بیتا).
۲۲. ↑ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۴۹، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
۲۳. ↑ عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۴۵، چاپ محیی الدین مامقانی، قم ۱۴۲۳ـ.
۲۴. ↑ شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۹۹.
۲۵. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۶.
۲۶. ↑ احمد بن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ج۱، ص۱۵۱، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷.    
۲۷. ↑ عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنَّف، ج۳، ص۱۲، چاپ حبیب الرحمان اعظمی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۲۸. ↑ ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۲، ص۱۹۱، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
۲۹. ↑ ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۵۳۵، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
۳۰. ↑ ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۳۶۰، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
۳۱. ↑ ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۵۳۳، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
۳۲. ↑ ابن ابی شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۱، ص۷۰۹، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
۳۳. ↑ عبداللّه بن محمد ابوالشیخ، طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها، ج۱، ص۴۵۳، چاپ عبدالغفور عبدالحق حسین بلوشی، بیروت ۱۴۰۷ـ۱۴۰۸/ ۱۹۸۷ـ۱۹۸۸.
۳۴. ↑ احمد بن عبداللّه ابونعیم اصفهانی، کتاب ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۰۵ ۳۰۶، چاپ سون ددرینگ، لیدن ۱۹۳۱۱۹۳۴، چاپ افست تهران (بیتا).    
۳۵. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵ـ۲۲۶.
۳۶. ↑ احمد بن علی نسائی، کتاب السنن الکبری، ج۱، ص۲۹۶، چاپ عبدالغفار سلیمان بنداری و سیدکسروی حسن، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۱.
۳۷. ↑ ابن ماجه، سنن ابن ماجة، ج۱، ص۸۶۹، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، (قاهره ۱۳۷۳/ ۱۹۵۴)، چاپ افست (بیروت، بیتا).
۳۸. ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۲۲۵.
۳۹. ↑ یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۸، ص۱۵۶، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «خالد بن ابی کریمه»، شماره۶۷۶۵.    


رده‌های این صفحه : اصحاب امام باقر | اصحاب امام صادق | اصحاب امام باقر علیه السلام | راویان حدیث | رجال
جعبه ابزار