حین (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حین (به کسر حاء) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای وقت مبهم است و با مضاف الیه معلوم می‌گردد.
جمع آن «
احیان» است.
حین به معنای وقت مبهم است که به مطلق زمان چه طولانی و چه کوتاه اطلاق می‌شود.
به معنى مدّت، سال و مطلق زمان مى‌آيد.
راغب گويد: حين وقت رسيدن و حصول شى‌ء است و آن مبهم است و با مضاف اليه معلوم مى‌گردد.
بعضی از مواردی که در
نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.
حضرت علی (علیه‌السلام) به
دنیا فرمايد:
«یا دُنیا یا دُنیا إِلَیکِ عنیّ أَ بیِ تَعَرّضتِ أَم إلِیَ ّ تَشَوّقتِ لا حانَ حینُکِ هَیهاتَ غرُیّ غیَری لا حاجَة لی فیکِ قَد طَلّقتُکِ ثَلاثاً لا رَجْعَة فیهَا.» «اى دنيا! اى
دنیا! از من دور شو! خود را به من عرضه مى‌كنى؟ يا اشتياق خود را به من نشان مى‌دهى، مى‌خواهى مرا به شوق آورى؟! هرگز آن
زمان كه تو در من نفوذ كنى فرا نرسد. هيهات! دور شو! ديگرى را فريب ده! من نيازى به تو ندارم. من تو را سه طلاقه كرده‌ام كه
رجوعى در آن نيست.»
حضرت
راجع به قبل و بعد از
خلقت فرموده:
«وَ إِنَّهُ سُبْحانَهُ، يَعودُ بَعْدَ فَناءِ الدُّنْيا وَحْدَهُ لا شَيْءَ مَعَهُ، كَما كانَ قَبْلَ ابْتِدائِها ... بِلا وَقْت وَ لا مَكان، وَ لا حين وَ لا زَمان، عُدِمَتْ عِنْدَ ذلِكَ الاْجالُ وَ الاَْوْقاتُ، وَ زالَتِ السِّنونَ وَ السّاعاتُ، فَلا شَيْءَ إِلاّ الْواحِدُ الْقَهّارُ.» «تنها
خداوندپاک است كه بعد از فناى
جهان باقى خواهد ماند و هيچ چيز ديگر با او نخواهد بود، همان گونه كه پيش از آفرينش جهان بوده بعد از فناى آن نيز خواهد بود.و به هنگامى كه جهان فانى شود وقت،
مکان، لحظه و
زمان مفهومى نخواهند داشت (آرى آن هنگام) اوقات، سرآمدها، ساعات و سال‌ها از بين رفته و معدوم شده‌اند. چيزى جز خداوند يكتاى
قهّار نيست.»
مواردی متعدد از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حین»، ج۱، ص۳۱۹.
