حکم آمیزش (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احکام آمیزش با توجه به
آیات قرآن عبارت است از:
لزوم رعايت
بهداشت، در آميزش:
«وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ ...؛
و از تو، درباره خون حيض سوال مي‌كنند، بگو: چيز زيانبار و آلوده اي است، از اين رو در حالت قاعدگي، از زنان كناره گيري كنيد! و با آنها نزديكي ننماييد، تا پاك شوند! ....»
وجوب
عدّه نگه داشتن بر زنان
مطلّقه، در صورت آميزش با شوهران:
«... إِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَها ...؛
... هنگامي كه زنان با ايمان را ازدواج كرديد و قبل از همبستر شدن طلاق داديد عدهاي براي شما بر آنها نيست كه بخواهيد حساب آنرا نگاه داريد، ....»
از مفهوم آيه استفاده مى‌شود كه در صورت آميزش، عدّه لازم است.
لزوم رعايت
تقوا، در آميزش با همسر:
«نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَ قَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ ...؛
زنان شما، محل بذرافشاني شما هستند، پس هر زمان كه بخواهيد، مي‌توانيد با آنها آميزش كنيدو (سعي نمائيد از اين فرصت بهره گرفته، با پرورش فرزندان صالح) اثر نيكي براي خود، از پيش بفرستيد! و از خدا بپرهيزيد ....»
حکم آمیزش در شبهاى ماه رمضان عبارت است از:
حرمت آميزش با همسر، در شبهاى
ماه رمضان، در برهه‌اى از عصر
بعثت:
«أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ ... عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتابَ عَلَيْكُمْ ...؛
آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است،... خداوند مي‌دانست كه شما به خود خيانت مي‌كرديد (و اين كار را كه ممنوع بود بعضا انجام مي‌داديد) پس توبه كرد بر شما و شما را بخشيد....»
جمله «كنتم تختانون أنفسكم» و نيز مفهوم «فالآن باشروهنّ» دلالت دارد كه آميزش در شبهاى ماه رمضان
حرام بوده است.
جواز آميزش جنسى با همسران، در شبهاى ماه رمضان:
«أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ ... عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتابَ عَلَيْكُمْ وَ عَفا عَنْكُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَ ...؛
آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است... خداوند مي‌دانست كه شما به خود خيانت مي‌كرديد (و اين كار را كه ممنوع بود بعضا انجام مي‌داديد) پس توبه كرد بر شما و شما را بخشيد. اكنون با آنها آميزش كنيد....»
با توجّه به آيه ۱۸۵
بقره، منظور از «ليلةالصّيام» شبهاى ماه رمضان است.
حرمت آميزش جنسى با همسران، در روزهاى ماه رمضان:
«أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ ...؛
آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است....»
حرمت آميزش، در حال
اعتکاف:
«أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ ... وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاكِفُونَ فِي الْمَساجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَقْرَبُوها ...؛
آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است ... و در حالي كه در مساجد مشغول اعتكاف هستيد با زنان آميزش نكنيد، اين مرزهاي الهي است، به آن نزديك نشويد....»
حرمت آميزش جنسى براى اعتكاف‌كنندگان در
مسجد، حتّى در
شب:
«أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ ... وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاكِفُونَ فِي الْمَساجِدِ ...؛
آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است... و در حالي كه در مساجد مشغول اعتكاف هستيد با زنان آميزش نكنيد....»
با توجّه به صدر آيه كه آميزش در شب را براى روزه‌داران جايز دانست معلوم مى‌شود نهى «لاتباشروهنّ» شبها را نيز شامل مى‌شود و با توجّه به تعليق مباشرت بر عنوان اعتكاف معلوم مى‌شود كه حكم، دائر مدار حال اعتكاف است كه اختصاص به روز ندارد، علاوه بر اينكه قيد «فى المسجد» تعميم تحريم مباشرت را تأكيد مى‌كند.
حرمت آميزش جنسى، در حال
احرام:
«الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُوماتٌ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلا رَفَثَ ...؛
حج، در ماههاي معيني است! و كساني كه (با بستن احرام، و شروع به مناسك حج،) حج را بر خود فرض كرده اند، (بايد بدانند كه) در حج، آميزش جنسي با زنان، و گناه و جدال نيست!....»
در
روایت منقول از
امام صادق علیه‌السلام «الرّفث» به
جماع تفسير شده است.
جواز آميزش مرد با همسر خويش، در صورت ايلا و سوگند بر ترك آميزش:
«لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ ...؛
كساني كه زنان خود را ايلاء مينمايند (سوگند ياد مي‌كنند كه با آنها، آميزش جنسي ننمايند) حق دارند چهار ماه انتظار بكشند....»
وجوب آميزش با همسر يا
طلاق دادن وى، پس از چهار
ماه از
ایلاء:
«لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ؛
كساني كه زنان خود را ايلاء مينمايند (سوگند ياد مي‌كنند كه با آنها، آميزش جنسي ننمايند) حق دارند چهار ماه انتظار بكشند (و در ضمن اين چهار ماه، وضع خود را با همسر خويش، از نظر ادامه زندگي يا طلاق، روشن سازند). اگر (در اين فرصت،) بازگشت كنند، (چيزي بر آنها نيست، زيرا) خداوند، آمرزنده و مهربان است. و اگر تصميم به جدايي گرفتند، (آن هم با شرايطش مانعي ندارد،) خداوند شنوا و داناست.»
«ايلاء» در اصطلاح
فقه عبارت از
سوگند بر ترک
مجامعت با همسر به صورت دائم يا بيشتر از
چهار ماه است به قصد
اضرار به او.
نبودن حق آميزش براى زنان، بعد از ايلا تا چهار ماه:
«لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ ...؛
كساني كه زنان خود را ايلاء مينمايند (سوگند ياد مي‌كنند كه با آنها، آميزش جنسي ننمايند) حق دارند چهار ماه انتظار بكشند....»
احکام آمیزش با همسر ظهارشده عبارتند از:
حرمت آميزش با همسر
ظهار شده، قبل از اداى
کفّاره:
«وَ الَّذِينَ يُظاهِرُونَ مِنْ نِسائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِما قالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا ذلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ ... ء فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً ذلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ ...؛
كساني كه از همسران خود «ظهار» مي‌كنند سپس به گفته خود باز مي‌گردند بايد پيش از آميزش جنسي آنها با هم برده اي را آزاد كنند، اين دستوري است كه به آن اندرز داده مي‌شويد... و كسي كه توانائي (بر آزاد كردن برده) نداشته باشد دو ماه متوالي قبل از آميزش جنسي روزه بگيرد، و كسي كه توانائي اين را هم نداشته باشد شصت مسكين را اطعام كند، اين براي آن است كه به خدا و رسولش ايمان بياوريد، اينها مرزهاي الهي است....»
جواز آميزش با همسر ظهار شده، پس از اداى كفّاره:
«الَّذِينَ يُظاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسائِهِمْ ما هُنَّ أُمَّهاتِهِمْ إِنْ أُمَّهاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ ... وَ الَّذِينَ يُظاهِرُونَ مِنْ نِسائِهِمْ ثُمَّ يَعُودُونَ لِما قالُوا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا ذلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ ... ء فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً ذلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ ...؛
كساني كه از شما نسبت به همسرانشان «ظهار» مي‌كنند (و مي‌گويند انت علي كظهرامي «تو نسبت به من به منزله مادرم هستي») آنها هرگز مادرانشان نيستند مادرانشان تنها كساني هستند كه آنها را به دنيا آورده اند، آنها سخني منكر و زشت و باطل مي‌گويند و خداوند بخشنده و آمرزنده است. كساني كه از همسران خود «ظهار» مي‌كنند سپس به گفته خود باز مي‌گردند بايد پيش از آميزش جنسي آنها با هم برده اي را آزاد كنند، اين دستوري است كه به آن اندرز داده مي‌شويد... و كسي كه توانائي (بر آزاد كردن برده) نداشته باشد دو ماه متوالي قبل از آميزش جنسي روزه بگيرد، و كسي كه توانائي اين را هم نداشته باشد شصت مسكين را اطعام كند، اين براي آن است كه به خدا و رسولش ايمان بياوريد، اينها مرزهاي الهي است....»
حرمت آميزش جنسى با زنان، در دوران
حیض:
«وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ ...؛
و از تو، درباره خون حيض سوال مي‌كنند، بگو: چيز زيانبار و آلوده اي است، از اين رو در حالت قاعدگي، از زنان كناره گيري كنيد! و با آنها نزديكي ننماييد، تا پاك شوند! ....»
جواز آميزش با حائض، پس از قطع
خون، مشروط به تحصيل
طهارت (غسل) از سوى وى:
«... وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَ ... إِنَّ اللَّهَ ... وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ؛
... و با آنها نزديكي ننماييد، تا پاك شوند! و هنگامي كه پاك شدند با آنها آميزش كنيد! ... خداوند، ... و پاكان را (نيز) دوست دارد.»
بنا بر قولى «فإذا تطهرن» به معناى غسل كردن است.
••• جواز آميزش جنسى با زنان، پس از پاكى آنان از
حیض:
«وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ ...؛
و از تو، درباره خون حيض سوال مي‌كنند، بگو: چيز زيانبار و آلوده اي است، از اين رو در حالت قاعدگي، از زنان كناره گيري كنيد! و با آنها نزديكي ننماييد، تا پاك شوند! و هنگامي كه پاك شدند، از طريقي كه خدا به شما فرمان داده، با آنها آميزش كنيد!....»
••• جواز آميزش با همسر از مجراى متعارف (
فرج)، پس از پاك شدن از حيض:
«وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ ...؛
و از تو، درباره خون حيض سوال مي‌كنند، بگو: چيز زيانبار و آلوده اي است، از اين رو در حالت قاعدگي، از زنان كناره گيري كنيد! و با آنها نزديكي ننماييد، تا پاك شوند! و هنگامي كه پاك شدند، از طريقي كه خدا به شما فرمان داده، با آنها آميزش كنيد!....»
مقصود از «من حيث أمركم اللّه» قُبُل -فرج- است كه درحال حيض ممنوع بوده است.
بنابراين
امر بعد از
نهی است كه دالّ بر جواز است.
جواز آميزش با
همسر:
۱. «أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ ...؛
آميزش جنسي با همسرانتان در شب روزه داري حلال است....»
۲. «... وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ ...؛
... و با آنها نزديكي ننماييد، تا پاك شوند! و هنگامي كه پاك شدند، از طريقي كه خدا به شما فرمان داده، با آنها آميزش كنيد!....»
۳. «فَإِنْ طَلَّقَها فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنْكِحَ زَوْجاً غَيْرَهُ ...؛
اگر (بعد از دو طلاق و رجوع، بار ديگر) او را طلاق داد، از آن به بعد، زن بر او حلال نخواهد بود، مگر اينكه همسر ديگري انتخاب كند (و با او آميزش جنسي نمايد.)....»
۴. «لا جُناحَ عَلَيْكُمْ إِنْ طَلَّقْتُمُ النِّساءَ ما لَمْ تَمَسُّوهُنَ ...؛
اگر زنان را قبل از آميزش جنسي، (به عللي) طلاق دهيد، گناهي بر شما نيست....»
۵. «وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ ...؛
و اگر زنان را، پيش از آنكه با آنها تماس بگيريد و (آميزش جنسي كنيد) طلاق دهيد، در حالي كه مهري براي آنها تعيين كردهايد، (لازم است) نصف آنچه را تعيين كردهايد (به آنها بدهيد) ....»
۶. «وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ النِّساءِ إِلَّا ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ كِتابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ أُحِلَّ لَكُمْ ما وَراءَ ذلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً ...؛
و زنان شوهردار (بر شما حرام است؛) مگر آنها را كه مالك شده ايد، اينها احكامي است كه خداوند بر شما مقرر داشته و زنان ديگر غير از اينها (كه گفته شد) براي شما حلال است، كه با اموال خود آنها را اختيار كنيد در حالي كه پاكدامن باشيد و از زنا خودداري نماييد، و زناني را كه متعه مي‌كنيد مهر آنها را، واجب است بپردازيد....»
۷. «وَ مَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ طَوْلًا أَنْ يَنْكِحَ الْمُحْصَناتِ الْمُؤْمِناتِ فَمِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ فَتَياتِكُمُ الْمُؤْمِناتِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمانِكُمْ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَانْكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَناتٍ غَيْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدانٍ ...؛
و آنها كه توانايي ازدواج با زنان (آزاد) پاكدامن با ايمان ندارند مي‌توانند با زنان پاكدامن از بردگاني با ايمان كه در اختيار داريد ازدواج كنند، خدا آگاه به ايمان شماست، و همگي اعضاي يك پيكريد، و آنها را به اجازه صاحبان آنان ازدواج نماييد و مهر آنها را به خودشان بدهيد، مشروط بر اينكه پاكدامن باشند نه مرتكب زنا بطور آشكار شوند و نه دوست پنهاني بگيرند....»
۸. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُوًّا غَفُوراً؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد! در حال مستي به نماز نزديك نشويد، تا بدانيد چه ميگوييد! و همچنين هنگامي كه جنب هستيد - مگر اينكه مسافر باشيد - تا غسل كنيد. و اگر بيماريد، يا مسافر، و يا «قضاي حاجت» كرده ايد، و يا با زنان آميزش جنسي داشته ايد، و در اين حال، آب (براي وضو و غسل) نيافتيد، با خاك پاكي تيمم كنيد! (به اين طريق كه) صورتها و دستهايتان را با آن مسح نماييد. خداوند بخشنده و آمرزنده است.»
۹. «الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ ... وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسافِحِينَ وَ لا مُتَّخِذِي أَخْدانٍ ...؛
امروز چيزهاي پاكيزه براي شما حلال شد... و (نيز) زنان پاكدامن از مسلمانان و زنان پاكدامن از اهل كتاب حلال هستند هنگامي كه مهر آنها را بپردازيد و پاكدامن باشيد نه زناكار و نه دوست پنهاني و نامشروع گيريد....»
۱۰. «وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ إِلَّا عَلى أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ؛
و آنها كه دامان خود را از
آلودگی به بيعفتي حفظ مي‌كنند. تنها آميزش جنسي با همسران و كنيزانشان دارند كه در بهره گيري از آنها
ملامت نمي‌شوند.»
۱۱. «وَ إِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَ تَخْشَى النَّاسَ وَ اللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشاهُ فَلَمَّا قَضى زَيْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناكَها لِكَيْ لا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْواجِ أَدْعِيائِهِمْ إِذا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَراً وَ كانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا؛
به خاطر بياور زماني را كه به كسي كه خداوند به او نعمت داده بود و تو نيز به او نعمت داده بودي ميگفتي همسرت را نگاه دار و از خدا بپرهيز (و پيوسته اين امر را تكرار مي‌نمودي) و تو در دل چيزي را پنهان مي‌داشتي كه خداوند آن را آشكار مي‌كند، و از مردم مي‌ترسيدي در حالي كه خداوند سزاوارتر است كه از او بترسي، هنگامي كه زيد از همسرش جدا شد ما او را به همسري تو در آورديم تا مشكلي براي مؤ منان در ازدواج با همسران پسرخوانده هاي آنها هنگامي كه از آنان طلاق گيرند نباشد، و فرمان خدا انجام شدني است.»
۱۲. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَها ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد هنگامي كه زنان با ايمان را ازدواج كرديد و قبل از همبستر شدن طلاق داديد عدهاي براي شما بر آنها نيست كه بخواهيد حساب آنرا نگاه داريد....»
۱۳. «وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ إِلَّا عَلى أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ؛
و آنها كه دامان خويش را از بيعفتي حفظ مي‌كنند.و آميزش جنسي جز با همسران و كنيزان (كه در حكم همسرند) ندارند ولي در بهره گيري از اينها مورد سرزنش نخواهند بود.»
وجوب آميزش مردان با همسران خويش (حداقل)، در هر چهار ماه:
«لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ ...؛
كساني كه زنان خود را ايلاء مينمايند (سوگند ياد مي‌كنند كه با آنها، آميزش جنسي ننمايند) حق دارند چهار ماه انتظار بكشند....»
حرمت ترك آميزش با همسر، بيش از چهار ماه:
«لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ؛
كساني كه زنان خود را ايلاء مينمايند (سوگند ياد مي‌كنند كه با آنها، آميزش جنسي ننمايند) حق دارند چهار ماه انتظار بكشند (و در ضمن اين چهار ماه، وضع خود را با همسر خويش، از نظر ادامه زندگي يا طلاق، روشن سازند). اگر (در اين فرصت،) بازگشت كنند، (چيزي بر آنها نيست، زيرا) خداوند، آمرزنده و مهربان است.»
جواز ترك آميزش مرد با همسرش، در صورت سوگند بر ترك آميزش (ايلاء) تا چهار ماه:
«لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ؛
كساني كه زنان خود را ايلاء مينمايند (سوگند ياد مي‌كنند كه با آنها، آميزش جنسي ننمايند) حق دارند چهار ماه انتظار بكشند (و در ضمن اين چهار ماه، وضع خود را با همسر خويش، از نظر ادامه زندگي يا طلاق، روشن سازند). اگر (در اين فرصت،) بازگشت كنند، (چيزي بر آنها نيست، زيرا) خداوند، آمرزنده و مهربان است.»
جواز آميزش مرد، با
کنیزان خويش:
۱. «وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ إِلَّا عَلى أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ؛
و آنها كه دامان خود را از آلودگي به بيعفتي حفظ مي‌كنند. تنها آميزش جنسي با همسران و كنيزانشان دارند كه در بهره گيري از آنها ملامت نمي‌شوند.»
۲. «وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ إِلَّا عَلى أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ؛
و آنها كه دامان خويش را از بيعفتي حفظ مي‌كنند.و آميزش جنسي جز با همسران و كنيزان (كه در حكم همسرند) ندارند ولي در بهره گيري از اينها مورد
سرزنش نخواهند بود.»
جواز آميزش با همسر، از راه دُبر:
«نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ ...؛
زنان شما، محل بذرافشاني شما هستند، پس هر زمان كه بخواهيد، مي‌توانيد با آنها آميزش كنيد....»
برخى از «أنّى شئتم» استفاده كرده‌اند كه آميزش از راه دُبر جايز است.
جواز آميزش با همسران، به هر صورت و كيفيّتى:
«نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ ...؛
زنان شما، محل بذرافشاني شما هستند، پس هر زمان كه بخواهيد، مي‌توانيد با آنها آميزش كنيد....»
برخى «أنّى» در آيه مذكور را به «كيف»
تفسیر كرده‌اند.
جواز آميزش جنسى با
همسر، در هر
زمان:
«نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ ...؛
زنان شما، محل بذرافشاني شما هستند، پس هر زمان كه بخواهيد، مي‌توانيد با آنها آميزش كنيد....»
«أنّى» در آيه شريفه، زمانى است
و در روايتى نيز همين‌گونه معنا شده است.
احکامی که با آمیزش منعقد می‌شوند عبارتند از:
آميزش مرد با همسر خود، سبب مالك شدن او نسبت به همه
مهریّه:
۱. «وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى ...؛
و اگر زنان را، پيش از آنكه با آنها تماس بگيريد و (آميزش جنسي كنيد) طلاق دهيد، در حالي كه مهري براي آنها تعيين كردهايد، (لازم است) نصف آنچه را تعيين كردهايد (به آنها بدهيد) مگر اينكه آنها (حق خود را) ببخشند، يا (در صورتي كه صغير و سفيه باشند، ولي آنها، يعني) آن كس كه گره ازدواج به دست اوست، آن را ببخشد. و گذشت كردن شما (و بخشيدن تمام مهر به آنها) بپرهيزكاري نزديكتر است....»
۲. «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى بَعْضُكُمْ إِلى بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً؛
و اگر تصميم گرفتيد كه همسر ديگري به جاي همسر خود انتخاب كنيد و مال فراواني (به عنوان مهر) به او پرداخته ايد، چيزي از آن را نگيريد آيا براي باز پس گرفتن مهر زنان، متوسل به تهمت و گناه آشكار مي‌شويد؟ و چگونه آن را باز پس مي گيريد در حالي كه شما با يكديگر تماس و آميزش كامل داشته ايد و (از اين گذشته) آنها پيمان محكمي (هنگام ازدواج) از شما گرفته اند.»
حلّيّت همسر سه‌طلاقه براى ازدواج با شوهر سابق، مشروط به آميزش با
محلّل و طلاق از وى:
«الطَّلاقُ مَرَّتانِ ... فَإِنْ طَلَّقَها فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنْكِحَ زَوْجاً غَيْرَهُ فَإِنْ طَلَّقَها فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يَتَراجَعا إِنْ ظَنَّا أَنْ يُقِيما حُدُودَ اللَّهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُها لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ؛
طلاق، (طلاقي كه رجوع و بازگشت دارد،) دو مرتبه است... اگر (بعد از دو طلاق و رجوع، بار ديگر) او را طلاق داد، از آن به بعد، زن بر او حلال نخواهد بود، مگر اينكه همسر ديگري انتخاب كند (و با او آميزش جنسي نمايد. در اين صورت،) اگر (همسر دوم) او را طلاق گفت، گناهي ندارد كه بازگشت كنند، (و با همسر اول، دوباره ازدواج نمايد،) در صورتي كه اميد داشته باشند كه حدود الهي را محترم مي‌شمرند. اينها
حدود الهي است كه (خدا) آن را براي گروهي كه آگاهند، بيان مي‌نمايد.»
آميزش با همسر، سبب عدم جواز اخذ
مهر از او:
«وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى بَعْضُكُمْ إِلى بَعْضٍ ...؛
و اگر تصميم گرفتيد كه همسر ديگري به جاي همسر خود انتخاب كنيد و مال فراواني (به عنوان مهر) به او پرداخته ايد، چيزي از آن را نگيريد آيا براي باز پس گرفتن مهر زنان، متوسل به تهمت و گناه آشكار مي‌شويد؟ و چگونه آن را باز پس مي گيريد در حالي كه شما با يكديگر تماس و آميزش كامل داشته ايد....»
بنا بر احتمالى «افضاء» كنايه از آميزش است.
آميزش با همسر، سبب حرمت
ازدواج با
ربیبه (
دختر همسر):
«حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهاتُكُمْ ... وَ رَبائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ ...؛
حرام شده است بر شما، مادرانتان... و دختران همسرتان كه در دامان شما پرورش يافته اند از همسراني كه با آنها آميزش جنسي داشته ايد - و چنانچه با آنها آميزش جنسي نداشته ايد، (دختران آنها) براي شما مانعي ندارد ....»
آميزش جنسى، موجب
غسل يا
تیمّم براى اقامه
نماز:
۱. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلَّا عابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا ... أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد! در حال مستي به نماز نزديك نشويد، تا بدانيد چه ميگوييد! و همچنين هنگامي كه جنب هستيد - مگر اينكه مسافر باشيد - تا غسل كنيد. و اگر بيماريد، يا مسافر، و يا «قضاي حاجت» كرده ايد، و يا با زنان آميزش جنسي داشته ايد، و در اين حال، آب (براي وضو و غسل) نيافتيد، با خاك پاكي تيمم كنيد! (به اين طريق كه) صورتها و دستهايتان را با آن مسح نماييد. خداوند بخشنده و آمرزنده است.»
«لامستم النّساء» در روايات به آميزش جنسى تفسير شده است.
۲. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ ... وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا ... أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ مِنْهُ ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد هنگامي كه براي نماز بپاخاستيد ... و اگر
جنب باشيد خود را بشوئيد (غسل كنيد)... يا با زنان تماس گرفته باشيد (آميزش جنسي كرده ايد) و آب (براي غسل يا وضو) نيابيد با خاك پاكي تيمم كنيد و از آن بر صورت (پيشاني) و دستها بكشيد....»
آميزش از موجبات عدّه، براى
زنان:
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَها ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد هنگامي كه زنان با ايمان را ازدواج كرديد و قبل از همبستر شدن طلاق داديد عدهاي براي شما بر آنها نيست كه بخواهيد حساب آنرا نگاه داريد....»
جواز آميزش شوهر، پس از
رجوع به
زن مطلّقه خويش، در
عدّه:
«وَ الْمُطَلَّقاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ ... وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذلِكَ إِنْ أَرادُوا إِصْلاحاً ...؛
زنان مطلقه، بايد به مدت سه مرتبه عادت ماهانه ديدن (و پاك شدن) انتظار بكشند! ... و همسرانشان، براي باز گرداندن آنها (و از سر گرفتن زندگي زناشويي) در اين مدت، (از ديگران) سزاوارترند، در صورتي كه (به راستي) خواهان اصلاح باشند....»
احکام آمیزش با زنان اسیر عبارت است از:
جواز آميزش با زن شوهردار
کافر، در صورت
اسارت و مملوك شدن وى در
جنگ:
«حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهاتُكُمْ ... وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ النِّساءِ إِلَّا ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ كِتابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ ...؛
حرام شده است بر شما، مادرانتان... و زنان شوهردار (بر شما حرام است؛) مگر آنها را كه مالك شده ايد، اينها احكامي است كه خداوند بر شما مقرر داشته ....»
«إلّا ما ملكت ...» استثنا از زنان شوهردار است؛ يعنى مگر زنان شوهردارى كه در تملّك شما هستند. در روايتى از
امام علی علیه‌السلام نقل شده است: «مقصود زنانى‌اند كه به سبب اسارت به تملّك درآمده‌اند».
جواز آميزش با زنان اسير غير
مسلمان و شوهردار:
«حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ ... ء وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ النِّساءِ إِلَّا ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ...؛
حرام شده است بر شما... و زنان شوهردار (بر شما حرام است؛) مگر آنها را كه مالك شده ايد....»
حكم ياد شده در صورتى است كه اگر زنان اسير شوهردار،
آبستن اند
وضع حمل كنند يا عدّه آنها كه يك بار حيض شدن است، تمام شود.
عدم جواز جلوگيرى از آميزش، به بهانه
باردار بودن و يا باردار شدن:
«... لا تُضَارَّ والِدَةٌ بِوَلَدِها وَ لا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ ...؛
... نه مادر (به خاطر اختلاف با پدر) حق ضرر زدن به كودك را دارد، و نه پدر....»
در روايت، «لاتضارّ» به ترك آميزش به دليل
ترس از
سقط جنین و نيز
نگرانی از باردار شدن معنا شده است.
حکم ازدواج (قرآن)،
حکم زنا (قرآن)،
حکم عده (قرآن)،
حکم غسل (قرآن)،
حکم لواط (قرآن) و
حکم وضو (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۷۴، برگرفته از مقاله «حکم آمیزش».
