• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حُرّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حُرّ (به ضم حاء و راء مشدد) از واژگان نهج البلاغه به معنای آزاد و مقابل عبد است.
آزاد مرد و آدم بزرگوار را نيز حُرّ گويند.
جمع حُرّ اَحْرار (به فتح همزه و سکون حاء) است و آن چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.



حُرّ به معنای آزاد و مقابل عبد است.
آزاد مرد و آدم بزرگوار را نيز حُرّ گويند.
جمع حُرّ، اَحْرار است.



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - حُرٌّ - حکمت ۴۴۶ (ترک دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) فرموده:
«أَلاَ حُرٌّ يَدَعُ هذِهِ اللُّماظَةَ لاَِهْلِها؟ إِنَّهُ لَيْسَ لاَِنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلاّ الْجَنَّةَ فَلا تَبيعوها إِلاّ بِها.»
يعنى «آيا آزاد مردى نيست اين دنیا را به اهلش برگذارد براى وجودتان قيمتى جز بهشت نيست، فقط براى بهشت خود را بفروشيد (عمل كنيد).»
لماظه به ضم اوّل بقيه طعام است در دهان و منظور از آن دنيا است.


۲.۲ - حُرُّ - حکمت ۳۲۷ (وفای به وعده)

امام (علیه‌السلام) فرموده:
«الْمَسْؤولُ حُرُّ حَتَّى يَعِدَ.»
«آدم مسئول تا وعده نداده آزاد است ولى چون وعد دهد بايد در پى آن باشد.»


۲.۳ - الاَْحْرارِ - حکمت ۲۲۸ (انگیزه‌ی عبادت عابدان)

امام (صلوات‌الله‌علیه) فرموده‌:
«وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدوا اللهَ شُكْراً فَتِلْکَ عِبادَةُ الاَْحْرارِ
(و گروهى خدا را به خاطر شكر نعمت‌ها (و اين كه شايسته عبادت است) مى‌پرستند، اين عبادت آزادگان است.)



اَحْرار چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۶۴.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۲۴.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۸۸، حکمت ۴۴۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۱، حکمت ۴۵۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۶، حکمت ۴۵۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۹، حکمت ۴۵۶.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۷۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۷۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۵۹۲-۵۹۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۲۴.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۷۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۷، حکمت ۳۲۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۳۳، حکمت ۳۳۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۴، حکمت ۳۳۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۹، حکمت ۳۳۶.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۷۰۱-۷۰۴.    
۱۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۴۸.    
۱۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۸، حکمت ۲۲۸.    
۲۰. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۶، حکمت ۲۳۷.    
۲۱. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۰، حکمت ۲۳۷.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۱، حکمت ۲۳۷.    
۲۳. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۱۲.    
۲۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۱۳.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۸۰۲.    
۲۶. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۰۶-۳۰۷.    
۲۷. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۶۸.    
۲۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۸، حکمت ۲۲۸.    
۲۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۷۹، حکمت ۴۰۳.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۱۸، خطبه ۹۶.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۵، خطبه ۱۲۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرّ»، ص۲۶۳.    






جعبه ابزار