• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَوْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَوْض (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حوض.


حَوْض ( به فتح حا) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای جمع كردن است.
به این خاطر محل جمع شدن آب را حوض گویند.
از این مادّه شش مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


حَوْض
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۴.    
جمع كردن است.
به این خاطر محل جمع شدن آب را حوض گویند. «حاضَ الماء: جَمعه.»
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۰۱.    
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۷۴۸.    



برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - حَوْضاً - خطبه ۱۰ (طلحه و زبیر)

امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) ظاهرا درباره قوم طلحه و زبیر و عایشه فرموده است:
«وَايْمُ اللهِ لاَُفْرِطَنَّ لَهُمْ حَوْضاً أَنا ماتِحُهُ! لا يَصْدِرونَ عَنْهُ، وَ لا يَعودونَ إِلَيْهِ.»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۴، خطبه ۱۰.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۸، خطبه ۱۰.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴، خطبه ۱۰.    

« به خدا قسم براى آن‌ها حوضى پر مى‌كنم كه خودم كشنده آب آن هستم نه از آن بر مى‌گردند و نه به آن بر مى‌گردند، منظور حوض بلا و مصيبت است.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹.    
[۸] ابن میثم بحرانی ت محمدی مقدم و نوایی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] البحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج۱، ص۲۸۶.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۴۸۴.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۶۱.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۹.    
)


۲.۲ - حِياضِها - خطبه ۲۲۸ (درباره بیعت خویش)

در رابطه با بیعت خويش فرموده:
«ثُمَّ تَداكَكْتُمْ عَلَيَّ تَداكَّ الاِْبِلِ الْهيمِ عَلَى حِياضِها.»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۶۲، خطبه ۲۲۸.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۴۹.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۰، خطبه ۲۲۹.    

«سپس ازدحام كرديد بر من مانند ازدحام شتران عطشان بر حوض‌هايشان.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۹.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۳.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۴۷۶.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۴۰۸.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۳.    
)


از این مادّه دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۴.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۰۱.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۷۴۸.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۴، خطبه ۱۰.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۸، خطبه ۱۰.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴، خطبه ۱۰.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی ت محمدی مقدم و نوایی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۶۷.    
۹. ↑ البحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج۱، ص۲۸۶.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۴۸۴.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۱۶۱.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۹.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۶۲، خطبه ۲۲۸.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۴۹.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۰، خطبه ۲۲۹.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۹.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۲.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۳.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۴۷۶.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۴۰۸.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۳.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حوض»، ج۱، ص۳۱۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 10 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 228 نهج البلاغه
جعبه ابزار