• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَرَض (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَرَض (به فتح حاء و راء) از واژگان قرآن کریم به معنای بی‌فایده، فاسد و مشرف به هلاک است.



حَرَض به معنی بی‌فایده است.
صحاح آن را فاسد گفته است: «رَجُلٌ‌ حَرَضٌ‌ ای فاسد مریض فی ثیابه»
از ابو عمرو نقل کرده است: حرض آن کسی است که‌ اندوه یا عشق او را ذوب و فانی کرده است‌.
تحریض به معنی برانگیختن و ترغیب است.
راغب گوید: گویا آن در اصل از بین بردن حرض است.
در اقرب الموارد گوید: «حَرَّضَ‌ فلاناً: اَزَالَ عَنْهُ الحَرَضَ»


به مواردی از حَرَض که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حَرَضاً (آیه ۸۵ سوره یوسف)

(تَاللَّهِ تَفْتَؤُا تَذْکُرُ یُوسُفَ حَتَّی تَکُونَ‌ حَرَضاً اَوْ تَکُونَ مِنَ الْهالِکِینَ‌)
«به خدا آن قدر یوسف (علیه‌السلام) را یاد می‌کنی تا از کار افتاده شوی یا بمیری.»


۲.۲ - حَرِّض (آیه ۶۵ سوره انفال)

(یا اَیُّهَا النَّبِیُ‌ حَرِّضِ‌ الْمُؤْمِنِینَ عَلَی الْقِتالِ‌)
«ای پیغمبر! مؤمنان را بر جهاد ترغیب کن.»



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۲۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۲۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۰۰.    
۴. جوهری، ابونصر، صحاح تاج اللغة، ج۳، ص۱۰۷۰.    
۵. جوهری، ابونصر، صحاح تاج اللغة، ج۳، ص۱۰۷۰.    
۶. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۳، ص۱۰۷۰.    
۷. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۲۸.    
۸. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ص۶۲۷.    
۹. یوسف/سوره۱۲، آیه۸۵.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۱۸.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۳۳.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۸۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۹۴.    
۱۴. انفال/سوره۸، آیه۶۵.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۱۶۱.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۱۲۲.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۲۵۷.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۸۵۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حرض»، ج۲، ص۱۲۰.    






جعبه ابزار