حرام (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حرام: (وَ حَرامٌ عَلى قَرْيَةٍ) در اصل به معنى «
منع» است.
آیه مورد بحث به افرادى اشاره مى‌كند كه در نقطه مقابل
مؤمنان نيكوكار قرار دارند، آنها كه تا آخرين نفس به
ضلالت و
فساد ادامه مى‌دهند. در
حقیقت آنها كسانى هستند كه بعد از مشاهده
عذاب الهی، يا بعد از نابودى و رفتن به جهان
برزخ، پرده‌هاى
غرور و
غفلت از برابر ديدگانشان كنار مى‌رود آرزو مى‌كنند اى‌كاش براى جبران اين‌همه خطاها بار ديگر به
دنیا بازمى‌گشتند، ولى
قرآن با صراحت مى‌گويد: بازگشت آنها بكلى حرام و ممنوع است و راهى براى جبران ندارند.
به موردی از کاربرد حرام در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ حَرامٌ عَلى قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها أَنَّهُمْ لا يَرْجِعُونَ) «و حرام است بر شهرها و آباديهايى كه بر اثر گناه نابودشان كرديم كه به دنيا بازگردند؛ آنها هرگز باز نخواهند گشت.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: چيزى كه هست،
خدای تعالی در آيه مورد بحث به جاى فرد، مجتمع را مورد سخن قرار داده، و فرموده:
(وَ حَرامٌ عَلى قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها) و نفرموده: و حرام على من اهلكناه - حرام است بر كسى كه ما او را هلاك كرديم، و اين بدان جهت است كه فساد فرد به طبع به فساد جامعه سرايت مى‌كند و به
طغیان جامعه منتهى مى‌شود، و آن گاه ديگر عذاب بر آنان حتمى مى‌شود و همه هلاک مى‌گردند، هم چنان كه در
سوره اسری فرموده:
(وَ إِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَديداً) .
البته به احتمال بعيدى مى‌توان گفت كه منظور از
اهلاک ، اهلاک به جرم گناهان باشد، به اين معنا كه در اثر گناه زياد استعداد
سعادت و
هدایت به كلى در آنان
باطل گردد، هم چنان كه در آيه
(وَ إِنْ يُهْلِكُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُون) بدان اشاره كرده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حرام »، ص ۴۹۵.
