حد اعراض ذاتی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

حد اعراض ذاتی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تعریف عرض ذاتی است.

---

بعضی از قدمای اهل منطق در تعریف عرض ذاتی گفته‌اند: «عرض ذاتی، چیزی است که موضوع در حدش اخذ می‌شود»؛ یعنی اگر عرض ذاتی بخواهد تعریف شود باید موضوع (معروض) آن در ضمن تعریف آورده شود، زیرا تصور عرض ذاتی مستلزم تصور موضوع آن است و اعراض ذاتی، جدای از معروضات خود، قابل تصور نیستند.
برای مثال در تعریف «مساوات» لازم است «کمّیّت» که معروض آن است در تعریف آورده شود و گفته شود: «مساوات عبارت است از: اتحاد در کمیت». در صورتی که معروض از تعریف مساوات جدا شود، مساوات صرفاً به معنای اتحاد (توافق) است که نوعی از مضاف شمرده می‌شود.

---

ابن‌سینا در برخی از آثارش این موضوع را نپذیرفته است و اعتقاد دارد که حد شئ مرکب از ذاتیات شئ است و ذات معروض، جزء ذاتیات «عرض ذاتی» نیست و عرض ذاتی در هستی و حقیقت خود غیر از معروض خویش است.

---

در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است:

• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    

---