جُند (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جُنْد (به ضم جیم) یا
جُنید یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای
لشکر یا لشکر کوچک است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در جریان
نکوهش سستی یاران، شکست آشوب
بصره و
نامه‌ای به
مالک اشتر از این واژه استفاده نموده است.
جُنْد یا
جُنید به معنای لشکر یا لشکر کوچک آمده است.
جمع این واژه جنود و اجناد است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
خطبه ۳۹، در خصوص
نکوهش سستی یاران فرموده است:
«وَ تَثاقَلْتُمْ تَثاقُلَ النِّضْوِ الْاَدْبَرِ، ثُمَّ خَرَجَ اِلَیَّ مِنْکُمْ جُنَیْدٌ مُتَذائِبٌ ضَعیفٌ - کَاَنَّما یُساقونَ اِلَی الْمَوْتِ وَ هُمْ یَنْظُرونَ.» «و سپاه کمی از شما هم که بسوی من آمد نگران و ناتوانند مانند این‌که ایشان بسوی
مرگ فرستاده می‌شوند و آنان مرگ را در مقابل خود می‌بینند.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در جريان بصره، در ذم بيعت شكنان فرمود:
«كُنْتُمْ جُنْدَ الْمَرْأَةِ، وَ أَتْباعَ البَهيمَةِ، رَغا فَأَجَبْتُم، وَ عُقِرَ فَهَرَبْتُمْ.» «لشکریان زن (
عائشه) بودید، پیروان حیوان زبان بسته (
شتر) بودید، صدا کرد به دورش جمع شدید، کشته شد فرار کردید.»
آن حضرت (علیه‌السلام) در نامه‌ای به مالک اشتر می‌نویسد:
«فَالْجُنودُ، بِإِذْنِ اللهِ، حُصونُ الرَّعِيَّةِ، وَ زَيْنُ الْوُلاةِ، و عِزُّ الدّينِ، وَ سُبُلُ الاَْمْنِ، وَ لَيْسَ تَقومُ الرَّعِيَّةُ إِلاّ بِهِمْ.» «لشکریان به
اذن خداوند، قلعه‌های رعیّت و
زینت و الیان و
عزّت دین و راه‌های
امنیّت هستند،
رعیت جز با لشکریان، استوار و منظم نمی‌شوند.»
در نامه‌ای دیگر به
محمد بن ابی‌بکر می‌نویسد:
«وَ اعْلَمْ ـ يا مُحَمَّدُ بْنَ أَبي بَكْر ـ أَنّي قَدْ وَلَّيْتُكَ أَعْظَمَ أَجْنادي في نَفْسي أَهْلَ مِصْرَ.» «اى محمّد بن ابى بكر! بدان كه من تو را سرپرست بزرگ‌ترين لشكرم يعنى لشكر
مصر نمودم.»
واژه‌ی «اجناد» فقط یک‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
این واژه ۲۶ بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جند»، ص۲۳۳-۲۳۲.
