جَلس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَلس (به فتح جیم) یا
جُلُوس یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای نشستن و نشستن با کسی و چیزی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) و
قرآن کریم، از این واژه استفاده نموده است.
جَلس یا
جُلُوس یا
مُجالسه به معنای نشستن و نشستن با کسی و چیزی، آمده است.
این واژه اعم از قعود است.
واژه «مُجالسه» نیز به معنای نشستن با کسی و چیزی می‌باشد.
چنان‌که گفته می‌شود: «
جالَسَه: جَلَسَ مَعَه.»
واژه «جِلسه» (به کسر جیم) برای هیئت است.
واژه «مجلس» نیز
اسم مکان به معنای محلّ نشستن است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده است:
«وَ لَقَدْ كانَ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) يَأْكُلُ عَلَى الاَْرْضِ، وَ يَجْلِسُ جِلْسَةَ الْعَبْدِ، وَ يَخْصِفُ بَيَدِهِ نَعْلَهُ.» «رسول الله (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم) بر روی
زمین غذا می‌خورد و چون بندگان در هیئت
بردگان می‌نشست.»
امام (علیه‌السلام) همچنین در وصف
قرآن مجید فرموده است:
«ما جالَسَ هذا الْقُرْآنَ أَحَدٌ إِلاّ قامَ عَنْهُ بِزِيادَة أَوْ نُقْصان: زِيادَة في هُدىً، أَوْ نُقْصان مِنْ عَمىً.» «هر كس با قرآن مجالست كند از كنار آن با «زيادى» يا «نقصانى» بر مى‌خيزد: زيادى در
هدایت، يا نقصان از كوردلى و جهل.»
این واژه پانزده بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جلس»، ج۱، ص۲۲۵.
