• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جَحیم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جَحیم (به فتح جیم) و جَحَم (به فتح جیم و حاء) از واژگان قرآن کریم به معنای آتش بزرگ است.
این واژه ۲۶ بار در قرآن کریم به کار رفته است.
همه درباره آتش آخرت است فقط یک مورد درباره دنیاست و آن در قضیّه حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) است‌.



جَحَم و جَحِیم‌ به معنای آتش بزرگ است.
در قاموس گوید: هر آتش شدید الاشتعال و هر آتشی که بعض آن بالای بعضی است و هر آتش بزرگی که در گودال بزرگی است و مکان بسیار گرم.
صحاح نیز مانند قاموس در آتش بزرگ قید محل بزرگ را ذکر می‌کند و عبارت هر دو کتاب این است. «الْجَحِیمُ‌ کُلُّ نارٍ عَظِیمَةٍ فِی مَهْواةٍ.»
ناگفته نماند: جحیم از نام‌های آتش آخرت است و قهرا به واسطه بزرگی و کثرت اشتعال جحیم نام گرفته و ممکن است آن را به معنی مکان بسیار گرم بدانیم چنان‌که قاموس گفته است در این صورت نام جهنّم است.


به مواردی از جَحیم که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْجَحِيمِ (آیه ۹۷ سوره صافات)

(قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ...فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ)
«گفتند برای او بنائی‌ بسازید و او را در آتش بزرگ افکنید خواستند درباره او حیله‌ای کنند مغلوبشان کردیم.»


۲.۲ - الْجَحِيمِ (آیه ۱۰ سوره مائده)

(وَ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ)
«آنان که کفر ورزیدند و آیات ما را تکذیب کردند آنها یاران آتش بزرگ‌اند.»



واژه جحیم ۲۶ بار در قرآن مجید آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۸۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۶.    
۴. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۸۷.    
۵. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة، ج۵، ص۱۸۸۳.    
۶. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۸۷.    
۷. صافات/سوره۳۷، آیه۹۷-۹۸.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۲۸.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۵۰.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۸.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۰۴.    
۱۲. مائده/سوره۵، آیه۱۰.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۲۳۸.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۳۸۷.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۶۲.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۳۴.    
۱۷. صافات/سوره۳۷، آیه۹۷-۹۸.    
۱۸. مائده/سوره۵، آیه۱۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جحیم»، ج۲، ص۱۹-۲۰.    






جعبه ابزار