جوانی اصحاب کهف (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصحاب کهف جوانمردانى بودند كه به پروردگارشان
ایمان آوردند و براى حفظ
ایمان و ارزش ها از محیط
فاسد هجرت کردند.
اصحاب کهف، جوانمردانی
مؤمن به
خداوند و بهره مند از
هدایت افزون الهی:
•«... انهم فتیة ءامنوا بربهم وزدنـهم هدی:ما سرگذشت آنها را به
حق و راستى بر تو بازگو مى كنیم: همانا آنها جوانانى بودند كه به پروردگارشان
ایمان آوردند و ما بر هدایت شان افزودیم».
اصحاب کهف جوانانى بودند كه به پروردگارشان ایمان آوردند و ما بر هدایت آنها افزودیم" (إِنَّهُمْ فِتْیةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً)." فتیة" جمع" فتى" به معنى جوان شاداب است اما از آنجا كه در
سن جوانى بدن نیرومند و احساسات پرجوش و عواطف پرخروش است، و از نظر جنبه هاى روحى قلب جوان آماده پذیرش نور حق و كانون
محبت و
سخاوت و
عفو و گذشت است بسیار مى شود كه این كلمه (فتى و فتوت) به معنى مجموعه این صفات به كار مى
رود هر چند در
سن و سال هاى بالا باشد، همانگونه كه از كلمه جوانمردى و
فتوت در فارسى امروز نیز این مفاهیم را مى فهمیم.از
آیات قرآن بطور اشاره و از تواریخ به صورت مشروح این حقیقت استفاده مى شود كه اصحاب كهف در محیط و زمانى مى زیستند كه
بت پرستی و
کفر، آنها را احاطه كرده بود و یك
حکومت جبار و ستمگر كه معمولا حافظ و پاسدار
شرک و كفر و
جهل و غارتگرى و
جنایت است بر سر آنها سایه شوم افكنده بود.اما این گروه از جوانمردان كه از
هوش و
صداقت كافى برخوردار بودند سرانجام به فساد این
آئین پى بردند و تصمیم بر
قیام گرفتند و در صورت عدم توانایى،
مهاجرت كردن از آن محیط آلوده.
آنها جوانانى بودند كه به پروردگار خود
ایمان آوردند و ما بر
بصیرت آنها افزودیم و به
لطف خود در راه ایمان، آنها را استوارتر كردیم.خداوند آنها را جوان نامیده است، زیرا جوانى، دوره شكوفا شدن ایمان است.برخى گفته اند: جوانى دوره بذل و بخشش و ترك
آزار و
اذیت و
شکایت است.برخى گفته اند: منظور، ترك
محرمات و داشتن خصال نیكوست.
پناهنده شدن اصحاب کهف به غار، در دوران جوانی:
•«اذ اوی الفتیة الی الکهف...:(به یاد آر) آن گاه كه آن جوانان در آن غار بزرگ پناه گرفتند پس گفتند: پروردگارا، از جانب خود به ما رحمتى ببخش و براى ما در كارمان هدایت و نجات فراهم ساز.»
خداوند متعال در این
آیه مى گوید:" به خاطر بیاور زمانى را كه این گروه جوانان به غار پناه بردند" (إِذْ أَوَى الْفِتْیةُ إِلَى الْكَهْفِ).دستشان از همه جا كوتاه شده، رو به درگاه خدا آوردند:" و عرض كردند پروردگارا! ما را از رحمتت بهره مند كن" (فَقالُوا رَبَّنا آتِنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً)" و راه نجاتى براى ما فراهم ساز" (وَ هَیئْ لَنا مِنْ أَمْرِنا رَشَداً).راهى كه ما را از این تنگنا برهاند، به رضایت و خشنودى تو نزدیك سازد، راهى كه در آن
خیر و
سعادت و انجام وظیفه بوده باشد.ما دعاى آنها را به
اجابت رساندیم،" پرده هاى
خواب را بر
گوش آنها افكندیم و سالها در
غار به
خواب فرو رفتند" (فَضَرَبْنا عَلَى آذانِهِمْ فِی الْكَهْفِ سِنِینَ عَدَداً). سپس آنها را برانگیختیم و بیدار نمودیم، تا ببینیم كدام گروه از آنان مدت خواب خود را بهتر حساب كرده اند" (ثُمَّ بَعَثْناهُمْ لِنَعْلَمَ أَی الْحِزْبَینِ أَحْصى لِما لَبِثُوا أَمَداً). جمله" اوى الفتیة" از ماده" ماوى" گرفته شده كه به معنى" جایگاه
امن و امان" است، اشاره به اینكه این جوانان فرارى از محیط فاسد هنگامى كه به غار رسیدند احساس
آرامش كردند." فتیة" جمع" فتى" در اصل به معنى" جوان نوخاسته و شاداب" است، ولى گاهى به افراد صاحب
سن و سالى كه روحى جوان و شاداب دارند نیز گفته مى شود، و معمولا این كلمه با یك نوع مدح بخاطر صفات
جوانمردی و
مقاومت و
شهامت و
تسلیم در مقابل حق همراه است.شاهد این سخن حدیثى است كه از
امام صادق ع نقل شده است: امام ع از یكى از یاران خود پرسید" فتى" به چه كسى می گویند؟ او در پاسخ عرض كرد:" فتى" را به جوان مى گوئیم،
امام ع فرمود:ا ما علمت ان اصحاب الكهف كانوا كلهم كهولا، فسماهم اللَّه فتیة بایمانهم:" آیا تو نمی دانى كه اصحاب كهف همگى كامل
مرد بودند، اما خدا از آنها به عنوان" فتیه" نام برده چون
ایمان به پروردگار داشتند".سپس اضافه فرمود:" من آمن باللَّه و اتقى فهو الفتى":" هر كس به خدا ایمان داشته باشد و
تقوا پیشه كند جوانمرد است" .نظیر همین حدیث در"
روضه کافی " از
امام صادق ع نقل شده است
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «جوانی اصحاب کهف».
