جمع (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جمع:
(فَجَمَعْناهُمْ جَمْعاً) جمع: به معنى «گرد آوردن و يا گرد آمدن» است.
تعبير
(جمعناهم جمعا) در آيه مورد بحث اشاره به «گرد آوردن»
انسان‌ها در صحنه
قیامت است كه بدون شک احدى از اين قانون مستثنا نيست.
به روز قيامت نيز
«يوم الجمع» اطلاق شده، اما اين كه چرا آن روز را «يوم الجمع» ناميده‌اند، تفسيرهاى متعددى وجود دارد:
• گاه گفته‌اند به خاطر آن است كه ميان ارواح و اجساد جمع مى‌شود.
• گاه گفته‌اند از اين نظر است كه بين انسان و عملش جمع خواهد شد.
• يا از اين نظر كه ميان ظالم و مظلوم اجتماع حاصل مى‌شود.
ولى ظاهر اين است كه منظور اجتماع همه خلايق در آن روز بزرگ است.
به موردی از کاربرد
جمع در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَجَمَعْناهُمْ جَمْعاً) (و در آن روز كه جهان پايان مى‌گيرد، ما آنان را چنان رها مى‌كنيم كه در هم موج مى‌زنند؛ و در صور
[۷] دميده مى‌شود؛ و ما آن‌ها را كاملًا جمع مى‌كنيم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه تفسير
کافرین است، و آنان همان‌هايى هستند كه
خداوند ميان آنان و ذكرش سدى قرار داده و پرده‌اى كشيده- و به همين مناسبت بعد از ذكر سد متعرض حال آنان شده- ديدگان ايشان را در پرده‌اى از ياد خدا كرده و استطاعت شنيدن را از گوششان گرفته در نتيجه راهى كه ميان آنان و حق فاصله بود آن راه كه همان ياد خدا است، بريده شده است.
آرى، انسان يا از راه چشم به حق مى‌رسد، و از ديدن و تفكر در آيات خداى عزوجل به سوى مدلول آن‌ها راه مى‌يابد، و يا از طريق گوش و شنيدن كلمات حكمت و موعظه و قصص و عبرت‌ها، و اينان نه چشم دارند و نه دارای گوش هستند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جمع»، ص۳۸۳.
