• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثَمَن‌ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ثَمَن (به فتح ثاء و میم) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای قیمت و بهای شیء است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ترک دنیا و کسب بهشت، همکاری عمرو بن عاص با معاویه و ... از این استفاده نموده است.



ثَمَن به معنای قمیت و بهای شیء آمده است. چنان‌که راغب در مفردات می‌نویسد: آن چیزی است که فروشنده از مشتری می‌گیرد در مقابل بیع، اعمّ از آن‌که نقد باشد یا جنس و هر آنچه در مقابل چیزی به دست آید ثمن اوست.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - ثَمَن - حکمت ۴۴۶ (درباره ترک دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه): «اَلاَ حُرٌّ یَدَعُ هذِهِ اللُّماظَةَ لاَِهْلِهَا؟ اِنَّهُ لَیْسَ لاَِنْفُسِکُمْ ثَمَنٌ اِلاَّ الْجَنَّةَ، فَلاَ تَبِیعوهَا اِلاَّ بِهَا»؛
«آیا کسی نیست این باقیمانده طعام در دهان (دنیا) را به اهلش بگذارد، حقّا که در مقابل خرج وجودتان قیمتی جز بهشت نیست آن‌را جز به بهشت نفروشید.»

۲.۲ - ثَمَناً - خطبه ۲۶ (همکاری ابن عاص با معاویه)

امام (علیه‌السلام) همچنین در رابطه با همکاری عمرو بن عاص با معاویه فرمود: «وَ لَمْ یُبَایعْ حَتَّی شَرَطَ اَنْ یُؤْتِیَهِ عَلَی البَیْعَةِ ثَمَناً، فَلاَ ظَفِرَتْ یَدُ المبایِعِ، و خَزِیَتْ اَمَانَةُ المُبْتَاعِ»؛
«پسر عاص به معاویه بیع نکرد مگر آن‌که شرط نمود حکومت مصر را به قیمت بیعت به او بدهد، پیروز مباد دست فروشنده و ذلیل باد امانت مشتری».
این واژه نه ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۱۹۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۲۲۳.    
۳. راغب إصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۷۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۸۸، حکمت ۴۴۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۶۱، حکمت ۴۵۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۰۰، حکمت ۵۵۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۷۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۷۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۵۹۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۲۴.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۷۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۶، خطبه ۲۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۶۳، خطبه ۲۶.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۸، خطبه ۲۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۰.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۱۲۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۷۴.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج، ص.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۸، خطبه ۳۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۷۱، خطبه ۱۹۲.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۳۰، خطبه ۷۰.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه ۱۶۰.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۸۴، نامه ۳.    
۲۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۶۳، نامه ۷۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثمن»، ص۱۹۰.    






جعبه ابزار