• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَعیَها (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَعیَها: (وَ تَعِیَهآ اُذُنٌ واعِیَةٌ)
«تَعیَها» از مادّه‌ «وعی» (بر وزن سعی) آن گونه که‌ «راغب» در «مفردات» و «ابن منظور» در «لسان العرب» گفته‌اند: در اصل، به معنای نگهداری چیزی در قلب است؛ سپس، به هر ظرفی‌ «وعاء» گفته شده است؛ چون چیزی را در خود نگه می‌دارد. و در آیه مورد بحث، این صفت برای گوش‌ها ذکر شده است؛ گوش‌هایی که حقایق را می‌شنوند و در خود نگه می‌دارند.
یا به تعبیر دیگر، گاه انسان سخنی را می‌شنود و فورا آن را از گوش بیرون می‌افکند. همان طور که در تعبیرات عامیانه می‌گوئیم از این گوش شنید و از گوش دیگر بیرون کرد؛ ولی، گاه روی آن‌ اندیشه می‌کند و در دل جای می‌دهد، و آن را چراغ راه زندگی خود می‌شمرد. این چیزی است که از آن تعبیر به‌ «وعی» می‌شود.



(لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَ تَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ) (تا آن را وسيله تذكّرى براى شما قرار دهيم و گوش‌هاى شنوا آن را دريابد و درك كند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه تعيها از مصدر وعى است، و وعى به معناى ريختن چيزى در ظرف است، و مراد از وعى اذن براى آن حمل اين است كه: مردم داستان حمل كشتى نوح را در گوش و هوش خود جاى دهند و از يادش نبرند، تا اثر و فايده‌اش كه همان تذكر و اندرز گرفتن است مترتب شود. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. حاقه/سوره۶۹، آیه۱۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۷۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۴۴.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۴۸.    
۵. حاقه/سوره۶۹، آیه۱۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۷.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۵۷.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۹۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۶۹.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۱۰۷.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَعیَها»، ص۱۳۳.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره حاقه | لغات قرآن




جعبه ابزار