• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَرَح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَرَح (بر وزن شرف) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای غم و‌ اندوه است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص سرزنش اصحاب و یاران خویش از این واژه استفاده نموده است.
این واژه سه ‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



تَرَح (بر وزن شرف) به معنای غم و‌ اندوه آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «ما الدُّنيا الاَّ فَرَحٌ‌ و تَرَحٌ‌.»


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَرَحاً - خطبه ۲۷ (مذمت اصحابش)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره در مذمت اصحابش فرموده است:
«وَ اللهِ ـ يُميتُ القَلْبَ وَ يَجْلِبُ الهَمَّ مِن اجْتَِماعِ هؤُلاءِ القَوْمِ عَلَى باطِلِهمْ، وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ! فَقُبْحاً لَكُمْ وَ تَرَحاً
«به خدا سوگند اين حقیقت قلب انسان را مى‌ميراند، و غم و اندوه مى‌آفريند، كه آن‌ها در مسير باطل خود اين چنين متّحدند، و شما در راه حق اين چنين پراكنده و متفرّق! روى شما زشت باد! و همواره غم و غصّه قرينتان باد.» «یعنی قباحت و‌ اندوه بر شما باد.»

«ترحه»: بر وزن قعده نیز به‌همین معنی است.
چنان‌که در خطبه ۱۵۸ فرموده است:
««أَدْخَلَهُ الظَّلَمَةُ تَرْحَةً»»
جمع این واژه «اتراح» است. در خطبه ۹۰ آمده است:
««غُصَصَ أَتْراحِها.»»



این واژه سه ‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۴۴.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۹۷.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹، خطبه ۲۷.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۶۵، خطبه ۲۷.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۷۰، خطبه ۲۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷، خطبه ۲۷.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۲، ص۱۵۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۸۹.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۲، خطبه ۱۵۸.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۳، خطبه ۹۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ترجمان»، ص۱۷۳.    






جعبه ابزار