تَخُونُوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَخُونُوا: (لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ)«تَخُونُوا» در اصل
«لا تَخُونُوا» است که
«لا» به قرینه جمله سابق حذف گردیده است.
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَخُونُواْ اللّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُواْ أَمَانَاتِكُمْ وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ) (ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! به
خدا و پیامبر خیانت نکنید؛ و نیز در امانت‌های خود خیانت روا مدارید، در حالی‌که می‌دانید این کار، گناه بزرگی است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: خیانت به معنای نقض
امانت و امانت عبارت است از اینکه بوسیله
عهد و یا وصیت و امثال آن، امنیت حقی از حقوق حفظ شود.
راغب در
مفردات خود می‌گوید: خیانت و
نفاق به یک معنا است، ولی خیانت گفته می‌شود به اعتبار عهد و امانت، و نفاق گفته می‌شود به اعتبار دین و لیکن در استعمال، هر دو لفظ در هر دو معنا استعمال می‌شود. پس خیانت به معنای مخالفت نهانی با حقی از حقایق و شکستن پیمان آن است، مثلا گفته می‌شود: خنت فلانا- عهد فلانی را شکستم و خنت امانة فلان- امانت فلانی را خیانت کردم یعنی پیمانی را که با او داشتم در خفا نقض کردم، و به همین معنا است آیه شریفه
(لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُوا اَماناتِکُمْ.)و جمله
(وَ تَخُونُوا اَماناتِکُمْ) جایز است که مجزوم و معطوف بر تخونوا ی سابق باشد، در این صورت معنایش و لا تخونوا اماناتکم: به امانت‌های خود خیانت مکنید می‌باشد. و نیز جایز است که منصوب به ان مقدر باشد و تقدیر آن و ان تخونوا اماناتکم است، مؤید وجه دوم جمله
(وَ اَنْتُمْ تَعْلَمُونَ) می‌باشد که بعد از آن ذکر شده است، چون اگر نکته‌ای در کار نمی‌بود و تقدیر کلام و لا تخونوا می‌شد، ذکر و انتم تعلمون بی فایده بنظر می‌رسید، برای اینکه هر چند خیانت در صورتی متعلق نهی تحریمی می‌شود که برای مکلف معلوم باشد، و در صورت جهل به آن و جهل به حکم حرمت متعلق نهی است برای اینکه نه ظاهر لفظ آیه و نه سیاق آن هیچ دلالتی بر این معانی ندارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَخُونُوا»، ص۱۲۴.
