خون (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خون از
واژگان نهج البلاغه به معنای خیانت است.
امام علی (علیه‌السّلام) در نامه‌ای به
زیاد بن ابیه و عاملان
صدقات، از این واژه استفاده کرده است. از این ماده نوزده بار در
نهج البلاغه آمده است.
خون به معنای خیانت است. در اصل چنانکه
طبرسی ذیل
آیه ۱۸۶ بقره گوید به معنی منع حق
است.
راغب گوید: خیانت و
نفاق هر دو یکی است ولی خیانت نسبت به
امانت و
عهد گفته می‌شود و نفاق نسبت به
دین.
ناگفته نماند: آن با نقض عهد و مخالفت با
حق هم تطبیق می‌شود.
آن حضرت به زیاد بن ابیه که معاون
عبدالله بن عباس بود می‌نویسد:
«وَ إِنّی أُقْسِمُ بِاللهِ قَسَماً صادِقاً لَئِنْ بَلَغَنی أَنَّكَ خُنْتَ مِنْ فَيْءِ الْمُسْلِمينَ شَيْئاً صَغِيراً أَوْ كَبِيراً لاََشُدَّنَّ عَلَيْكَ...» (صادقانه به
خداوند،
سوگند ياد مى‌كنم اگر گزارش رسد كه از
غنایم و
بیت‌المال مسلمين چيزى كم يا زياد به خيانت برداشته‌اى، آن چنان بر تو سخت بگيرم كه در زندگى كم بهره و بى‌نوا و حقير و ضعيف شوى. والسلام)
(شرح‌های نامه:
) اینجا خیانت به معنی
دزدی است که منع حق دیگران باشد.
به بعضی از عاملان صدقات می‌نویسد:
«وَ مَنِ اسْتَهانَ بِالاَْمانَةِ وَ رَتَعَ فی الْخِيانَةِ... فَقَدْ أَحَلَّ بِنَفْسِهِ فی الدُّنْيا الْخِزْيَ... وَ إِنَّ أَعْظَمَ الْخِيانَةِ خِيانَةُ الاُْمَّةِ وَ أَفْظَعَ الْغِشِّ غِشُّ الاَْئِمَّةِ» «هر که امانت را سبک شمارد و در خیانت بچرد
ذلّت و خواری را به خودش وارد کرده است... بزرگترین خیانت‌ها خیانت به
ملّت و بدترین حیله‌ها، حیله به پیشوایان است.»
(شرح‌های نامه:
)
از این ماده نوزده مورد در «نهج» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خون»، ج۱، ص۳۶۸-۳۶۹.
