• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَأَلُّب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَأَلُّب (فتح تاء و همزه و تشدید لام) از مفردات نهج البلاغه، گاهی به معنای جمع شدن و گاهی به معنای تحریف و تحریک، آمده است.
حضرت امیر (علیه‌السلام) عدم پذیرش دعوت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) توسط نزدیکانش را، با این واژه بیان نموده است.



تَأَلُّب از باب تفعّل، به معنای جمع شدن است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَأَلَّبَ - خطبه ۱۹۴ (درباره رسول الله)

حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده‌اند:
«وَ نَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسولُهُ ... وَ قَدْ تَلَوَّنَ لَه الاَدْنَوْنَ، وَ تَأَلَّبَ عَلَيْهِ الاَْقْصَوْنَ.»
یعنی: «نزدیکان و اقربایش بر او متلّون و متغیر شدند و دعوتش را نپذیرفتند و اشخاص دوربر او جمع شدند.» ابن میثم و محمد عبده آن‌را «جمع شدن بر علیه آن حضرت» معنی کرده‌اند.
در نامه‌ای که به اهل مصر نوشته، «تالیب» به معنی تحریف و تحریک آمده است.



ناگفته نماند این مادّه به صورت ثلاثی مجرّد در نهج البلاغه نیامده و فقط پنج بار در کلام امام (علیه‌السلام) به کار رفته است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۸.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۴.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۸۴، خطبه ۱۹۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۹۰، خطبه ۱۸۹.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۷، خطبه ۱۹۴.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۷، خطبه۱۹۴.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۷۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۷۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۰۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۷۵.    
۱۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۶۴.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه ابن هیثم، ج۳، ص۴۲۷، بی‌جا، بی‌تا.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ج۲، ص۱۹۰، بی‌جا، مطبعة الإستقامة، بی‌تا.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۴۳، نامه ۶۲.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵۲، خطبه ۱۹۲.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۳۲، نامه ۵۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تالّب»، ص۵۸-۵۷.    






جعبه ابزار