توجه به آخرت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از ويژگى‌هاى
مؤمنان و مجاهدان راه خدا، دل‌نبستن به دنيا و توجّه به آخرت است. در این مقاله
آیات مرتبط با توجه کردن به آخرت معرفی می‌شوند.
توجّه مؤمنان در
نیایش‌های خود به آخرت و علاقه‌مندى آنان به رهايى از عذاب آن:
۱. «و منهم من يقول ربّنا ءاتنا فى الدّنيا حسنة و فى
الأخرة حسنة و قنا عذاب النّار؛
و بعضي مي‌گويند: پروردگارا! به ما در دنيا (نيكي) عطا كن! و در آخرت نيز (نيكي) مرحمت فرما! و ما را از عذاب آتش نگاهدار! »
۲. «و اكتب لنا فى هذه الدّنيا حسنة و فى
الأخرة ... و رحمتى وسعت كلّ شى‌ء فسأكتبها للذين يتّقون و يؤتون الزكوة و الّذين هم بايتنا يؤمنون؛
و براي ما در اين دنيا و سراي ديگر نيكي مقرر دار ... و رحمتم همه چيز را فرا گرفته و آنرا براي آنها كه پرهيزكارند و زكات را مي‌پردازند و آنها كه به آيات ما ايمان مي‌آورند، مقرر خواهم داشت.»
۳. «ربّ قد ءاتيتنى من الملك ... أنت وليّى فى الدّنيا و
الأخرة توفّنى مسلما و ألحقنى بالصلحين؛
پروردگارا! بخش (عظيمي) از حكومت به من بخشيدي ... و تو سرپرست من در دنيا و آخرت هستي، مرا مسلمان بميران. و به صالحان ملحق فرما!»
دل‌نبستن به دنيا و توجّه به آخرت، از ويژگى‌هاى
مجاهدان راه خدا:
«فليقتل فى سبيل اللَّه الّذين يشرون الحيوة الدّنيا بالأخرة ...؛
آنها كه زندگي دنيا را به آخرت فروختهاند بايد در راه خدا پيكار كنند....»
توجّه به
آخرت و مفتون
دنیا نشدن، مقتضاى [[]] انديشه:
۱. «و ما الحيوة الدّنيا إلّالعب و لهو و للدار
الأخرة خير للذين يتّقون أفلا تعقلون؛
و زندگي دنيا چيزي جز بازي و سرگرمي نيست، و سراي آخرت براي آنها كه پرهيزگارند بهتر است آيا نمي‌انديشيد. »
۲. «... يأخذون عرض هذا الأدنى و يقولون سيغفر لنا و إن يأتهم عرض مثله يأخذوه ... و الدار
الأخرة خير للذين يتّقون أفلا تعقلون؛
... متاع اين دنياي پست را گرفته و ميگفتند (اگر ما گنه كاريم) خداوند به زودي ما را ميبخشد (ما از كرده خود پشيمانيم) اما اگر متاع ديگري همانند آن به دستشان بيفتد آنرا ميگيرند ... و سراي آخرت براي آنها كه پرهيزگاري پيشه كنند بهتر است آيا نمي‌فهميد؟! »
۳. «... و لدار
الأخرة خير للذين اتّقوا أفلا تعقلون؛
... و سراي آخرت براي پرهيزكاران بهتر است، آيا فكر نمي‌كنيد؟!»
هشدار خدا درباره بى‌توجهى مردم به آخرت:
۱. «و كذلك أخذ ربّك إذا أخذ القرى ...• إنّ فى ذلك لأية لمن خاف عذاب
الأخرة ذلك يوم مجموع له الناس ...؛
و اينچنين است مجازات پروردگار تو هنگامي كه شهرها و آباديهاي ظالم را مجازات مي‌كند ... در اين نشانه اي است براي كسي كه از عذاب آخرت مي‌ترسد، همان روزي است كه مردم در آن جمع مي‌شوند....»
۲. «كلا بل تحبّون العاجلة• و تذرون
الأخرة؛
چنين نيست كه شما مي‌پنداريد (و دلايل
معاد را مخفي مي‌شمريد) بلكه شما دنياي زودگذر را دوست داريد (و هوسراني بيقيد و شرط را).و آخرت را رها مي‌كنيد.»
تقدیر خدا از مؤمنان كوشا و متوجّه آخرت:
«و من أراد
الأخرة و سعى لها سعيها وهو مؤمن فأولئك كان سعيهم مشكورا؛
و آن كس كه سراي آخرت را بطلبد و سعي و كوشش خود را براي آن انجام دهد، در حالي كه ايمان داشته باشد، سعي و تلاش او (از سوي خدا) پاداش داده خواهد شد.»
برکات و آثار توجه به آخرت عبارتند از:
توجّه مؤمنان به آخرت و كوشش آنان براى آن، سبب
پاداشی بزرگ:
«و إن كنتنّ تردن اللَّه و رسوله و الدار
الأخرة فإنّ اللَّه أعدّ للمحسنت منكنّ أجرا عظيما؛
و اگر شما خدا و پيامبرش و سراي آخرت را طالب هستيد خداوند براي نيكوكاران شما پاداش عظيم آماده ساخته است.»
توجّه مؤمنان به آخرت و كوشش آنان براى آن، سبب
رحمت الهى:
«أمّن هو قنت ءاناء اليل ساجدا و قائما يحذر
الأخرة و يرجوا رحمة ربّه ...؛
آيا چنين كسي با ارزش است يا كسي كه در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قيام، از عذاب آخرت مي‌ترسد و به رحمت پروردگارش اميدوار است....»
منافات نداشتن توجه به آخرت با استفاده نيكو از نعمت‌هاى دنيا:
«و ابتغ فيما ءاتلك اللَّه الدار
الأخرة و لاتنس نصيبك من الدّنيا و أحسن كما أحسن اللَّه إليك ...؛
و در آنچه خدا به تو داده سراي آخرت را جستجو كن، بهره ات را از دنيا منما، و همانگونه كه خدا به تو نيكي كرده است نيكي كن....»
ترغیب انسان‌ها از سوى خدا براى توجّه به عالم آخرت:
۱. «من كان يريد ثواب الدّنيا فعند اللَّه ثواب الدّنيا و
الأخرة ...؛
كساني كه پاداش دنيوي بخواهند (و در قيد نتائج معنوي و اخروي نباشند در اشتباهند زيرا) در نزد خدا پاداش دنيا و آخرت است ....»
۲. «... والدّار
الأخرة خير للّذين يتّقون أفلاتعقلون؛
... و سراي آخرت براي آنها كه پرهيزگاري پيشه كنند بهتر است آيا نمي‌فهميد؟! »
۳. «و قيل للّذين اتّقوا ماذا أنزل ربّكم قالوا خيرا لّلّذين أحسنوا فى هذه الدّنيا حسنة و لدارالأخرة خير و لنعم دار المتّقين؛
و هنگامي كه بپرهيزگاران گفته مي‌شد پروردگار شما چه نازل كرده است ؟ ميگفتند: خير (و سعادت) براي كساني كه نيكي كردند در اين دنيا نيكي است، و سراي آخرت از آنهم بهتر است، و چه خوب است سراي پرهيزكاران.»
۴. «... و لأجر
الأخرة أكبر لو كانوا يعلمون؛
آنها كه براي خدا هجرت كردند... در اين دنيا جايگاه (و مقام) خوبي به آنها مي‌دهيم و پاداش آخرت از آنهم بزرگتر است اگر می‌دانستند!»
۵. «و من أراد
الأخرة وسعى لها سعيها وهو مؤمن فأولئك كان سعيهم مّشكورا• انظر كيف فضّلنا بعضهم على بعض وللأخرة أكبر درجت وأكبر تفضيلا؛
و آن كس كه سراي آخرت را بطلبد و سعي و كوشش خود را براي آن انجام دهد، در حالي كه ايمان داشته باشد، سعي و تلاش او (از سوي خدا) پاداش داده خواهد شد.ببين چگونه بعضي را (در دنيا بخاطر تلاششان) بر بعضي ديگر برتري بخشيده ايم، درجات آخرت و برتريهايش از اينهم بيشتر است. »
۶. «يقوم إنّما هذه الحيوة الدّنيا متع و إنّ
الأخرة هى دار القرار؛
اي قوم من! اين زندگي دنيا متاع زودگذري است، و آخرت سراي هميشگي است.»
«من كان يريد حرث
الأخرة نزد له فى حرثه ومن كان يريد حرث الدّنيا نؤته منها وما له فى
الأخرة من نّصيب؛
كسي كه زراعت آخرت را بخواهد به او بركت مي‌دهيم، و بر محصولش مي‌افزائيم، و آنها كه فقط كشت دنيا را مي‌طلبند كمي از آن به آنها مي‌دهيم اما در آخرت هيچ نصيبي ندارند! »
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۱۵۱، برگرفته از مقاله «توجه به آخرت».
